All in Boeken

Een verhaal van liefde en duisternis - Amos Oz

Gisteren overleed de Israëlische schrijver Amos Oz aan kanker. Hij was een van de oprichters van de Israëlische vredesbeweging 'Sjalom Achsjav' en een prominente voorvechter van een twee-staten-oplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict. Amos Oz werd vooral bekend door zijn autobiografie Een verhaal van liefde en duisternis, een van de mooiste boeken in de wereldliteratuur waarmee de auteur een plaats verkreeg in het pantheon van de allergrootsten. Hierna volgt mijn recensie die ik in 2006 schreef.

De vorm van vrijheid - Paul Scheffer

Volgens Scheffer mogen we niet vergeten dat het hele idee van ‘de wereld één dorp’ in feite slechts voor een heel kleine minderheid van de bevolking een realiteit is. Zelfs hier in onze Westerse wereld speelt voor 80% en meer van de bevolking het leven zich af in een relatief kleine cirkel, nog quasi letterlijk en figuurlijk rond de kerktoren. Dus alles wat veraf ligt, is voor de meesten onbekend en voedt dus gemakkelijk een gevoelen van angst of bedreiging. Recensie door Mark Bienstman.

De akte van mijn moeder - András Forgách

In 1976 was ze op grond van haar patriottische overtuiging als spion voor het Directoraat Politieke Recherche gerekruteerd. Ze infiltreert in zionistische organisaties, de Internationale School voor Journalistiek en in kringen van Hongaarse emigranten en tegenstanders van de communistische dictatuur. Drie jaar later wordt longkanker haar fataal. Eerst dertig jaar na haar overlijden ontdekt András Forgách dat zijn moeder jarenlang voor het regime spioneerde en verklikte. Recensie door Joseph Pearce.

Dwalen in het antropoceen - René ten Bos

Dat filosofie niet alleen verheldering is maar ook verduistering, bleek weer eens toen ik me met toenemende ergernis worstelde door Dwalen in het antropoceen (2017) van Denker des Vaderlands, René ten Bos. Nooit eerder heb ik uit pure ergernis met mijn markeerpen gekrast op de laatste pagina’s. De reden dat ik aan het boek begon, is dat ik milieufilosoof ben en dat populair-filosofische boeken over dat onderwerp mijn interesse hebben. Ik ben teleurgesteld en boos. Recensie door Floris van den Berg.

Allah in Europa – Jan Leyers

De scheiding tussen Kerk en Staat is hier quasi onbestaande en, volgens de meeste strekkingen  binnen deze ideologie, zelfs niet toegestaan. Werkelijk elke stap in het sociale, economische of culturele leven  van een moslim wordt bepaald door wat de Koran, en alle daarvan afgeleide voorschriften, opleggen. Ruimte voor interpretatie, laat staan voor kritische bedenkingen – is er nauwelijks. Dat zoiets nefast is voor de creativiteit binnen een gemeenschap moge duidelijk zijn. Recensie door Mark Bienstman.

Links liberalisme, een politieke filosofie voor de 21ste eeuw – Herman Lauwers

Met Links-liberalisme, een politieke filosofie voor de 21ste eeuw schreef Herman Lauwers een interessant pleidooi voor een vernieuwde liberale democratie en een ongeschreven politieke consensus over partijgrenzen heen. Het jammere is dat zijn vernieuwingspleidooi soms blijft hangen in traditionele denkpistes waarvan het nog maar de vraag is of die wel van een draagvlak genieten. Het idee dat wellicht het langste zal blijven hangen, is dat we de broederlijkheid niet mogen vergeten. Recensie door Yarrid Dhooghe.

Dansende beren. Heimwee naar het communisme - Witold Szablowski

Szablowski wil in de eerste plaats aan de alarmbel trekken. ‘Een groot deel van de wereld,’ aldus de auteur, ‘verkreeg de vrijheid zonder daarop voorbereid te zijn. In de meest extreme gevallen kwam die vrijheid onverwacht of was ze zelfs ongewenst.’ Nu ze er is, is het de taak van de overheid om de vrijheid in goede banen te leiden. En hier loopt het dus vaak mis. Toen de zieke Fidel Castro in 2006 zijn taken aan zijn broer overliet, hoopten vele Cubanen dat het land zou veranderen. Maar niet meteen. Recensie door Joseph Pearce.

De weg naar onvrijheid - Thimothy Snyder

Wat de Thimothy Snyder dus probeert aan te tonen, is dat Rusland wereldwijd een netwerk  van ultra-rijke, egoïstische bedrijfsleiders aan het uitbouwen is, waarin begrippen als democratie, solidariteit of humaniteit totaal niet meer aan de orde zijn. Informatie en verkiezingen worden schaamteloos gemanipuleerd. Wie al te kritische vragen stelt, wordt monddood gemaakt (denk aan het verdacht overlijden van een aantal kritische journalisten). Recensie door Mark Bienstman.

Plots mocht ik niet meer lachen - Darya Safai

Samen met haar man slaagde Safai erin om in ons land een bloeiende tandartsenpraktijk op te zetten. Het toont aan hoe gedreven ze was om zich zo snel mogelijk te integreren in de Vlaamse samenleving. Hard studeren en hard werken, dat waren en zijn haar motto’s. De precaire situatie van de vrouw in Iran en de islamitische wereld laat haar echter niet los, al stelt ze terecht dat ook heel wat moslimvrouwen in eigen land het slachtoffer zijn van discriminatie en onderdrukking. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Hinter den Türen warten die Gespenster - Florian Huber

De maatschappelijke geschiedenis van het eerste naoorlogse decennium in Duitsland is in België wat minder gekend. Dit boek vormt alvast een mooie introductie, ook als het gaat over hoe een maatschappij een (moeilijk) verleden in praktijk verwerkt. Bemerk dat ook in Vlaanderen het historische verhaal van die oorlogsgeneratie en vooral van die oorlogskinderen, de laatste jaren terug in de belangstelling staat, zowel bij historici als bij het brede publiek. Recensie door Peter Laroy.

Red de democratie - Manu Claeys

In zijn boek Red de democratie wijst de essayist en actievoerder Manu Claeys op de zwakke punten van de representatieve democratie. “In de meeste democratieën zit het geloof in verkiezingen op een dieptepunt en is het vertrouwen in besturen en politieke partijen historisch laag,” aldus de auteur, die een reeks argumenten aanvoert waarom dit zo is en wat we er aan kunnen doen. Volgens de auteur bleek de democratie niet opgewassen tegen het neoliberale marktdenken. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Over politieke correctheid – Gerben Bakker en Gert Jan Geling

Heel het boek is een luide schreeuw om meer dan ooit te waken over onze open, vrije samenleving. Een samenleving waar géén plaats is voor censuur, waar iedereen de elementaire plicht heeft kritisch na te denken, waar iedereen moet proberen een thema ook eens vanuit een ander standpunt te bekijken, en dus los te komen  van het eigen grote gelijk, waar de zongeaamde intellectuele elite in dialoog moet gaan in de plaats van neer te kijken op mensen die niet al de kennis en kunde hebbeen om complexe maatschappelijke problemen te doorgronden. Recensie door Mark Bienstman.

Valkuilen van ons denken - Johan Braeckman

We geloven in wonderen, mirakels, paranormale verschijnselen of de werking van homeopathie, terwijl wetenschappelijk onderzoek duidelijk aangeeft dat veel van deze opvattingen onhoudbaar zijn. Hoewel er geen bewijs voor is, houden we hardnekkig vast aan deze irrationele denkbeelden. Er is in de laatste decennia veel cognitief wetenschappelijk onderzoek verricht naar de oorzaak van die hardnekkigheid. Ook intelligente mensen ontkomen er niet aan. Recensie door Kurt Beckers.

21 lessen voor de 21ste eeuw - Yuval Noah Harari

Volgens sommige joodse wijsgeren – en ook hier is Harari aan het woord – verwijst het beroemde gebod ‘heb uw naasten lief als uzelf’ alleen naar joden en is er geen enkel gebod dat zegt dat je gojim lief moet hebben. En zo zijn er ook veel rabbijnen die verkondigen dat het leven van een jood meer waard is dan het leven van een niet-jood. Maar hoe het ook zij, noch de bijbel, noch de koran, noch de talmoed is op enigerlei wijze de exclusieve bron van de menselijke moraal. Recensie door Enno Nuy.

Continent zonder grens - Theo Francken

De natte droom van Francken is een gemeenschappelijk Europees beleid op basis van het Australisch model. Daarbij worden illegale migranten en/of vluchtelingen zo dicht mogelijk bij de ‘bron’ – dus nog voor ze een levensgevaarlijke oversteek wagen – naar een ‘veilig’  land, conform de vereisten van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, BUITEN  de EU gebracht. Volgens Francken is Tunesië daarvoor het meest aangewezen land. Daar zou dan een ‘screening’ gedaan worden van wie wel of niet de EU binnen mag. Recensie door Mark Bienstman.

Why Muslim Integration Fails in Christian-Heritage Societies – Adida Claire

Why Muslim Integration Fails in Christian-Heritage Societies is een belangrijk werk om verschillende redenen. Het stelt bijvoorbeeld datgene vast wat velen al vermoedden: namelijk dat de integratie van moslims in West-Europa buitengewoon moeizaam verloopt, en dat dit niet simpelweg de schuld is van moslims om van de autochtone inwoners, maar eigenlijk van beide. Het boek is daarin verfrissend omdat geen enkel perspectief in het debat de boventoon voert. Recensie door Gert Jan Geling.

De antwoorden op de Grote Vragen - Stephen Hawking

Hawking probeert op een voor iedereen begrijpelijke manier in te gaan op een aantal vragen die je inderdaad als de Grote Vragen zou mogen beschouwen. Bestaat er een god? Hoe is alles begonnen? Is er intelligent leven elders in het heelal? Kunnen we de toekomst voorspellen? Wat zit er in een zwart gat? Zijn tijdreizen mogelijk? Zullen we overleven op aarde? Moeten we de ruimte koloniseren? Zal kunstmatige intelligentie slimmer worden dan wij? Hoe geven we de toekomst vorm? Recensie door Enno Nuy.

Melancholie van de onrust - Joke Hermsen

Iemand die zich aan zijn verleden vastklampt, die angst heeft voor de toekomst, zal  makkelijker openstaan voor rechtse en nationalistische politici die verklaren dat het vroeger allemaal zoveel beter was. Dat vroeger (lees: als die migranten er nog niet waren) alles zoveel veiliger was. Door het feit dat dergelijke mensen, als gevolg van slecht verwerkte melancholie in een zekere letargie terechtkomen, is ook hun zin voor kritisch denken afgestompt, waardoor ze ook veel meer vatbaar worden voor ‘fake news’. Recensie door Mark Bienstman.

The People vs. Democracy – Yascha Mounk

Het ondemocratisch liberalisme zien we volgens Mounk onder meer in de vorm van het rechtvaardigen van het terugdringen van democratische inspraak ten behoeve van de bescherming van rechten, de voortschrijdende Europese integratie, de opwaardering van besluitvormingsprocessen van nationaal naar Europees niveau, en de toenemende technocratisering van het bestuur. De opkomst van het ondemocratisch liberalisme vormt, tezamen met de opkomst van de illiberale democratie, de grote crisis die de democratie nu doormaakt. Recensie door Gert Jan Geling.

Pogingen iets van het leven te maken - Hendrik Groen

Hendrik Groen is bejaard maar houdt in feite niet van bejaarden die achter hun rollators schuifelen met ‘dat misplaatste ongeduld, dat eeuwige klagen, die koekjes bij de thee, dat zuchten en steunen.’ Al geeft hij ridderlijk toe dat het hem zelf ook wel overkomt. Het dagboek begint natuurlijk in de winter, een slechte periode voor de bewoners van rust- en verzorgingstehuizen, want dan mag je nauwelijks naar buiten. Een val kan immers noodlottig zijn en daar wil geen bewoner zich aan wagen. Recensie door Dirk Verhofstadt.