Pleidooi voor de rechten van de vrouw - Mary Wollstonecraft

Eeuwenlang werd de vrouw behandeld als een stuk eigendom van de man, eerst van de vader, nadien van de echtgenoot en later zelfs van de zonen. Pas tijdens de Verlichting kwamen er stemmen op om mannen en vrouwen een gelijkwaardige status toe te kennen. Denkers als Condorcet, Thomas Paine en Cesare Beccaria zetten de eerste stappen om vrouwen gelijke rechten toe te kennen. Maar de eerste echte feministe was Mary Wollstonecraft met haar Pleidooi voor de rechten van de vrouw. Recensie door Dirk Verhofstadt.

The Making of Modern Liberalism - Alan Ryan

Het liberalisme staat wereldwijd onder druk. Redenen genoeg om terug te keren naar de grondslagen ervan. Dat is wat Alan Ryan doet in The Making of Modern Liberalism. Daarin gaat hij op zoek naar de basisideeën van het liberalisme vanaf de Verlichting tot onze hedendaagse tijd. In feite betreft het een bundeling van essays die de auteur de voorbije decennia schreef en waarin hij grondig de teksten analyseert van vooraanstaande liberale denkers zoals Locke, Hume, Tocqueville, Mill, Dewey, Popper, Berlin, Hayek en Rawls. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Is de liberale ideologie nog mee met de snelle digitale evolutie? - Ivan Vandermeersch

Is de liberale ideologie nog mee met de snelle digitale evolutie? Artificiële intelligentie‚ robots en andere slimme apparaten kunnen gevolgen hebben voor tal van fundamentele mensenrechten‚ zoals het recht op privacy‚ het recht op informatie, een eerlijke rechtsgang en vrije meningsuiting, het recht het leven waardig te kunnen eindigen. Het zijn fundamentele zaken die binnen de liberale ideologie een plaats moeten krijgen.

Liberaal vuur doof je niet met een waterpartij - Janna Bauters

De kop in De Tijd spreekt boekdelen: Tommelein blaast liberaal vuur uit. Net nu de partij het proces op de sporen heeft gezet om zich ideologisch te herbronnen, geeft de keizer-marketeer tegengas. We mogen ons echter niet van de wijs laten brengen. Onze huidige maatschappij heeft immers nood aan die sterke liberale partij. Een partij die terug de ambitie heeft geloofwaardigheid, dossierkennis en consequentie na te streven. Een partij die zich inzet voor het individu, voor efficiëntie, voor vrijheid.

De middenpartijen moeten samen vernieuwen

In 2024 gaat het om méér dan welke partij de grootste wordt. De werkbaarheid van de democratie in België ligt ter stemming. Partijvernieuwing verengen tot een steriel spelletje om ter felst rood, blauw, oranje of groen zijn, is dan zowel intellectueel oneerlijk als politiek onvruchtbaar. Wat wél zin heeft, is het zoeken naar een nieuwe verstandhouding tussen de middenpartijen, naar een nieuw politiek model dat partijgrenzen overstijgt, en naar een nieuwe generatie politici om beide vorm en smoel te geven.

Roofkunst - Ruurd Halbertsma

Musea kunnen bijdragen aan inzicht in de temporele en geografische relativiteit van normatieve opvattingen – wat niet wil zeggen dat er geen universele moraal mogelijk is. Het zou mooi zijn als studenten, en vooral studenten archeologie, het boek van Halbertsma zouden lezen en zouden gebruiken om over te discussiëren. Roofkunst verdient het om serieus genomen te worden als bijdrage aan een constructieve reflectie over ons cultureel erfgoed. Recensie door Floris van den Berg.

Bluets. Bespiegelingen in blauw – Maggie Nelson

Maggie Nelson formuleert haar gedachten, haar overpeinzingen in wat zij ‘proposities’ noemt. Zij schrijft over liefde, over wat mensen bindt, wat haar bindt, over rouw en pijn, over seksualiteit en vooral ook over kleur, nog specifieker over de kleur blauw. Kleur is niet te meten, is volledig afhankelijk van de blik van de waarnemer. Houdt iets kleur als het niet wordt waargenomen? Recensie door Enno Nuy.

De grenzen van de vrijheid – Dirk Verhofstadt

Misschien is het leven zelf wel de ultieme – maar in de ogen van sommigen al veel te breed opgevatte – grens van de vrijheid. Alle handelingen zijn toegelaten zolang ze het leven van anderen niet gevaar brengen. Het voldoet me niet. Ook mistoestanden die niet levensgevaarlijk zijn, mogen niet ondergeschikt zijn aan de individuele vrijheid. Een betere definitie van de vrijheid lijkt me het toelaten van alle handelingen door de mens voor zover ze geen medemensen benadelen.

Het wordt een hele klus voor Macron – Paul De Grauwe

Meer dan in andere landen overheerst pessimisme in Frankrijk. ‘Le déclin français’ is een akte van geloof geworden voor vele Fransen. Dit creëert een politieke voedingsbodem voor politici die beloven die achteruitgang te stoppen en de vroegere ‘Grandeur’ te herstellen. Dat maakt de uitdaging voor Macron nog scherper. Hij zal niet alleen de objectieve werkelijkheid moeten veranderen en de positie van de lagere inkomensklassen moeten verbeteren. Hij zal ook de perceptie hierover moeten ombuigen.

Totalitarisme - Hannah Arendt

Totalitarisme is een selectie van de vandaag voor ons meest relevante teksten uit The Origins of Totalitarism. Slechts enkele jaren na WO II beschrijft Hannah Arendt er de opkomst van nazi-Duitsland en de stalinistisch Sovjet-Unie, en analyseert zij de oorsprong en eigen onstuitbare dynamiek van totalitaire systemen. Recensie door Karel Van Dinter. In twee podcasts praat Karel Van Dinter met Christophe Busch (HA Institute) over Totalitarisme van Hannah Arendt.

Ben ik wel Woke genoeg? - Martin Harlaar

Harlaar gaat uitvoerig in op de wortels van het woke-denken in de Amerikaanse beweging van zwarte auteurs als Malcolm X, Bayard Rustin, Franz Fanon, Anthony Martin, Booker T. Washington, Marcus Garvey en William Dubois als de meest bekenden. Elk van de voorlopers van woke wordt in Deel 1 van het boek getypeerd aan de hand van een korte paragraaf, voorzien van verrassende illustraties. Harlaar laat goed zien hoe zich reeds in Amerika de radicale kanten van de beweging manifesteerden. Recensie door Paul Cliteur.

Waarheen met het deugdelijk bestuur? – Harold Van der Kraan

Neen, dit stuk is geen afrekening met het beleid van minister Beke. Laat de kiezer daar vooral over oordelen in 2024, in gevalt de Limburger dan op een kieslijst figureert. Ongetwijfeld kan hij uitpakken met enkele concrete beleidsrealisaties waaronder de geslaagde vaccinatiecampagne. Toch overheerst in de publieke opinie – en in de eigen partijrangen – het beeld van een stuntelige minister die allesbehalve een foutloos parcours reed. Met als voorlopig dieptepunt een open brief van zijn eigen partijvoorzitter in een Vlaamse krant.

Wokabulary – Floris van den Berg

Ik ben nog opgegroeid in een verzuilde samenleving en we meenden erop vooruitgegaan te zijn toen die zuilen werden ontmanteld. Maar zie wat we ervoor in de plaats krijgen. Voor mij is dit woke gedachtegoed uiteindelijk zeer verontrustend omdat het anti-wetenschappelijk of wetenschap-vijandig is. En wat natuurlijk buitengewoon stoort is de onverdraagzaamheid jegens andersdenkenden. Woke mensen gedragen zich daadwerkelijk als gedachtenpolitie en dat is ronduit zorgwekkend. Recensie door Enno Nuy.

Europa. Een blik achter de schermen - Rudy Aernoudt

De Oekraïne crisis heeft in drie weken mogelijk gemaakt wat in de decennia daarvoor onmogelijk bleek. Een Europa dat met één stem spreekt, dat snel handelt, dat eensgezind sancties afkondigt, een Europa dat zijn defensie serieus begint te nemen en daarmee terugkeert naar waarom het allemaal begon in de jaren vijftig van de vorige eeuw, met name het vermijden van oorlogen tussen de Europese landen. Dit doel was politiek, het middel was economisch. Recensie door Frank Naert.

Vormt woke een bedreiging voor de vrijheid van denken? - Astrid Elbers

Het begrip ‘quantum supremacy’ dat in de academische wereld onder vuur ligt wegens ‘racistisch en koloniaal’. Vrouwen die niet meer als ‘vrouwen’ mogen worden aangesproken, maar als ‘wezens met een vagina’. Zijn dit enkel de extreme uitwassen van ‘woke’ of is er meer aan de hand? Woke heeft wel degelijk al heel wat schade aangericht in onze samenleving. En dan hebben we het niet enkel over individuele incidenten. Het afbrokkelen van de intellectuele diversiteit is misschien wel het grootste probleem.

Grote liberale vrouwen – Stephanie D’Hose

Liberalisme is in de eerste plaats een manier om de hele samenleving vooruit te duwen. Door kansen te geven aan wie er geen heeft, door de onrechtvaardigheden in het systeem te verhelpen, en door iedereen een stem te geven in het maatschappelijk debat. De historiek van de vrouwenrechten is een voorbeeld, maar ook een metafoor. Overal waar een mens omwille van afkomst, geslacht, geaardheid of huidskleur minder kansen krijgt om zichzelf te ontplooien dan iemand anders, zullen liberalen op de barricaden staan om dat recht te trekken.

Jouw afwezigheid is duisternis - Jón Kalman Stefánsson

De IJslandse schrijver Jón Kalman Stefánsson grossiert in zijn grootse romans in aforismen. Ook in zijn jongste boek vergast hij ons op prachtige taalvondsten. Natte sneeuw, dat spuug van de duivel. Minachting, de zuster van overmoed. De mens heeft de duivel uitgevonden om zijn zonden te dragen. De dood is de zuster van het wachten. Geduld is niet alleen een deugd, het is de zuster van de rede. En het leven is altijd op de vlucht voor de dood, maar die vlucht is desondanks altijd haar kant op. Recensie door Enno Nuy.

Appèl voor een kritisch en wendbaar Willemsfonds - Aubry Cornelis & Lorenzo Terrière

Organisaties die door moeilijk weer gaan, doen er goed aan om terug naar de basis te keren. Tijd dus om de “core business” terug hoog in het vaandel te hijsen. In het geval van het Willemsfonds liggen die diepste wortels in het benadrukken van de Vlaamse taal en cultuur. Daarom is een hernieuwde zorgzaamheid voor het geschreven en gesproken woord in deze vluchtige tijden eigenlijk een ware vorm van volksverheffing – ja zelfs emancipatie.

Boosheid als deugd - Floris van den Berg

Het is belangrijk rationeel na te denken over emoties zodat emoties proportioneel en zinnig zijn. Je kunt emoties trainen. Dat woedende wappies de corona-maatregelen vergeleken met de anti-joodse maatregelen van de nazi’s was totaal ongepast. Om onrecht te bestrijden is boosheid nodig, constructieve boosheid voor een leefbare wereld met minder leed en meer geluk. Zonder boosheid om onze eigen stupiditeit omtrent klimaatverandering zijn wij reddeloos verloren.