Liberaal vuur doof je niet met een waterpartij - Janna Bauters

De cirkel is rond. Bart Tommelein, die prominent deel uitmaakte van de generatie liberale leiders die met ongeziene bravoure emmers water bij de liberale wijn goten, vraagt zich nu af of deze wijn nog wel buvable is voor de kiezer. Niet geheel verrassend pleit hij voor een samenvloeien met andere ‘waterpartijen’. Deze smaakloze kost zou een pittig alternatief moeten zijn voor het peper en zout aan de extremen van het politieke landschap. Het is een wonder dat we als partij nog 10% halen als we dergelijke chefs in de potten laten roeren. Het is net als de maître die niet meer gelooft in zijn eigen restaurant…

Het artikel in Knack bereikte me gelukkig ‘s avonds, anders had ik me wellicht verslikt in mijn ochtendkoffie. Bart Tommelein (Open VLD(?)) vraagt zich dus af of een puur liberale partij nog zin heeft. Wel, beste Bart, we hebben zelfs nóód aan een liberale partij, zolang ze maar liberaal durft te zijn. En begrijp me niet verkeerd: ik heb het niet over een abstract liberalisme. Neen. Wel over een pragmatisch liberalisme met de voeten in de klei en tussen het volk. En bovenal, een liberalisme met een duidelijke identiteit.

Want net nu wanneer we nood hebben aan deze duidelijke focus, wil Bart Tommelein zich in een pijnlijke spreidstand nestelen. De kop in De Tijd spreekt boekdelen: Tommelein blaast liberaal vuur uit. Het proces dat de partij op de sporen heeft gezet om zich ideologisch te herbronnen is nog kersvers, en de keizer-marketeer geeft al tegengas. We mogen ons echter niet van de wijs laten brengen. Onze samenleving heeft immers nood aan die sterke liberale partij. Een partij die terug de ambitie heeft geloofwaardigheid, dossierkennis en consequentie na te streven. Een partij die zich inzet voor het individu, voor efficiëntie, voor vrijheid. Weg van het marketingliberalisme en terug zuiverder op de graat worden, zoals de voorzitter van Liberales het vorig jaar mooi zo mooi verwoordde (https://www.liberales.be/teksten/2021/3/20/pleidooi-voor-eennbspcomplexloosnbspliberalismenbsp).

Een zelfgemaakt gerecht met pure ingrediënten, smaakt nog steeds het best. En de recepten voor een liberale partij lijken mij alvast voor de hand te liggen:

●      Kerntaken, kerntaken, kerntaken: Steeds moet de vraag gesteld worden naar de taken van de overheid. We pleiten voor een sterke, efficiënte, maar kleinere overheid.

●      Een kleinere overheid leidt tot lagere belastingen.

●      Dit geldt ook voor eenvoudigere, kordate regelgeving die leidt tot minder administratie en bureaucratie. Naast de lagere overheidskost (en dus belastingen), zal dit ook tot meer initiatieven van burgers en ondernemers leiden.

●      Een liberale partij moet dan ook ‘hard to get’ zijn: moeilijk te verleiden voor complexe coalities. Zonder een aantrekkelijk menu, moeten we niet aan tafel willen gaan.

We moeten de burger in de ogen durven kijken, en toegeven dat de voorbije 20 jaar fouten werden gemaakt. Door sommige aangegane coalities uit het verleden verloren we ons economisch kompas. Door de verworvenheden na de val van de Berlijnse muur als vanzelfsprekend te nemen, werden we naïef. Door zoveel mogelijk mensen te willen overtuigen, verloren we onze identiteit.

Wie de kabbelende saus wil redden, moet er koud water aan toevoegen. In dit geval een ijsbadje misschien. Maar daarna kan ze terug opgewarmd worden met liberaal vuur en de juiste kruiding toegevoegd voor wat meer pit.

Weet je, het idee van de ‘waterpartij’ moet misschien een eerlijke kans krijgen. Politieke experimenten geven ons altijd nieuwe inzichten. Daarom dit voorstel, beste Bart: ik geef de klassieke partijen een faire kans in 2024. U kan in datzelfde jaar met gelijkgestemden uit andere geledingen een poging doen úw punt hard te maken. En we laten de kiezer beslissen waar de toekomst ligt.

Ik ben er alvast van overtuigd dat we aan een nieuw begin van de cirkel staan. Op het congres van enkele weken geleden werd het startschot gegeven van een inhoudelijke herbronning. Mede onder impuls van Jong VLD werden dappere stappen gezet. Misschien is het te weinig, misschien komt het te laat. Maar misschien ook niet. Ik wil alvast deze kans grijpen om Vlaanderen in 2024 te overtuigen van de kracht van het liberale verhaal vanuit een liberale partij.

Janna Bauters

De auteur is ondervoorzitter van het Liberaal Vlaams Verbond