Continent zonder grens - Theo Francken

De natte droom van Francken is een gemeenschappelijk Europees beleid op basis van het Australisch model. Daarbij worden illegale migranten en/of vluchtelingen zo dicht mogelijk bij de ‘bron’ – dus nog voor ze een levensgevaarlijke oversteek wagen – naar een ‘veilig’  land, conform de vereisten van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, BUITEN  de EU gebracht. Volgens Francken is Tunesië daarvoor het meest aangewezen land. Daar zou dan een ‘screening’ gedaan worden van wie wel of niet de EU binnen mag. Recensie door Mark Bienstman.

Why Muslim Integration Fails in Christian-Heritage Societies – Adida Claire

Why Muslim Integration Fails in Christian-Heritage Societies is een belangrijk werk om verschillende redenen. Het stelt bijvoorbeeld datgene vast wat velen al vermoedden: namelijk dat de integratie van moslims in West-Europa buitengewoon moeizaam verloopt, en dat dit niet simpelweg de schuld is van moslims om van de autochtone inwoners, maar eigenlijk van beide. Het boek is daarin verfrissend omdat geen enkel perspectief in het debat de boventoon voert. Recensie door Gert Jan Geling.

Klimt & Schiele - Eros and Psyche

1918. Nu het gebulder van de kanonnen van WOI uitdooft, komt in Wenen, het hart van Midden-Europa, een gouden tijdperk tot zijn einde. Het Oostenrijks-Hongaarse Rijk begint uit elkaar te vallen. In de nacht van 31 oktober sterft Egon Schiele thuis in bed, een van de 20 miljoen dodelijke gevallen van de Spaanse griep. Hij sterft terwijl hij het onzichtbare kwaad recht in het gezicht kijkt, en doet dat op de enige manier die hij kan: door het te schilderen. Hij is 28 jaar oud.

Dat veel geld ongelukkig zou maken is geen reden om het sterker de belasten – Andreas Tirez

Vorige week publiceerden de UGent en levensverzekeraar NN een nieuw luik van hun Nationaal Geluksonderzoek. De blikvanger was deze keer dat meer geld wel degelijk gelukkiger maakt, maar slechts tot een bepaald niveau. Vanaf een maandinkomen van 4.000 euro wordt de Belg gemiddeld niet gelukkiger meer. Meer nog, vanaf 5.000 euro en meer zou de Belg gemiddeld ongelukkiger worden. Voor professor Annemans (UGent) bewijzen de cijfers dat we het economisch systeem moeten herdenken om het geluksniveau op te krikken.

Liberaal patriotisme versus illiberaal nationalisme – Gert Jan Geling

Wat we nodig hebben zijn leiders als Macron die laten zien hoe we liberalisme kunnen verzoenen met patriottisme, liefde voor het eigene kunnen verzoenen met liefde voor de ander, en daarmee de verbinding bewerkstelligen tussen de Anywheres en de Somewheres. Een verbinding die op dit moment harder dan ooit nodig is, om te voorkomen dat de storm van het illiberale nationalisme in de toekomst misschien nog wel eens harder opsteekt dan dat op dit moment het geval is.

De antwoorden op de Grote Vragen - Stephen Hawking

Hawking probeert op een voor iedereen begrijpelijke manier in te gaan op een aantal vragen die je inderdaad als de Grote Vragen zou mogen beschouwen. Bestaat er een god? Hoe is alles begonnen? Is er intelligent leven elders in het heelal? Kunnen we de toekomst voorspellen? Wat zit er in een zwart gat? Zijn tijdreizen mogelijk? Zullen we overleven op aarde? Moeten we de ruimte koloniseren? Zal kunstmatige intelligentie slimmer worden dan wij? Hoe geven we de toekomst vorm? Recensie door Enno Nuy.

Melancholie van de onrust - Joke Hermsen

Iemand die zich aan zijn verleden vastklampt, die angst heeft voor de toekomst, zal  makkelijker openstaan voor rechtse en nationalistische politici die verklaren dat het vroeger allemaal zoveel beter was. Dat vroeger (lees: als die migranten er nog niet waren) alles zoveel veiliger was. Door het feit dat dergelijke mensen, als gevolg van slecht verwerkte melancholie in een zekere letargie terechtkomen, is ook hun zin voor kritisch denken afgestompt, waardoor ze ook veel meer vatbaar worden voor ‘fake news’. Recensie door Mark Bienstman.

The People vs. Democracy – Yascha Mounk

Het ondemocratisch liberalisme zien we volgens Mounk onder meer in de vorm van het rechtvaardigen van het terugdringen van democratische inspraak ten behoeve van de bescherming van rechten, de voortschrijdende Europese integratie, de opwaardering van besluitvormingsprocessen van nationaal naar Europees niveau, en de toenemende technocratisering van het bestuur. De opkomst van het ondemocratisch liberalisme vormt, tezamen met de opkomst van de illiberale democratie, de grote crisis die de democratie nu doormaakt. Recensie door Gert Jan Geling.

Pogingen iets van het leven te maken - Hendrik Groen

Hendrik Groen is bejaard maar houdt in feite niet van bejaarden die achter hun rollators schuifelen met ‘dat misplaatste ongeduld, dat eeuwige klagen, die koekjes bij de thee, dat zuchten en steunen.’ Al geeft hij ridderlijk toe dat het hem zelf ook wel overkomt. Het dagboek begint natuurlijk in de winter, een slechte periode voor de bewoners van rust- en verzorgingstehuizen, want dan mag je nauwelijks naar buiten. Een val kan immers noodlottig zijn en daar wil geen bewoner zich aan wagen. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Kursk - Thomas Vinterberg

In 2000 zinkt de Russische nucleaire onderzeeër Kursk na een explosie naar de bodem van de ijzige Barentszzee. Aan boord weten 23 matrozen zich in veiligheid te brengen in een onbeschadigd compartiment en zet commandant Mikhail Kalekov alles op alles om hen te redden. Ondertussen stuiten zijn vrouw en de andere wanhopige familieleden aan wal op een muur van politiek stilzwijgen. Hoewel de Russische marine er met haar verouderde materiaal niet in slaagt de mannen te bevrijden, wordt alle buitenlandse hulp afgehouden. Kostbare tijd gaat verloren terwijl de Russische autoriteiten maar niet kunnen kiezen tussen hun nationale trots en het leven van hun landgenoten. 

11 november 1918 – Dirk Verhofstadt

“Ik heb de grote massa-ideologieën onder mijn ogen zien groeien en zich verspreiden, het fascisme in Italië, het bolsjewisme in Rusland en bovenal die oerpest, het nationalisme, dat de bloei van onze Europese cultuur heeft vergiftigd,” schreef Stefan Zweig. Liberalen keren zich tegen het provincialisme van nationalisten die opkomen voor een monoculturele samenleving waarin de meervoudige identiteit van de inwoners plaats moet maken voor de mythe van de eenvormige identiteit. Liberalen moeten, tegen de huidige tijdsgeest in, kosmopolitisch blijven.

Onderwijs als een goeddraaiende schertsvertoning - Rudi Collijs

Onderwijs is de grootste en meest democratische motor achter de sociale mobiliteit. Alleen moeten we af van het ijdele streven naar een voor iedereen, liefst dan nog makkelijk, te halen onderwijslat. Wil die lat nog een lat zijn, dan zal men ze moeten leggen waar ze thuishoort, namelijk op een uitdagend niveau waar bijzondere talenten en capaciteiten ongeremd tot ontplooiing kunnen komen. In een humane samenleving is er geen enkele oneer aan het niet behalen van het hoogst haalbare, in een inhumane samenleving is zoiets geen optie.

De onfatoenlijken - Jan Antonissen

Er zijn al talrijke pogingen ondernomen om beter te begrijpen waarom niet alleen in Europa maar ook in het Verenigd Koninkrijk (zie de Brexit) en de Verenigde Staten (zie de verkiezing van Donald Trump tot president) het populisme recent zo’n opgang heeft gemaakt. Liever dan een zoveelste ‘intellectuele’ analyse te maken, heeft de auteur – zonder stelling te nemen voor of tegen wat zijn gesprekspartners hem vertelden – er voor gekozen te gaan praten met een aantal ‘populistische’ mensen. Recensie door Jan Antonissen.

Morele illusies - Stijn Bruers

Ik geef een voorbeeld van Bruers innovatieve, scherpe, glasheldere en originele denken. Liberalen betogen dat je alles mag doen zolang je anderen maar geen schade berokkent. Hier stemt Bruers mee in (al noemt hij zich (nog) geen liberaal). Maar, zo betoogt hij, jouw individualiteit verandert door de tijd heen. Jij bent nu een heel ander persoon dan toen jij een kleuter was. Dat betekent dat als je nu acties onderneemt die op de lange duur schadelijk zijn, jij die andere persoon die jij zelf bent, schaadt. Recensie door Floris van den Berg.

Palmyra, de onvervangbare schat - Paul Veyne

Paul Veyne richt zijn pijlen in de eerste plaats op de intolerantie en de vernietigingsdrang van IS, maar vergeet daarbij te vermelden dat de vroegchristenen uit de 4e eeuw precies dezelfde intolerantie en iconoclastische dadendrang aan de dag legden De christelijke religieuze dominantie, met zijn uitwassen van Jodenvervolging, heksenvervolging, religieuze oorlogen, boekverbrandingen, inquisitie, censuur en zelfcensuur, heeft in het Westen standgehouden tot het einde van de 18e eeuw. Recensie door Rik Hemmerijckx.

Cold War - Pawel Pawlikowski

In zijn zoektocht naar jonge artiesten om een ensemble op te zetten dat Poolse folklore opvoert, valt het oog van muzikant Wiktor op de jonge en vrijgevochten Zula. De twee voelen zich direct tot elkaar aangetrokken, maar lijken voortdurend op de vlucht tussen oost en west. Ze kunnen niet zonder maar ook niet met elkaar. Al snel ontstaat een gepassioneerde romance, die wordt bemoeilijkt door de politiek en andere tegenslagen. Dit meeslepend liefdesverhaal, gedraaid in zwart-wit, speelt zich af in Polen ten tijde van de Koude Oorlog.

Floris van den Berg, atheïst van het jaar 2018

De Nederlandse filosoof Floris van den Berg werd door het Atheïstisch Verbond in Nederland uitgeroepen tot atheïst van het jaar 2018. Van den Berg is auteur van een reeks boeken over secularisme, atheïsme, dierenethiek, veganisme en milieufilosofie. Dit jaar verscheen zijn boek De Olijke Atheïst. Filosoferen over de waan van religie (uitgeverij Houtekiet). Floris van den Berg staat hier links op de foto naast Frank Müller, de voorzitter van het Atheïstisch Verbond (foto van René van Elst)

Foto van René van Elst.

Seks en leugens in de islam - Leo De Haes

Er blijven maar bergen boeken over de islam verschijnen en als ze al iets gemeen hebben, is dat je er niet vrolijker van wordt. De Frans-Marokkaanse romanschrijfster en Prix Goncourt-winnaar Leïla Slimani schetst in Seks en leugens. Gesprekken met islamitische vrouwen een bijzonder somber beeld van de situatie van de vrouw en de verknipte relatie tot het eigen lichaam en seksueel plezier in Marokko. Publieke blijken van genegenheid, liefde, tederheid of verliefdheid zijn bij wet verboden. Recensie door Leo De Haes.

De klimaatparadox - Peter van Druenen

De bevolking kan alleen maar dalen als er voldoende mensen sterven aan allerlei ziekten en/of epidemieën. Dus als er maar voldoende gewelddadige conflicten zijn, als we niet tussenkomen bij humanitaire rampen en natuurcatastrofes, als we stoppen met geld te steken in het onderzoek naar levensreddende geneesmiddelen, dan komt het wel goed. Moreel verwerpelijk natuurlijk. De auteur schijnt daarbij vergeten te zijn dat optimisme een morele plicht is. Recensie door Mark Bienstman.

Albert Speer - Magnus Brechtken

Magnus Brechtken leverde een krachttoer. Gewapend met een notenapparaat van 240 bladzijden en bijna 70 bladzijden bron- en literatuurverwijzingen fileert hij uiterst geduldig en evenzeer exhaustief een voor een de argumenten van Speer en diens apologeten. Vervalsing van de geschiedenis zit hem zo hoog dat hij iedere naïeve naloper genadeloos neersabelt. David Frost, Harry Mulisch, Simon Wiesenthal, Gitta Sereny, Joachim Fest, Willy Brandt, Helmut Kohl, ze lieten zich allemaal voor het karretje van Speer spannen. Recensie door Joseph Pearce.