De Antwerpse SP-A kopman Tom Meeuws kondigde eind december zijn plannen aan om bij de volgende verkiezingen een progressief front te vormen met PVDA+ en Groen. Ook nationaal voorzitter John Crombez liet begin dit jaar verstaan dat hij samenwerking met PVDA+ niet uitsluit. Voor mij is het duidelijk: als van die plannen iets terecht komt, dan is dat voor mij voldoende reden om zeker niet op de SP-A te stemmen. Idem voor de N-VA en haar bereidheid om een coalitie met het Vlaams Belang te vormen.
De vraag is of salafistische organisaties verbieden een effectief bestrijdingsmiddel is. Verbieden is, zoals Verhofstadt in zijn boek zelf ook aangaf, een heikel punt in een liberale democratie. Immers, kenmerkend is nu net het idee dat de vrijheid van meningsuiting niet zo maar kan aangetast worden. Zelfs al kan het apolitieke salafisme een opstap of hellend vlak zijn naar de politieke jihad, is het nog maar de vraag of deze strekking verbieden heilzame effecten zou genereren.
Als liberaal is mijn eerste reflex om het voluit op te nemen voor de liberale grondrechten die individuen en minderheden moeten beschermen tegen mogelijk misbruik door de staat en de meerderheid. Keer op keer stel ik vast dat het principe van onze liberale democratie onvoldoende bekend is. Dat die vrijheden, zoals vrijheid van meningsuiting, maar ook de vrijheid van religie en geweten, onvervreemdbaar zijn en dus niet door een democratische meerderheid bepaald worden.
Montaigne had voor zichzelf vier regels opgesteld: nooit koppig vasthouden aan een idee; nooit iemands handelen verklaren vanuit veronderstelde laaghartige motieven; nooit toegeven aan de publieke opinie; nooit vervallen in hooghartig, erudiet gezwets. Voeg daar aan toe: en als je tegenstander die fair play miskent, kiezen voor een goed boek. Je kan leren uit het verleden, wist Montaigne. Voor het nieuwe Jaar kunnen wij misschien deze richtlijnen onthouden.
De burger in de 21ste eeuw neemt terecht geen genoegen meer met eens om de vijf jaar gaan stemmen. Veel burgers willen meer betrokken worden bij het beleid en het mee vorm geven. Het gaat om burgers die de democratie een warm hart toedragen, en juist daarom ontevreden zijn met de doorgaans verticale structuur van de politieke praktijk vandaag. Onze samenleving wordt alsmaar horizontaler en de politiek van toen voldoet dus niet meer aan burgerverwachtingen van nu. Dit kan anders en beter.
Al voor de tijd van Kant waren er illustere figuren die zorgden voor de opkomst van dat moderne denken. In zijn boek De droom der Verlichting beschrijft filosoof Anthony Gottlieb hoe onder meer Descartes, Hobbes, Spinoza, Locke, Leibniz, Hume en Rousseau de westerse filosofie vernieuwden en elk op hun manier bijdroegen tot de erfenis van de Verlichting. Daarbij gaat de auteur op zoek naar elementen die nu nog steeds actueel zijn in het politieke en maatschappelijke debat. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Met Rusland werd in 1997 een akkoord gesloten over de Krim en de Zwarte Zeevloot: tot 2041 zou Rusland gebruik mogen maken van Sebastopol als marinehaven. In 2013-2014 vonden massademonstraties plaats in Kiev. Ze leidden tot de val en de vlucht van president Janoekovitsj. Poetin reageerde daarop door de Krim te annexeren. In Oost-Oekraïne kwamen pro-Russische opstanden tegen de prowesterse regering in Kiev. In mei 2014 riepen ze de onafhankelijkheid uit van Donetsk en Loehansk. Recensie door Jef Abbeel.
De partij handelde ‘met een koel hoofd’ en ‘met een afweging van de argumenten’, zoals Van Mierlo zijn partijgenoten voorhield op het congres van september ‘68. D66 formuleerde een streven naar een meer directe democratie, opdat het de democratie levendiger en scherper kon maken. En het stond een radicale democratisering voor als antwoord op het afbrokkelen van oude maatschappelijke verbanden. D66 staat nu voor de essentiële taak om zich tegen het ‘volk versus elite’ democratisme teweer te stellen. Tekst van Daniël Boomsma.
Katleen Gabriels beschrijft in ‘Onlife. Hoe de digitale wereld je leven bepaalt' op een indrukwekkende manier de impact van de nieuwe media op het dagelijkse leven. Daarom roept ze op tot diepgaand debat over de mogelijk onwenselijke gevolgen van technologie. Het is een belangrijk boek dat breed gelezen moet worden, niet in het minst door onze politieke beleidsvoerders. U wordt uitgenodigd op de huldigingsavond met receptie op donderdag 26 januari 2017 om 20h00 in Het Liberaal Archief, Kramersplein 23 te Gent. Gratis, maar inschrijven moet op info@liberales.be.
Normandië, 1819. Jeanne Le Perthuis des Vauds, een naïeve jonge vrouw vol kinderdromen, heeft de nonnenschool en haar studies net achter zich gelaten, wanneer ze met Julien de Lamare trouwt. De burggraaf blijkt al snel bijzonder vrekkig, hard en labiel te zijn. Door de hebzucht en ontrouw van haar man ziet Jeanne langzaam maar zeker haar dromen vervagen. De start van een rouwperiode om het verloren paradijs uit haar kindertijd. Une vie werd afgelopen zomer winnaar van de Fipresci-persprijs in Venetië.
Er zal altijd vraag zijn naar excellent onderwijs, en als de overheid dat niet verstrekt zullen kapitaalkrachtige mensen het zelf creëren. Laat ons Vlaanderen behoeden voor een gepolariseerd onderwijslandschap met dure, private en goede scholen, naast minder goed gefinancierd publiek onderwijs dat middelmaat ambieert. In zo’n samenleving zal het armere, maar getalenteerde kind weinig keuze hebben. We hebben in het Verenigde Koninkrijk en de Verenigde Staten gezien waar dat toe leidt.
Chirurg Romeo Aldea heeft zijn dochter Eliza opgevoed met het idee dat ze ooit in het buitenland zou gaan studeren om elders een beter leven te kunnen opbouwen. Op haar 18de heeft Eliza een beurs om te studeren in Engeland. Ze moet enkel nog haar diploma middelbaar onderwijs halen – een formaliteit voor een uitstekende studente als zij. Maar de dag voor haar eindexamens zet een dramatische gebeurtenis Eliza's toekomst op de helling. Romeo staat voor een fundamentele beslissing.
Hoe beoordelen onze lezers de nieuwsbrief van Liberales en het werk van Liberales in het algemeen? We vroegen het aan enkele opiniemakers. Maar we zijn ook benieuwd naar uw oordeel. Zeg ons gerust wat we beter zouden kunnen doen, welke boeken nog besproken moeten worden, wie we moeten uitnodigen op een lezing, en welke debatten we moeten organiseren. En heb je ergens een interessante tekst gelezen? Geef het ons dan door. Stuur uw reacties, kritiek en suggesties naar info@liberales.be.
Woede en vergeving. Wrok, ruimhartigheid, gerechtigheid. Wat een titel! Het jongste boek van Martha Nussbaum, hoogleraar recht en ethiek aan de universiteit van Chicago, straalt ambitie uit. De auteur maakt die ook waar in een erudiet werk, waarin het Griekse denken aan de joods-christelijke cultuur wordt getoetst, terwijl woorden en daden van figuren zoals Mahatma Gandhi, Martin Luther King en Nelson Mandela worden gefileerd. Tegelijk blijft ruimte over voor analyses van alledaagse voorvallen. Recensie door Rik Torfs.
Op 5 maart 1946 hield Churchill zijn beroemde Fulton-toespraak waarin hij sprak over een ‘IJzeren Gordijn’ dat Europa in twee verdeelde. Nog indrukwekkender was zijn toespraak op 19 september 1946 aan de universiteit van Zürich waarin hij opriep om een ‘Verenigde Staten van Europa’ op te bouwen. Er moest een ‘Raad van Europa’ komen, als overlegplatform over de afschaffing van de douanetarieven, economische harmonisatie, een gezamenlijke defensie en een gemeenschappelijke munteenheid. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Vorige maandag was Raoul Hedebouw van de communistische partij (PTB) te gast op De Afspraak. Daar kreeg hij de kans om zonder veel kritische vragen zijn extreemlinkse ideeën te ventileren. Het werd een promopraatje zonder dat zijn ideologische visie ter discussie werd gesteld. De media zijn klaarblijkelijk niet geïnteresseerd in de gevaarlijke inhoud van die partij? Nochtans gaat het om een puur communistische visie die, indien ze zou worden toegepast, de vrijheid van mensen ernstig zou aantasten.
Het gaat fantastisch met de wereld. Zolang je maar zicht houdt op het grotere plaatje. Dat zegt de Zweedse historicus Johan Norberg in zijn prikkelende boek Vooruitgang. Norberg weet een leuke vraag voor bij het kerstdiner. Zodra de stemming enigszins somber wordt over de staat van de wereld, zeg dan hardop: ‘Wie zou er aan deze tafel nog in leven zijn zonder riolen, waterzuiveringen, intensieve landbouw, antibiotica en andere zegeningen van de moderne tijd?’ Interview door Tonie Mudde.
De weg naar een meer liberale samenleving ligt niet uitgetekend en kent heel wat tegenstand. Dat betekent echter niet dat we bij de pakken moeten blijven zitten. Zoals Karl Popper ons voorhield, moeten we geen revolutie prediken, maar voortdurend kleine stappen zetten en verbeteringen doorvoeren die leiden tot meer zelfbeschikkingsrecht van elke mens. We moeten in de voetsporen treden van diegenen die, vaak op gevaar voor hun eigen leven, de kracht vonden om op te komen voor meer vrijheid en rechtvaardigheid.
Dat er twee wegen naar de waarheid zouden bestaan, wat Rik Torfs, die zich aansluit betoogt, lijkt dus in een eerste benadering bijzonder bevreemdend. Alsof geloof naar één enkel denksysteem verwijst, terwijl het toepasbaar is op allerlei leerstellingen. Er is één en slechts één weg naar betrouwbare kennis: die van een zo rationeel mogelijke benadering. Een parallellisme tussen wetenschap en ‘geloof’ (wat dit ook moge wezen) in verband met het zoeken naar waarheid, valt dus nergens te bespeuren.
De weg naar een meer liberale samenleving ligt niet uitgetekend en kent heel wat tegenstand. Dat betekent echter niet dat we bij de pakken moeten blijven zitten. Zoals Karl Popper ons voorhield, moeten we geen revolutie prediken, maar voortdurend kleine stappen zetten en verbeteringen doorvoeren die leiden tot meer zelfbeschikkingsrecht van elke mens. We moeten in de voetsporen treden van diegenen die, vaak op gevaar voor hun eigen leven, de kracht vonden om op te komen voor meer vrijheid en rechtvaardigheid.
