All tagged communisme
‘Het nationalisme beweert dat het liberalisme de machtigen vertegenwoordigt. In feite is het liberalisme het schild dat de machtelozen beschermt. Het vormt de bescherming voor diegenen die geen andere verdediging hebben. Wanneer dat niet lukt, blijft niks over. We hebben dit in het verleden gezien. En we zien het nu weer,’ zo besluit Ian Dunt zijn indrukwekkende boek How To Be A Liberal dat door elke liberaal zou moeten gelezen worden. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Joseph Roth leidde een moeizaam leven, verkeerde altoos in financiële problemen en was ook in zijn persoonlijk leven niet onverdeeld gelukkig, hij leefde onrustig en gejaagd en raakte onomkeerbaar verslaafd aan de drank maar wat een prachtige boeken, verhalen, schetsen en artikelen schreef hij. Ik heb het vaker geschreven: Joseph Roth is waarlijk een groot Europees schrijver, hij mag in geen enkele canon ontbreken. Recensie door Enno Nuy.
We komen in Auschwitz al snel een stubowa tegen, het woord is cursief gedrukt maar er zijn geen voetnoten en we tasten dus in het duister. Dan een blokowa, niet cursief maar ook niet toegelicht. Ik neem aan dat dit de blokoudste of een kapo zal zijn. Nauwelijks geklede vrouwen staan in gelid aan zee, in de vrieskou. Er komen vrachtwagens vol kale en nauwelijks geklede vrouwen voorbij. Velen van hen zijn al dood, bevroren of verzwakt en ten onder gegaan. Recensie door Enno Nuy.
In de achterliggende eeuwen kregen de Russen één keer de gelegenheid democratie te proeven. Maar Gorbatsjov werd prompt ingewisseld voor de vermakelijke malloot Jeltsin die niets beters wist te verzinnen dan de weg te bereiden voor Poetin die met de grootst mogelijke haast door de Russen op het schild werd gehesen. Poetin herschreef eigenhandig de Russische geschiedenis en viel prompt zijn buurlanden binnen. Recensie door Enno Nuy.
‘Hervé Hasquin toont zich pessimist. Volgens hem zorgen onweerlegbare bewijzen en getuigenissen over de fouten van een gedroomd systeem ervoor dat overtuigde aanhangers weliswaar hun geloof erin verliezen, maar dat dit hen niet belet om dezelfde fouten te herhalen en gewoon over te stappen naar een andere utopie. Dat gebeurde met de linkse intelligentsia die in de jaren 60 na de Russische desillusie Cuba, China en zelfs het Cambodja van de Rode Khmer begon te verheerlijken.’ Recensie door Luckas Vander Taelen
Dit boek biedt een schitterend uitzicht op de Franse, zelfs Europese filosofie tijdens de voorbije eeuw. Daarin speelde Sartre onmiskenbaar een belangrijke rol. Maar gewild of ongewild herleidt Lévy de ‘belangrijkste Franse filosoof van de twintigste eeuw’ tot een voetnoot, een steentje in de schoen, of beter nog, een miezerige hobbel in de loop van de geschiedenis. De grote verdienste van Lévy is dat hij Sartre herleidt tot zijn essentie: een dove klokkenluider. Recensie door Dirk Verhofstadt.
De roman vertelt het verhaal van de Volksduitser Duka of George Kempf uit Kroatië die als gedwongen vrijwilliger of dwangwillige door de SS wordt gerekruteerd en vervolgens in Polen gestationeerd wordt. Snajder schrijft onomwonden over het Poolse antisemitisme, iets waar de huidige machthebbers in Polen allergisch voor zijn, ze ontkennen dat het ooit bestaan zou hebben, wie heden ten dage over Poolse concentratiekampen spreekt wordt vastgezet en veroordeeld. - Recensie door Enno Nuy
Het liberalisme kende in de voorbije eeuwen sterke tegenstanders waarbij het dreigde ten onder te gaan. Zoals in de negentiende eeuw onder invloed van het nationalisme en het romantisme. Zoals in de twintigste eeuw onder de almacht van het fascisme en het communisme. Zoals nu onder het gebeuk van de theocratie, het nationalisme, het populisme en het autoritarisme. Maar steeds opnieuw stond het liberalisme weer recht en kende het grote successen.
In 1976 was ze op grond van haar patriottische overtuiging als spion voor het Directoraat Politieke Recherche gerekruteerd. Ze infiltreert in zionistische organisaties, de Internationale School voor Journalistiek en in kringen van Hongaarse emigranten en tegenstanders van de communistische dictatuur. Drie jaar later wordt longkanker haar fataal. Eerst dertig jaar na haar overlijden ontdekt András Forgách dat zijn moeder jarenlang voor het regime spioneerde en verklikte. Recensie door Joseph Pearce.
Szablowski wil in de eerste plaats aan de alarmbel trekken. ‘Een groot deel van de wereld,’ aldus de auteur, ‘verkreeg de vrijheid zonder daarop voorbereid te zijn. In de meest extreme gevallen kwam die vrijheid onverwacht of was ze zelfs ongewenst.’ Nu ze er is, is het de taak van de overheid om de vrijheid in goede banen te leiden. En hier loopt het dus vaak mis. Toen de zieke Fidel Castro in 2006 zijn taken aan zijn broer overliet, hoopten vele Cubanen dat het land zou veranderen. Maar niet meteen. Recensie door Joseph Pearce.
De stichting van het Duitse keizerrijk, de twee wereldoorlogen, de Holocaust, de Koude Oorlog, de val van de Berlijnse Muur en die Wende hebben een enorme stempel gedrukt op de voorbije 150 jaar. Die gebeurtenissen troffen talloze mensen in zowat de hele wereld, in het bijzonder ook de Duitsers zelf. In zijn boek De Wintertuin verhaalt Jan Konst, hoogleraar aan de universiteit van Berlijn, over het leven van opeenvolgende generaties gewone Duitsers tijdens die lange twintigste eeuw. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Mei ’68 is veel meer dan mai ’68. Het is de samenvloeiing van een hele reeks bewegingen en die één ding gemeen hebben: de eis voor meer individuele vrijheid. Dat streven uit zich in de eerste plaats als protest tegen de personen en structuren die vrijheidsberovend en -beknottend optreden, onder welke vorm dan ook. Enkel zo valt te begrijpen waarom de West-Europese jeugd in opstand komt tegen de liberaal-kapitalistische maatschappij terwijl jongeren in het Oostblok manifesteren voor minder communisme en meer liberalisme.
De auteur is lovend over Sartre waarmee hij een zwakke plek van zichzelf blootlegt. Want Sartre was een beruchte fellow traveller van het Sovjet-communisme en Lanzmann lijkt daar geen graten in te zien. Hij blijft blind voor het totalitarisme van Stalin dat even onmenselijk was als het nazisme, en waardoor miljoenen mensen het leven verloren. Nochtans hadden ze beter moeten weten. Sartre had diverse reizen gemaakt naar de Sovjet-Unie en Lanzmann kreeg een ideologisch gekleurde rondreis aangeboden in Noord-Korea. Recensie door Dirk Verhofstadt.
“Er is een lijn te trekken van Christus naar Auschwitz”, aldus Imre Kertész. Als jood werd hij buitengesloten uit de fascistische maatschappij, als schrijver werd hij nadien buitengesloten uit het communistische Hongarije. “Ik ben het onverbeterlijke product van dictaturen, en gebrandmerkt te zijn is mijn specialiteit”, schrijft hij. Auschwitz en de Goelag hebben aangetoond dat de universele God ons verlaten heeft. Recensie door Dirk Verhofstadt.
De ‘kosten’ van het communisme alleen al in termen van menselijk leed – mannen, vrouwen en kinderen die zijn vermoord, gemarteld, als slaven afgebeuld in werkkampen, of vanwege ‘afwijkende’ opvattingen werden opgesloten in psychiatrische inrichtingen – zijn immens. Ze overtreffen zelfs verre het aantal slachtoffers van het nationaal-socialisme (Courtois et al, 1997). Het leed dat het communisme berokkende heeft in ons deel van de wereld echter veel minder aandacht gekregen dan het leed dat door het Derde Rijk is teweegbracht.
Chai (achternaam) Ling (voornaam), geboren in 1966, was in 1989 één van de toonaangevende leiders van de studentenopstand tegen Deng Xiaoping. Na de onderdrukking door het leger, dook ze onder en vluchtte via Hongkong en Frankrijk naar de VSA. Daar werd ze met open armen ontvangen, studeerde ze in Princeton en Harvard, trouwde met een succesvol zakenman en werd er moeder van drie kinderen. Pas in 2011 schreef ze haar levensverhaal vanuit een christelijke inspiratie. Recensie door Jef Abbeel.
Nacht in de middag gaat over de gevangenschap van Roebasjov, een man van in de vijftig, met een roemrijk verleden in de communistische partij en een belangrijk rol gespeeld heeft in de revolutie. Zijn leven lang heeft hij zich ingezet voor de idealen van het communisme en de Partij. Hij is daarbij over lijken gegaan. Maar nu is no.1 aan de macht (overduidelijk een verwijzing naar Stalin) en diens koers is anders. No.1 heeft geen communistische ideologie, maar alleen grillen en hij duldt geen mensen naast zich. Recensie door Floris van den Berg.
Luckas, die in de Tweede Wereldoorlog zijn geboorteland Hongarije moest ontvluchten, besteed veel aandacht aan het communisme en het fascisme dat zo’n impact had op de 20ste eeuw. Maar wijst hij vooral op het nationalisme als de belangrijkste oorzaak van de gewelddadigheid van de vorige eeuw. Dat was het geval tijdens de Eerste Wereldoorlog, maar kwam ook opzetten na de ondergang van het tsaristische Rusland, het Ottomaanse Rijk en de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Dit boek(je) – eerder een pamflet – probeert de lezer warm te maken voor de ‘zegeningen’ van het communisme. Via een oppervlakkige opsomming van al de vermeende zwakheden van het kapitalisme, worden eerst al de kwalen van ons huidig “systeem” beschreven, om dan te komen tot de centrale vraag: “Waarom heeft democratie het aan kapitalisme inherente machtsverschil nog niet opgelost?” Helaas zijn de opgesomde oorzaken al even oppervlakkig als de analyse van de beschreven kwalen. Recensie door Mark Bienstman.
