All in Opinie
Een vaak voorkomend verwijt die de degrowthbeweging over zich heen krijgt, is dat ze een utopie nastreeft. In dit stuk wil ik het omgekeerde beweren. De degrowthbeweging streeft een mysantropische dystopie na die met hoge waarschijnlijkheid in een maatschappelijke ravage zou uitmonden. In dit stuk gaan we op zoek naar de fantoompijnen van het degrowthspook.
Werkloosheidsverzekering ligt straks weer op de onderhandelingstafel. Met standpunten van “n’y touche pas” tot “stop na twee jaar.” Beide zijn oerconservatieve stellingen, zonder enige inspiratie. Zo zullen de zeer uiteenlopende visies op de hervorming van de werkloosheidsvergoedingen voor hoogoplopende en langdurende spanningen zorgen, waarschijnlijk met als resultaat dat er nauwelijks iets verandert.
Een grondwet is vooral een instrument om essentiële vrijheden, zoals de vrijheid van onderwijs en de persvrijheid te verankeren en te beschermen tegen mogelijke regimes met slechte bedoelingen. Het is dan ook maar de vraag of onze grondwet mag gezien worden als een vergaarbak van allerhande verzuchtingen die te pas en te onpas in verkiezingscampagnes opduiken. Grondwetspecialisten waarschuwen er voor dat gerommel met de grondwet het principe van de rechtsstaat zelf op het spel kan zetten.
Begrotingssanering zal uitsluitend moeten gebeuren door in de uitgaven te snijden, zo hoor ik. Ik ga daar niet mee akkoord. Ook vandaag moet een evenwicht gevonden worden tussen besparen en belastingen. Dat zorgt ervoor dat de last van de sanering gespreid wordt over de hele bevolking. Een extra belasting op de hoogste inkomens en op de hoge vermogens zal noodzakelijk zijn om de begrotingssanering succesrijk te maken.
Wat kunnen wij doen om de democratie recht te houden? De machinaties die de democratie willen aanvallen, moeten we blootleggen. De bevolking moet ingelicht worden over pogingen om onze democratie aan te vallen. De pers en het onderwijs spelen hierbij een belangrijke rol. Juiste informatie en het kweken van burgerzin helpen. Iedereen zal dit keer meer dan ooit moeten kleur bekennen en zich achter de vlag van de democratie scharen.
De vrijheidsbeperking met de enkelband is soms moeilijker dan de gevangenis. Wie zich niet aan zijn voorwaarden houdt, gaat onmiddellijk naar de cel voor het uitzitten van zijn straf. Het succes van die operatie is afhankelijk van het behoorlijk werken van het elektronisch toezicht een de strikte naleving van de voorwaarden. Hierin zou moeten geïnvesteerd worden. De digitale mogelijkheden zijn er.
Publieke goederen en collectieve voorzieningen zoals infrastructuur, een betrouwbaar rechtssysteem, orde en veiligheid, een goede gezondheidszorg, een performant onderwijs, en fundamenteel onderzoek zijn voorzieningen die de vrije markt niet levert, maar die nochtans essentieel zijn voor de goede werking ervan. Bedrijfsleiders met briljante nieuwe ideeën geraken nergens als die publieke voorzieningen er niet zijn, of slecht werken.
Waarom sommigen het lijden verheerlijken, verworven wilsonbekwaamheid, zoals dementie, als een “mooie” fase in het leven voorstellen is mij een raadsel. Maar in tegenstelling tot de tegenstanders van euthanasie, heb ik nog nooit gepleit dat iedereen op eenzelfde manier moet omgaan met het einde van het leven. Op een bepaald moment haalt de tijd je in en is zelfs voor de sterkste onder ons de dood onvermijdelijk. Laat elkeen daarom zelf kiezen hoe hij of zij daar mee omgaat.
Ik heb in het verleden dikwijls gewezen op de absurditeit van een regel die ons belet te doen wat levensnoodzakelijk is: massaal investeren in de energietransitie en in een groene economie die ervoor zorgt dat de aarde leefbaar blijft. Zullen onze kleinkinderen gelukkig zijn als we de zestigprocent hebben gehaald terwijl we, om dit te bereiken, onvoldoende publieke investeringen hebben gedaan en de aarde onleefbaar hebben gemaakt?
Het massale protest van de Duitse bevolking kan een wake-upcall zijn voor onze politieke leiders, middenveldorganisaties en burgers. De gelatenheid en berusting die hier en daar voelbaar zijn, moeten we inruilen door onze historisch gewortelde democratische waarden op een veel assertievere manier te verdedigen en realiseren.
Ik heb de Duitsers altijd bewonderd om hun Vergangenheitsbewältigung, maar het lijkt erop dat ze daar nog lang niet klaar mee zijn. Nu beschuldigen zij de anderen van politieke instrumentalisering van de genocideconventie, maar daarbij zijn de Duitsers volkomen blind voor de politieke instrumentalisering van de Holocaust door de Israëliërs. Wij leven in een verwarrende wereld.
Openheid is cruciaal voor het liberalisme. Het bevordert bruggenbouw in politiek en democratie, vooral in een compromisgericht land als België. Een effectieve liberale aanpak vraagt om een open dialoog en een breed begrip van uiteenlopende meningen, waaronder de woke-cultuur. Belangrijk is het actief luisteren naar en waarderen van alle standpunten, waarbij men moet waken voor simplificatie en polarisatie, kenmerkend voor nationalisme, populisme en cancelcultuur.
2024 wordt een jaar waarin de liberale democratie zwaar onder druk zal komen te staan. Dat maakt de sense of urgency voor de democratische partijen om weerwerk te bieden alleen maar groter. Het belangrijkste is dat ze écht moeten samenwerken om de problemen aan te pakken. Alleen goed bestuur, een geloofwaardig en efficiënt beleid kan kiezers ervan weerhouden om voor extremisten te stemmen. Tegelijk moeten democratische partijen zich principieel blijven uitspreken tegen elke samenwerking met extreemrechts.
Groen liberalisme benadrukt de noodzaak van een nieuwe benadering in onze interactie met de natuur. Het sentiëntisme herinnert ons aan onze verantwoordelijkheden voor zowel directe als langetermijneffecten van onze handelingen. Bij het ontwikkelen van projecten zoals windmolenparken is het essentieel om zorgvuldig de voordelen af te wegen tegen de potentiële schade. Onze beslissingen moeten worden geleid door principes van vrijheid en rechtvaardigheid, rekening houdend met de rechten van alle betrokkenen.
Liberalen hebben het meeste baat bij functionerende instellingen. Het is dan ook logisch dat zij het grootste slachtoffer zijn van het instorten van deze instituties. Dat liberale partijen alsnog hun heil zoeken in allerlei sociale media-strategieën is triest. Het toont de wanhoop en de gespannen verhouding met waarheid en realiteit. Eerder dan manieren te zoeken om deze vitale instellingen te beschermen, worden liberale partijen op deze manier zelf mee verantwoordelijk voor de destructie ervan.
Toen de inflatie exact een jaar geleden boven de 10 procent uitsteeg, was het doemdenken bij vele economen ‘de rigueur’. De inflatie zou hoog blijven voor een lange periode, en de centrale banken zouden die hoge inflatie slechts kunnen uitroeien door een diepe recessie uit te lokken. En dan nog zou het lang duren. Een jaar later is de inflatie als een pudding ineengezakt.
Het voortdurend beschimpen van de parlementaire democratie, vooral door extremistische politici, het politieke discours herleiden tot een argeloos en kinderachtig spel heeft in de jaren dertig tot oorlog en verderf geleid. We zijn beducht om dergelijke vergelijkingen te maken, maar het boek van Jähner Hoogteroes over het onstuimige Interbellum in Duitsland is een ware “eyeopener”. We hebben bekwame politici nodig die op een geloofwaardige en integere manier de democratische instellingen verdedigen, tegen alle extremen in.
De reeks Godvergeten zorgt niet enkel voor verontwaardiging en afschuw. Deze reeks draagt ook bij tot het herschrijven van de geschiedenis van de instelling die de Rooms-Katholieke Kerk is en nodigt uit om de verregaande prerogatieven en de genereuze financiering ervan kritisch te onderzoeken. België houdt echter halsstarrig vast aan het bestaande systeem. Buurlanden hebben reeds lang komaf gemaakt met het gedateerde afsprakenpakket. Ik neem het Groothertogdom Luxemburg hier als voorbeeld.
Sinds ik economie studeer, en dat is al een halve eeuw, heb ik het niet anders geweten. Begrotingstekorten zijn te hoog, de overheidsschuld is onhoudbaar. Als we niet snel optreden gaan we recht naar de afgrond. Die waarschuwingen van politici (in oppositie) en van nogal wat economen hoor ik al decennialang. We wachten nog altijd op dit vreselijke moment dat alles in elkaar stort. Dit permanente doemdenken over de begroting en de overheidsschuld heeft veel te maken met een aantal mythes rond begroting en overheidsschuld. Ik zet ze op een rijtje.
Hoewel er de voorbije weken al enkele keren beschreven is hoe actieve propaganda op basis van desinformatie en angstzaaierij de protesten tegen Evras in Franstalig België bijna letterlijk van brandstof hebben voorzien, is nog niet beschreven hoe ook in Vlaanderen Sensoa op precies dezelfde manier steeds nadrukkelijker onder vuur wordt genomen. Figuurlijk althans. Of toch vooralsnog…
