All in Boeken
Volgens sommige joodse wijsgeren – en ook hier is Harari aan het woord – verwijst het beroemde gebod ‘heb uw naasten lief als uzelf’ alleen naar joden en is er geen enkel gebod dat zegt dat je gojim lief moet hebben. En zo zijn er ook veel rabbijnen die verkondigen dat het leven van een jood meer waard is dan het leven van een niet-jood. Maar hoe het ook zij, noch de bijbel, noch de koran, noch de talmoed is op enigerlei wijze de exclusieve bron van de menselijke moraal. Recensie door Enno Nuy.
De natte droom van Francken is een gemeenschappelijk Europees beleid op basis van het Australisch model. Daarbij worden illegale migranten en/of vluchtelingen zo dicht mogelijk bij de ‘bron’ – dus nog voor ze een levensgevaarlijke oversteek wagen – naar een ‘veilig’ land, conform de vereisten van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, BUITEN de EU gebracht. Volgens Francken is Tunesië daarvoor het meest aangewezen land. Daar zou dan een ‘screening’ gedaan worden van wie wel of niet de EU binnen mag. Recensie door Mark Bienstman.
Why Muslim Integration Fails in Christian-Heritage Societies is een belangrijk werk om verschillende redenen. Het stelt bijvoorbeeld datgene vast wat velen al vermoedden: namelijk dat de integratie van moslims in West-Europa buitengewoon moeizaam verloopt, en dat dit niet simpelweg de schuld is van moslims om van de autochtone inwoners, maar eigenlijk van beide. Het boek is daarin verfrissend omdat geen enkel perspectief in het debat de boventoon voert. Recensie door Gert Jan Geling.
Hawking probeert op een voor iedereen begrijpelijke manier in te gaan op een aantal vragen die je inderdaad als de Grote Vragen zou mogen beschouwen. Bestaat er een god? Hoe is alles begonnen? Is er intelligent leven elders in het heelal? Kunnen we de toekomst voorspellen? Wat zit er in een zwart gat? Zijn tijdreizen mogelijk? Zullen we overleven op aarde? Moeten we de ruimte koloniseren? Zal kunstmatige intelligentie slimmer worden dan wij? Hoe geven we de toekomst vorm? Recensie door Enno Nuy.
Iemand die zich aan zijn verleden vastklampt, die angst heeft voor de toekomst, zal makkelijker openstaan voor rechtse en nationalistische politici die verklaren dat het vroeger allemaal zoveel beter was. Dat vroeger (lees: als die migranten er nog niet waren) alles zoveel veiliger was. Door het feit dat dergelijke mensen, als gevolg van slecht verwerkte melancholie in een zekere letargie terechtkomen, is ook hun zin voor kritisch denken afgestompt, waardoor ze ook veel meer vatbaar worden voor ‘fake news’. Recensie door Mark Bienstman.
Het ondemocratisch liberalisme zien we volgens Mounk onder meer in de vorm van het rechtvaardigen van het terugdringen van democratische inspraak ten behoeve van de bescherming van rechten, de voortschrijdende Europese integratie, de opwaardering van besluitvormingsprocessen van nationaal naar Europees niveau, en de toenemende technocratisering van het bestuur. De opkomst van het ondemocratisch liberalisme vormt, tezamen met de opkomst van de illiberale democratie, de grote crisis die de democratie nu doormaakt. Recensie door Gert Jan Geling.
Hendrik Groen is bejaard maar houdt in feite niet van bejaarden die achter hun rollators schuifelen met ‘dat misplaatste ongeduld, dat eeuwige klagen, die koekjes bij de thee, dat zuchten en steunen.’ Al geeft hij ridderlijk toe dat het hem zelf ook wel overkomt. Het dagboek begint natuurlijk in de winter, een slechte periode voor de bewoners van rust- en verzorgingstehuizen, want dan mag je nauwelijks naar buiten. Een val kan immers noodlottig zijn en daar wil geen bewoner zich aan wagen. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Er zijn al talrijke pogingen ondernomen om beter te begrijpen waarom niet alleen in Europa maar ook in het Verenigd Koninkrijk (zie de Brexit) en de Verenigde Staten (zie de verkiezing van Donald Trump tot president) het populisme recent zo’n opgang heeft gemaakt. Liever dan een zoveelste ‘intellectuele’ analyse te maken, heeft de auteur – zonder stelling te nemen voor of tegen wat zijn gesprekspartners hem vertelden – er voor gekozen te gaan praten met een aantal ‘populistische’ mensen. Recensie door Jan Antonissen.
Ik geef een voorbeeld van Bruers innovatieve, scherpe, glasheldere en originele denken. Liberalen betogen dat je alles mag doen zolang je anderen maar geen schade berokkent. Hier stemt Bruers mee in (al noemt hij zich (nog) geen liberaal). Maar, zo betoogt hij, jouw individualiteit verandert door de tijd heen. Jij bent nu een heel ander persoon dan toen jij een kleuter was. Dat betekent dat als je nu acties onderneemt die op de lange duur schadelijk zijn, jij die andere persoon die jij zelf bent, schaadt. Recensie door Floris van den Berg.
Paul Veyne richt zijn pijlen in de eerste plaats op de intolerantie en de vernietigingsdrang van IS, maar vergeet daarbij te vermelden dat de vroegchristenen uit de 4e eeuw precies dezelfde intolerantie en iconoclastische dadendrang aan de dag legden De christelijke religieuze dominantie, met zijn uitwassen van Jodenvervolging, heksenvervolging, religieuze oorlogen, boekverbrandingen, inquisitie, censuur en zelfcensuur, heeft in het Westen standgehouden tot het einde van de 18e eeuw. Recensie door Rik Hemmerijckx.
Er blijven maar bergen boeken over de islam verschijnen en als ze al iets gemeen hebben, is dat je er niet vrolijker van wordt. De Frans-Marokkaanse romanschrijfster en Prix Goncourt-winnaar Leïla Slimani schetst in Seks en leugens. Gesprekken met islamitische vrouwen een bijzonder somber beeld van de situatie van de vrouw en de verknipte relatie tot het eigen lichaam en seksueel plezier in Marokko. Publieke blijken van genegenheid, liefde, tederheid of verliefdheid zijn bij wet verboden. Recensie door Leo De Haes.
De bevolking kan alleen maar dalen als er voldoende mensen sterven aan allerlei ziekten en/of epidemieën. Dus als er maar voldoende gewelddadige conflicten zijn, als we niet tussenkomen bij humanitaire rampen en natuurcatastrofes, als we stoppen met geld te steken in het onderzoek naar levensreddende geneesmiddelen, dan komt het wel goed. Moreel verwerpelijk natuurlijk. De auteur schijnt daarbij vergeten te zijn dat optimisme een morele plicht is. Recensie door Mark Bienstman.
Magnus Brechtken leverde een krachttoer. Gewapend met een notenapparaat van 240 bladzijden en bijna 70 bladzijden bron- en literatuurverwijzingen fileert hij uiterst geduldig en evenzeer exhaustief een voor een de argumenten van Speer en diens apologeten. Vervalsing van de geschiedenis zit hem zo hoog dat hij iedere naïeve naloper genadeloos neersabelt. David Frost, Harry Mulisch, Simon Wiesenthal, Gitta Sereny, Joachim Fest, Willy Brandt, Helmut Kohl, ze lieten zich allemaal voor het karretje van Speer spannen. Recensie door Joseph Pearce.
Muziek verbinden aan normatieve oordelen is ondoenbaar, want voor elk voorbeeld waarin muziek een positieve rol speelt (of speelde), staan evenveel voorbeelden die het omgekeerde aantonen. Mensen die buitengewone muziek maken of ervan genieten, kunnen nog steeds bijzonder slecht zijn. Gescinska verwijst zelf naar de nazi’s die overdag Joden vermoordden, maar ’s avonds konden genieten van een prachtig muziekstuk. Het schone en het goede zijn dus niet met elkaar verbonden. Recensie door Dirk Verhofstadt.
In een glashelder, en zelfs voor niet-economen goed te volgen betoog, toont de auteur aan dat het begrip groei, met de daarachter liggende gedachte van creatie van waarde door de economische literatuur en geschiedenis een hoogst volatiel begrip is en meestal de weerspiegeling is van wie op dat moment de economische, en dus politieke macht in handen heeft of probeert te krijgen. Zo is het logisch dat lang werd aangenomen dat alleen grond economische waarde kon voortbrengen. Recensie door Mark Bienstman.
A Literary Tour de France van Robert Darnton is een prachtige historische studie, volledig onderbouwd met een schat aan materiaal. Deze literary tour de France is zeker ook een literary tour de force. Naast een levenswerk van Darnton is het tegelijkertijd een stille hulde aan een hele generatie Franse boekhandelaars die – helaas voor hen niet altijd met even veel financieel succes – een klein onderdeeltje waren in een proces dat heeft geleid tot het einde van het Ancien Regime in 1789. Recensie door Peter Laroy.
Luckas Vander Taelen weet als geen ander de emotionele snaar van de ouderliefde en de zoektocht naar zijn verleden te raken. Hij doet dat op het eerste zich wat afstandelijk, maar in feite toch heel betrokken en met veel emoties. Hij geeft ook een intrigerende inkijk in de manier van denken van het katholieke Vlaanderen in de jaren vijftig, en dat is niet zo fraai. Het kostuum van mijn vader is een hartenkreet die niemand onberoerd zal laten. Recensie door Elaine Ost.
De auteurs leiden ons zo door het, al bij al hobbelig parcours van Boudewijn. De onderliggende boodschap die zij impliciet meegeven, is dat er zonder twijfel heel wat kritiek valt te geven op het functioneren van onze monarchie, maar dat, al bij al, deze instelling toch een belangrijke en soms matigende invloed heeft uitgeoefend in het politieke leven van dit land en zo nu en dan toch belet heeft dat er ergens een wiel afdraaide in de moeilijke race tussen links en rechts, Vlamingen en Walen, gelovigen en vrijzinnigen. Recensie door Mark Bienstman.
In Propaganda België 1934-1951 tast Paul van Damme deze uiterst turbulente tijd aan de hand van vijfendertig verhalen af. Verhalen die stuk voor stuk de propagandistische middelen en technieken blootleggen waarmee voor- en tegenstanders elkaar om de oren sloegen en tegelijkertijd de Belgische burger hun visie van de waarheid probeerden in te lepelen. De West-Vlaamse geschiedenisleraar koos ervoor om die veelkleurige waarheden en leugens met een magnifieke keur aan affiches, vlugschriften, spotprenten en strips te illustreren. Recensie door Leo de Haes.
In De rechtvaardigen vertelt Jan Brokken op ongemeen aangrijpende en consciëntieus gedocumenteerde manier wat er vervolgens met Zwartendijk en de Joodse vluchtelingen is gebeurd. De titel verwijst naar ‘Rechtvaardige onder de Volkeren’, de onderscheiding van Yad Vashem voor niet-Joden die tijdens de Shoah Joden hebben helpen redden. Brokken heeft het dus over meer dan één redder. Behalve Zwartendijk speelde ook Chiune Sugihara, de Japanse consul in Kaunas, een cruciale rol. Recensie door Joseph Pearce.
