All in Boeken
Na het overlijden van zijn 92-jarige moeder in 2022 besloot Pearce om de balans van zijn leven op te maken en verscheen een derde boek dat, net zoals zijn vorige twee, veel meer is dan een gewone autobiografie. Het geeft de lezer een indringend beeld van de tijdgeest uit de jaren 50, 60 en 70 in Vlaanderen. Een tijd waarin de katholieke kerk de almacht had over de morele normen in de samenleving. Recensie door Dirk Verhofstadt.
In zijn nieuw boek Erasing History, bespreekt Jason Stanley, professor filosofie aan de universiteit van Yale, hoe extreemrechts wereldwijd probeert om de geschiedenis te herschrijven en een eeuw van vooruitgang op het gebied van ras, geslacht, seksualiteit en klasse ongedaan te maken. Hij toont aan dat de hypothetische dreiging voor een fascistische toekomst nu werkelijkheid wordt.
Dit leespleidooi van Vallejo is in prachtige taal gegoten. Ik kan het alleen maar onderstrepen en dringend aanbevelen. Toch ontbreekt er iets aan dit boek: de schrille werkelijkheid anno 2025. We leven nu in een wereld waarin boeken weer op een index worden geplaatst en uit het schoolcurriculum worden verwijderd omdat ze de machthebbers niet aanstaan. Recensie door Enno Nuy.
In Libanon leven nu meer dan tweehonderdduizend Palestijnse vluchtelingen in erbarmelijke omstandigheden in de vluchtelingenkampen van onder meer Bourj al-Barajneh, Mar Elias en Shatila. Met haar novelle De Gezichtslozen demonstreert Alicja Gescinska haar kracht om het diepmenselijke drama van vluchtelingen op een verbluffende manier aanschouwelijk te maken. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Dit Aardbeien van een van de grootste schrijvers uit de twintigste eeuw, is een nooit afgemaakt manuscript dat als een wonder kon ontsnappen aan de vernietigingsdrift van de nazi’s. De Joods-Oostenrijkse schrijver Joseph Roth kon deze schets van zijn geboortestreek nooit afmaken, omdat hij er geen financiers voor kon vinden. Ongelofelijk jammer want deze vertelling is zo nadrukkelijk Rothiaans. Recensie door Enno Nuy
We leven langer, we kunnen ziektes beter bestrijden, we hebben tal van mogelijkheden tot ontspanning. In materieel opzicht hebben we in het Westen nog nooit zo goed gehad. Maar zijn we gelukkiger geworden? Darrin McMahon verwijst naar studies dat mensen in armoede een lager niveau van subjectief welzijn kennen. Het is het sterkste argument tegen diegenen die pleiten naar vroeger, naar ‘de tijd van toen’ die ze romantiseren als een wereld van groen en vrede. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Philipp Blom windt er geen doekjes om, het onderwerp - is er nog reden om te hopen - verdraagt dat ook niet: de mensheid wordt geconfronteerd met heel wat crisissen. We gaan zware en donkere tijden tegemoet, we zijn er al in aangeland. Maar wie niet hoopt, begint inderdaad maar beter niet aan het leven. Laten we elkaar opzoeken en ons verzetten tegen het onvermijdelijke. Recensie door Enno Nuy.
De beschrijving door Grossman van Hitler en de Duitsers past naadloos op mijn persoonlijke karakterisering van Trump en de Amerikanen. Grossman rekent definitief af met Hitler, maar hij mag dan menen dat alles wat Hitler had verkondigd door de geschiedenis is weerlegd, inmiddels zijn we tachtig jaar verder en zien we een wereldwijde herwaardering van het fascisme. Recensie door Enno Nuy.
Rob Wiche geeft toe dat we noch het determinisme, noch het bestaan van een vrije wil kunnen bewijzen. Maar dat we rationele wezens zijn, staat buiten kijf en die ratio kunnen we gebruiken om morele wetten te begrijpen. Essentieel is voor Wiche dat een mens een ‘voldoende vrije wil’ heeft, ‘als en alleen als je een handeling willens en wetens verricht’. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Rond de tafel zitten Erasmus, Montaigne, Darwin, Tsjechov en Camus. Ze zijn allemaal in het vagevuur terechtgekomen. Net zoals de meeste mensen zijn ze immers te goed voor de hel en te slecht voor de hemel. Om de tijd te korten voor ze het paradijs binnentreden voeren ze discussies over hoogmoed, afgunst, boosheid, luiheid, gierigheid en lust. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Van Snajder las ik eerder het onvergetelijke De reparatie van de wereld en met dit De engel van het verdwijnen schreef hij opnieuw een magistrale roman. Een roman die wordt bevolkt door fictieve figuren als Anda, Gavranic, Magus en Magda maar evenzeer komen we een groot aantal figuranten tegen die we al in de geschiedenisboeken hebben leren kennen. Recensie door Enno Nuy.
Elsbeth Etty schreef een heerlijke biografie waarin Hugo Brandt Corstius volop tot leven komt. Zij gaat niets uit de weg en benoemt ook alle ongemakkelijkheden in ‘s mans karakter zonder daar een oordeel aan te koppelen. Ja, die Piet Grijs was me er eentje! Hij wordt node gemist, juist in deze tijd. Vergeleken bij ons huidig kabinet waren de kabinetten van Lubbers ongevaarlijke dameskransjes. Recensie door Enno Nuy.
De Britse historicus Richard J. Evans stelt al op de eerste pagina van zijn lijvig boek vast dat de democratie overal ter wereld enorm onder druk is komen te staan vanaf het begin van de 21ste eeuw. Reden genoeg om nog eens nauwkeurig en gedetailleerd naar die enorme tragedie te kijken: het Derde Rijk van Hitler. Wat voor mensen waren dat, die nazi’s, wat dreef hen, wat gebeurde er toch met hun morele kompas? Recensie door Enno Nuy.
Koen Schoors schreef een verfrissend, enthousiasmerend en bijzonder nuttig boek dat politici, bedrijven, maar ook vakbonden er moet toe aanzetten om op lange termijn te denken. De implementatie van veel van zijn voorstellen – waarbij hij heilige huisjes niet ontziet – zal natuurlijk op veel tegenkanting stuiten, maar ze zijn noodzakelijk voor de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen. Recensie door Dirk Verhofstadt.
De essentie van het kosmopolitisme is dat we als mens verplichtingen hebben ten aanzien van anderen, ook diegenen die niet behoren tot onze naaste familie- of vriendenkring. In de loop van de geschiedenis stond het kosmopolitisme recht tegenover het nationalisme en het patriottisme die pleiten voor ‘eigen volk eerst’. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Wat opvalt in deze studie van Moller is de wijdverbreide belangstelling voor de sterrenkunde, veelal in combinatie met wiskunde. Dergelijk enthousiasme voor het universum heeft zich bij mijn weten sinds die 16de-eeuw nooit meer voorgedaan. Die belangstelling had zonder enige twijfel van doen met de zienswijze van Copernicus die uitging van een heliocentrische opvatting van het heelal. Recensie door Enno Nuy.
De democratie garandeert essentiële vrijheden, zoals de vrijheid van vergadering en meningsuiting, de tolerantie en het kiesrecht. Maar juist daar ligt het gevaar dat dit kan leiden tot het tegendeel van de democratie en de rechtsstaat. Zeker in tijden van economische en sociale en onzekerheid, wanneer men de vrije meningsuiting, tolerantie en kiesrecht misbruikt om de democratie te ondermijnen. Recensie door Dirk Verhofstadt.
“De Jodenvervolging werd in heel Europa geaccepteerd, ja zelfs gebillijkt door de bevolking, met inbegrip van de intellectuele elite en nog het meest door de christelijke kerken,” aldus Saul Friedländer. Een sleutelzin staat op bladzijde 196 wanneer de auteur stelt dat de moordzucht tegen de Joden zo manifest in de lucht hing dat niemand er omheen kon kijken. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Een van de meest geciteerde filosofen van deze tijd is Hannah Arendt. In haar meesterwerk ‘Totalitarisme’ verdiept de Joods-Duitse filosofe zich in de vragen die samenhangen met totalitaire politieke systemen. Dit werk dat voor het eerst verscheen in 1951 was baanbrekend omdat het voor de eerste keer de overeenkomsten tussen fascisme en het communisme blootlegde. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Over het het getto van Lódz, het tweede grootste na dat van Warschau, schreef Steve Sam-Senberg het boek De onzaligen van Lódz. Net zoals Jonathan Littell in De welwillenden en Laurent Binet in Himmlers hersenen heten Heyndrich gaat het om een roman die dicht aanleunt bij de werkelijkheid. Het getto van Lódz en de protagonisten die de auteur beschrijft hebben werkelijk bestaan Onder hen de tragische Joodse leider Chaim Rumkowski, de autoritaire maar tragische voorzitter van de Judenrat. Recensie door Dirk Verhofstadt.
