All in Boeken

Angst voor de barbaren - Tzvetan Todorov

‘Geen enkele cultuur is op zichzelf barbaars, geen enkel volk is voorgoed beschaafd’, zegt Todorov. En hij graaft dieper naar de relatie tussen cultuur en individu. Culturele identiteiten worden in een ideale wereld vrij gekozen, maar dat is natuurlijk theorie. Al van in de kinderjaren krijgen we allerlei gewoontes en (ondermeer) een taal opgelegd. Naarmate men ouder wordt komt men in contact met andere zaken en zo vormt ieder mens zich een eigen beeld. In die zin hebben we niet één maar diverse culturele identiteiten. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Schemerland - Piet De Moor

‘Het verlies van de joden kan niet worden goedgemaakt (…) ze waren immers de overbrengers van de ideeën in Europa, ze legden de banden tussen de Europese landen, ze waren de vertalers van de Europese cultuur’. Het is dé cruciale sleutelzin in het boek van Piet de Moor. De nazi’s vermoordden massaal de joden en vernietigden hiermee een belangrijk en vruchtbaar onderdeel van de Europese cultuur. Het komt er nu op aan de enkele nog levende joodse ‘stemmen uit Midden-Europa’ zoals György Konrad te beluisteren. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Méér Vinexvrouwen - Naima El Bezaz

Méér Vinexvrouwen is opnieuw een bijzonder grappig boek maar dan met een scherpe maatschappelijke analyse. Want El Bezaz slaagt er beter dan veel sociologen en andere wetenschappers in om de pijnpunten van de multiculturele samenleving bloot te leggen. Nederland is net zoals de andere West Europese landen een smeltkroes van culturen. Sommigen betreuren dit en stemmen voor populisten die beweren dat het land terug kan naar pakweg een halve eeuw geleden. Dat is een illusie. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Vinexvrouwen - Naima El Bezaz

Met Vinexvrouwen levert Naima El Bezaz opnieuw een opmerkelijk boek af dat heel wat lezers zal irriteren omdat ze hen een spiegel voorhoudt. En wat daarin te zien is, is niet zo fraai. Zowel de autochtonen als de nieuwkomers moeten het ontgelden. Blijkbaar is het des mensen om zichzelf ‘goed’ en ‘eerbaar’ te vinden. Maar in de realiteit zijn we doorgaans net het tegenovergestelde. De vrees voor de ‘Ander’ zit er diep in, en daar spelen populistische politici en partijen handig op in. Recensie door Dirk Verhofstadt.

De stille overname - Noreena Hertz

Verschillende academici zien de antiglobaliseringsbeweging als een reactie van mondige burgers tegen een systeem dat niet langer democratisch gecontroleerd wordt en dat ethisch moet gecorrigeerd worden. De Britse schrijfster Noreena Hertz, auteur van het boek De stille overname richt zich in haar boek meer op de impact van het ‘grootkapitaal’ op de politieke besluitvorming. Ze verwoordt het groeiende ongenoegen daarover. Recensie door Dirk Verhofstadt.

De vroolijke tocht - Cyriel Buysse

Buysse vertrok vroeg in oktober 1910 vanuit zijn woonplaats in Afsnee samen met drie jonge stiefdochters. In die periode, zo schrijft en vertelt Hendryckx, waren er nog maar 6.000 auto’s in België. Toch bestond er al sinds 1899 een verkeersreglement. Zo mocht men maar 10 kilometer per uur rijden in de bebouwde kom en 30 kilometer daarbuiten, al zullen de avonturiers van die tijd zich niet veel aangetrokken hebben van die limieten, waardoor ze zich vaak de woede op hals haalden van de boeren. Recensie door Dirk Verhofstadt. 

De geschiedenis van de vooruitgang - Rutger Bregman

Nostalgie en het verlangen naar vroeger zijn sterke wapenen voor populistische partijen en politici die inspelen op die angsten en onzekerheden, en daarmee het vooruitgangsgeloof steeds meer ondermijnen. Tegen die trend in schreef de jonge Nederlandse filosoof Rutger Bregman het indrukwekkende boek De geschiedenis van de vooruitgang waarin hij wijst op tal van opmerkelijke resultaten die de mens in de loop van de geschiedenis heeft verwezenlijkt. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Macht en onmacht - Tinneke Beeckman

Parijs, 7 januari 2015. Twee geradicaliseerde moslims schieten tien redactieleden van Charlie Hebdo neer. Frankrijk en de wereld reageren geschokt. De aanslag en de reacties daarop doen niet alleen vragen rijzen over vrijheid van meningsuiting en godsdienstkritiek, ze getuigen ook van een algemene radeloosheid over politieke ideeën die de samenleving vorm moeten geven. In Macht en onmacht verkent Tinneke Beeckman de oorzaken van deze maatschappelijke vertwijfeling. Recensie door Dirk Verhofstadt.

De ketter en de kerkvorst - Joël De Ceulaer

De ketter en de kerkvorst is een geslaagd interview. Toch vrees ik dat na lezing de echte gelovigen en atheïsten op hun standpunt zullen blijven. Interessanter is het effect van dit boek op diegenen die niet langer godsdienstig praktiseren, maar latente gelovigen zijn gebleven vanuit traditie en gewoonte. Zij hebben de warrige taal van Léonard over God, Adam, Maria, het vagevuur en dergelijke al lang achter zich gelaten. Maar of ze dan helemaal aansluiten bij de strakke logische redeneringen van Vermeersch is nog maar de vraag. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Vurige tong - Ann De Craemer

Vurige Tong is dan wel autobiografisch, het is vooral een literaire parel waarin Ann De Craemer het schuldgevoel dat de kerk mensen aanpraat, zeg maar ‘de terreur van de angst’ voor de bestraffende God, ingenieus blootlegt. Alsook de manier waarop de kerk het arme volk dom houdt en het rijke bevoordeelt; veel daarvan heeft te maken met het gebrek aan mondigheid dat de kerk en de katholieke scholen bewust in stand houden. Blijf braaf en zwijg. En Ann De Craemer beschrijft dit met verve. Recensie door Dirk Verhofstadt.

God in de oorlog - Jan Bank

In zijn goed gedocumenteerde boek God in de oorlog geeft de Nederlandse historicus Jan Bank een gedetailleerd antwoord op de vraag wat de kerken en de geestelijken al dan niet deden om met hun onmiskenbaar groot moreel gezag een einde te maken aan het enorme bloedbad dat zich in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog afspeelde. Dit boek is een zoveelste verpletterend bewijs van de onmacht, zelfs onwil, van de kerken in het algemeen en van de paus in het bijzonder, om hun naasten te helpen. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Mozart. De Engel van Salzburg - Martin van Amerongen

Van Amerongen heeft het niet begrepen op de doorgaans romantische biografieën die na de dood van Mozart in veelvoud verschenen. De romantiek, zo stelt hij, zorgde ervoor dat zowat alles uit vroegere perioden ‘werd vervalst, verdraaid, versentimentaliseerd en verchristelijkt’. Dus ook het leven en de dood van Mozart. Daarmee gaat hij in tegen de overgeleverde en traditionele geschiedschrijving waarin de dood van de componist wordt toegeschreven aan allerlei complotplannen. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Het Belgisch labyrint - Geert Van Istendael

Het Belgisch labyrinth van Geert Van Istendael is intussen een klassieker in onze letteren. De eerste versie verscheen in 1989 en werd onmiddellijk positief onthaald. Intussen heeft de auteur het al vier keer grondig herwerkt en is het telkens nog beter geworden. In 2011 verscheen zijn laatste aangevulde versie met een tekening van Gal op de voorkaft waarop Bart De Wever en Elio Di Rupo in een kluwen van draden verwikkeld zitten, met in het midden Manneke Pis die een serieuze straal omhoog spuit. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Een verhaal van liefde en duisternis - Amos Oz

Dit boek van Amos Oz over de geschiedenis van de Joden en de oprichting van de staat Israël, geeft een indrukwekkend beeld van de toenmalige tijdsgeest, de onpeilbare woede, het verdriet, de angst, de hoop op betere tijden onder de Joden. Het boek is vooral een literair meesterwerk. Zijn beschrijving van de uren vóór de beslissing van de Verenigde Naties over het lot van Israël getuigt van een ongekende virtuositeit waarin Oz beelden schetst die via geen enkel ander medium kunnen worden weergegeven. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Hoe komen we van religie af? - Floris van den Berg

Wie religie omarmt als een middel tot emancipatie moet beseffen dat dit als een paard van Troje ook alle negatieve aspecten ervan mee binnenbrengt. ‘Flirten met religie is een dans macabre’, schrijft Floris van den Berg. Hij lanceerde in Nederland een opmerkelijke campagne om het atheïsme meer bekendheid te geven en mensen aan te zetten om na te denken over de waarheidsclaims en privileges van religies. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Lopen tegen de wind - Darya Safai

Over het leven in de Islamitische Republiek Iran en haar strijd voor vrouwenrechten in haar land verscheen het boek Lopen tegen de wind van de Iraanse activiste Darya Safai. Zij groeide na de revolutie op in de Islamitische Republiek, studeerde tandheelkunde aan de universiteit van Teheran en was samen met haar echtgenoot Saeed betrokken bij de studentenprotesten in 1998. Ze vluchtte met haar man naar Turkije en in 2000 naar België. In 2014 stichtte ze de actiegroep Let Iranian women enter their stadiums. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Lenteriten - Modris Eksteins

De 20ste eeuw, die zo hoopvol begon met de wereldtentoonstelling in Parijs, ontspoorde in een van de meest gruwelijke van de menselijke geschiedenis. Daarvoor staan Ieper, Neurenberg, Guernica, Kolyma, Auschwitz, Dresden, Hirosjima, Tjernobyl en Sarajevo symbool. Wie de oorzaken hiertoe beter wil begrijpen kan niet voorbij aan de Eerste Wereldoorlog. Over het ontstaan van de nieuwe tijd schreef de Canadese historicus Modris Eksteins het indrukwekkende boek Lenteriten. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Lof van de geesteswetenschappen - Fareed Zakaria

Jongeren moeten niet studeren om later veel te verdienen wel om kennis te verwerven, zegt Zakaria. Via een liberal education zijn ze in staat tot meer empathie en respect voor de ander. Lof van de geesteswetenschappen is dan ook een hartstochtelijk pleidooi voor een brede verwerving van kennis op alle vlakken, een onderdompeling in filosofie, literatuur en geschiedenis als wapens tegen eenzijdigheid en populisme. Het boek moet dan ook breed gelezen worden. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Vrijheid, Gelijkheid, Burgerschap - Fernando Savater

Savater opent met Kant over de Verlichting: ‘Sapere aude!’ of ‘Durf je eigen verstand te gebruiken!’ waarmee hij resoluut stelling neemt voor het het recht op zelfbeschikking van elke mens, zonder evenwel de plicht tegenover de medemens te vergeten. Zo houdt hij een gepassioneerd pleidooi voor een democratisch burgerschap waarin ‘iedereen dezelfde aanspraak kan maken op veiligheid en welzijn, maar ook dat iedereen dezelfde verplichtingen heeft daaraan bij te dragen’. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Zonsverduistering - György Konrad

Dit boek vormt het tweede deel van zijn autobiografie. In Geluk beschreef Konrad zijn herinneringen aan de Jodenvervolging en de periode vlak na de Tweede Wereldoorlog. Nu pakt Konrad de draad weer op in 1945. Hij schrijft over zijn studententijd, over het beslissende jaar 1956, over het ontstaan van zijn schrijverschap en de donkere vijftien jaar waarin hem in Hongarije een publicatieverbod was opgelegd. Ondanks het feit dat hij de kans had om naar het Westen te emigreren bleef Konrad in Hongarije. Recensie door Dirk Verhofstadt.