De kunst van de hypocrisie – Jean-Jacques De Gucht
“Wel ik hoop dat u wel wil luisteren.” Even terugspoelen. Barbara Ceuleers geeft een beklemmend interview over haar boek waarin ze beschrijft dat haar vader de beslissing tot euthanasie te vroeg heeft moeten nemen door de tekortkomingen aan de huidige wetgeving. Mijn partij dient prompt een voorstel in dat al enige jaren stof ligt te vergaren, omdat er onder druk van CD&V een zwijgakkoord is over ethische thema’s - een pure schande. Vervolgens maakt Sammy Mahdi ogenschijnlijk een bocht en wakkert het debat over de – noodzakelijke – uitbreiding opnieuw aan. Heel eventjes hoop dat Mahdi eindelijk van zijn paard was gebliksemd en het licht had gezien. Helaas, algauw bleek dat de CD&V-communicatie niet alleen een afleidingsmaneuver was, ze moest bovendien voorstanders van een uitbreiding op de huidige wetgeving wegzetten als kille egoïsten. Beware of tjeven bearing gifts.
Hoewel de argumentatie tegen (een uitbreiding op) de euthanasiewetgeving al jaren dezelfde is, is ze nog steeds even stuitend. Het betreft keer op keer emotionele chantage, niet meer en niet minder. De jongste bijdrage van professor Jessie Dezutter (DS 1/3) past perfect in dat rijtje van zogezegde goedbedoelde en diepgaande bijdrages. Voorstanders van de uitbreiding worden weggezet als hardvochtige aanhangers van een neokapitalisme dat alle “nuttelozen” uit de weg wil ruimen. Daarnaast wordt de roep om een uitbreiding die alsmaar luider klinkt binnen de maatschappij weggezet als een modeverschijnsel. Er wordt geïnsinueerd dat men naar euthanasie kijkt op dezelfde manier als naar de nieuwste TikTok-revelatie.
Alsof dat nog niet schandalig genoeg is, wordt de wel afgewogen beslissing van een lucide mens volkomen aan de kant geschoven. Je zal maar alles gewikt en gewogen hebben om te willen overgaan tot euthanasie bij een ongeneeslijke ziekte en/of in het geval van een verworven wilsonbekwaamheid. Vervolgens word je geconfronteerd met iemand als Dezutter die jou en je naaste omgeving probeert diets te maken dat je eigen keuze uit lafheid gemotiveerd is. Daarna volgt Mahdi die euthanasie reduceert tot een oppervlakkige kwestie van zorglast. Wie dus de laatste wens van een mens respecteert, wordt bestempeld als oppervlakkig en immoreel. Een schuldgevoel 4.0, niet in het minst voor iedere arts die ooit euthanasie heeft uitgevoerd.
Dit hele discours krijgt nog een dun laagje vernis van barmhartigheid, waarbij gesuggereerd wordt dat je leven pas zin krijgt in je relaties met anderen. Trek deze logica door en het wordt niet meer dan normaal dat je beste vrienden, je familie, je collega’s, je buren en je stamcafé ook inspraak krijgen over jouw levenseinde. Wie toch opteert voor euthanasie, kan alleen maar een narcist zijn of een duts die zwicht voor de oppervlakkige prestatiedruk van de samenleving. Qua gaslighting kan dit tellen. Je hebt geen doctoraat in moraalfilosofie nodig om te beseffen dat het ronduit obsceen en hypocriet is iemands laatste wens te negeren onder het mom van mededogen.
Wie nu nog niet murw is geslagen door dit neoconservatieve discours van angst voor de dood, krijgt als klap op de vuurpijl de valse tegenstelling tussen euthanasie en palliatieve zorgen. Een keuze vóór euthanasie is geen keuze tégen palliatieve zorgen.
Telkenmale valse tegenstellingen met als doel degene die pleiten voor meer vrijheid weg te zetten als hardvochtige onmensen. Waarom sommigen het lijden verheerlijken, verworven wilsonbekwaamheid, zoals dementie, als een “mooie” fase in het leven voorstellen is mij een raadsel. Maar in tegenstelling tot de tegenstanders van euthanasie, heb ik nog nooit gepleit dat iedereen op eenzelfde manier moet omgaan met het einde van het leven. Op een bepaald moment haalt de tijd je in en is zelfs voor de sterkste onder ons de dood onvermijdelijk. Laat elkeen daarom zelf kiezen hoe hij of zij daar mee omgaat.
Jean-Jacques De Gucht
De auteur is Vlaams volksvertegenwoordiger
Foto: Stefan De Wilde
