Weerbare democratie - Bastiaan Rijpkema

‘Democratie kan zichzelf grote schade toebrengen en kan, in sommige gevallen, zelfs haar eigen ondergang inluiden,’ schrijft Rijpkema. Dat was bijvoorbeeld het geval in 1991 toen het Front Islamique du Salut (FIS) in Algerije op het punt stond een tweederde meerderheid te halen bij de parlementaire verkiezingen, en daarmee van plan was het land in een islamitische staat te veranderen. Toen greep het leger in. Maar mag een democratie wel antidemocratische partijen verbieden? Recensie door Dirk Verhofstadt.

Op denkles - Sebastien Valkenburg

De ergste anticlimax tijdens een intellectuele discussie is een dooddoener. Zoals de uitspraak: ‘Iedereen heeft zijn eigen waarheid’. Een dergelijke uitspraak stopt de discussie nog voor ze echt begonnen is. Over deze en andere dooddoeners schreef de Nederlandse filosoof Sebastien Valkenberg Op denkles. Aan de hand van tal van filosofen toont hij aan dat dooddoeners een vorm van onmacht, domheid, onwetendheid, dogmatisme, irrationaliteit, opportunisme, onkritisch of politiek correct denken zijn. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Kaputt - Curzio Malaparte

Malaparte beschrijft een bezoek aan het joodse getto in Warschau. Als hij zich per ongeluk stoot tegen een jood verontschuldigt hij zich. ‘Prosze Pana’, ‘mijn excuses’, waarop de joden hem verbaasd aankijken omwille van zoveel mededogen. En hij verhaalt over een scène waarbij twee meisjes vechten voor een stukje rauwe aardappel! De Duitsers zien het anders, ze verfoeien de Joodse levenswijze ze ‘so shmutzig’ noemen. Het boek van Malaparte stoelt grotendeels op zijn verbeelding, maar de realiteit was doorgaans erger.

Het verdorven genootschap - Philipp Blom

De 18de eeuw was waarschijnlijk de meest revolutionaire. Koning en kerk hadden de macht nog steeds in handen maar de eerste haarden van verzet tegen het absolutisme werden zichtbaar en zouden een bijzondere invloed hebben op de maatschappelijke gebeurtenissen enkele decennia later zoals de Franse Revolutie en de Amerikaanse Onafhankelijkheidstrijd. De kerken, hierin gesteund door de vorsten, behielden nog steeds hun greep op de moraal en het gedrag van de mensen maar toen kwam van het atheïsme. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Politiek en moraal - Michael Sandel

Sandel keert zich vanuit zijn communitaristische visie tegen de liberale opvatting van de neutraliteit van de overheid. Zijn alternatief blijft echter vaag of kan leiden tot een inperking van de vrijheid van het individu. Toch mogen liberalen niet doof blijven voor de toenemende roep naar een meer ethische houding tegenover economie en politiek. En het bevorderen van goed burgerschap, dat Sandel in zijn boek bepleit, lijkt me juist een noodzaak om de vrijheid van de burger te vergroten. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Moraal van het bijbelverhaal - Rudi Collijs

Het is weer kerst en dat zullen we dan ook weer geweten hebben. Nog nooit was de spoeling van het bestand der gelovigen zo dunnetjes als vandaag. Niettemin slaagt de kerstgekte er keer op keer in haar populariteit te behouden. Is het de hang naar samenhorigheid, naar gezelligheid en warmte in deze koude maanden, die het hem doen? Of is er meer dat aan ons knaagt en gaan we op zoek naar iets diepers, iets authentiekers, iets dichter bij de echte en welgemeende vrede? Iets dat verder reikt dan de intimiteit van onze vriendenkring?

Weten politici eigenlijk nog wat de rol van de overheid is? - Ivan Van de Cloot

We moeten vandaag weinig geduld opbrengen voor hen die blind blijven voor de funeste gevolgen van centrale planning. Dat die waanzin oplevert, heeft de geschiedenis voldoende aangetoond. Het is echter even problematisch dat velen niet meer inzien dat er maatregelen moeten genomen worden tegen monopolies en kartels. Naïevelingen dachten vroeger (en nu?) dat monopolies zichzelf wel zouden vernietigen en dat sowieso elke poging tot correctie automatisch meer schade zou aanrichten dan de kwaal zelf.

Liberales-boek van het jaar 2017

Op zaterdag 20 januari 2018 maken we het boek bekend dat we bekronen als Liberales-boek van het jaar 2017. Op de shortlist staan De bedreigde vrijheid van Johan Op de Beeck, Mijn gedacht van Luckas Vander Taelen, Palliatieve sedatie van Wim Distelmans, Psychogenocide van Erik Thys en Herboren van Majd Khalifeh. De uitreikingsavond houden we op woensdag 7 februari om 20 uur in het Liberaal Archief, Kramerplein te Gent. Inkom is gratis. Inschrijven moet wel op info@liberales.be.

Die Göttliche Ordnung - Petra Biondina Volpe

Zwitserland, 1971. Nora is een jonge huisvrouw die samen met haar man en hun twee zonen in een rustig dorpje woont. Op het Zwitserse platteland hebben ze weinig meegekregen van de wereldwijde sociale onrusten van 1968. Het leven van Nora en de verhoudingen in hun dorp zijn dan ook onveranderd. Totdat de feministische beweging ook haar bereikt en ze begint op te komen voor het vrouwelijk stemrecht en daarbij ook de vrouwen uit het dorp weet te activeren. Met Marie Leuenberger.

Het empathisch teveel - Ignaas Devisch

Dit eerder beknopt boek snijdt een erg brandend actueel thema aan. In deze eindejaarsperiode (met onder meer de Music for Life mobilisatie van ‘warme’, menselijke solidariteit) wordt er weer veel gepraat en geschreven over onze blijkbaar harde, koele, egoïstische samenleving. Als ‘tegengif’ wordt dan naar voren geschoven dat we met zijn allen meer empathie moeten betonen, dat we ons dus meer moeten (leren) inleven in de leefwereld van onze minder fortuinlijke medemens. Recensie door Mark Bienstman.

Levenslust en doodsdrift - Sid Lukkassen

Uitgangspunt van het boek is dat we tegenwoordig niet leven in een Nietzschiaanse “omkering van alle waarden”, maar een nivellering van alle waarden. We leven, schrijft Lukkassen, in een nihilistisch tijdperk omdat simplistisch postmodernisme, waarden- en cultuurrelativisme zeer diep in het denken en het beleid zijn doorgedrongen. De verbreiding van die leer is niet zonder gevaren, want door dat nihilisme zijn we ontvankelijk geworden voor religieus fanatisme. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Mohammed. Perspectieven op de Profeet - Christian Lange

Mohammed heeft echt bestaan, dat is zowat het enige dat vaststaat. Deze peulenschil aan kennis heeft niet belet dat er dikke biografieën over de profeet geschreven zijn en dat de stroom van hagiografische teksten door de eeuwen heen is blijven aanzwellen, tot vandaag de dag. Kort door de bocht: elke auteur, elke islamitische afsplitsing, elk tijdperk, elke regio heeft zijn eigen Mohammed bij elkaar verzonnen, vaak toegesneden op het gebruik in eigen belang. Recensie door Leo De Haes.

De tocht van de olifant - José Saramago

Op een dag gaat Saramago eten in het restaurant Der Elefant waar hij een stel houten beeldjes op een rij ziet staan. Beginnend met de Toren van Belém, een van de mooiste gebouwen in Lissabon, gevolgd door andere Europese gebouwen die een reisroute uitbelen. Men vertelt hem dat het over de tocht van een Indiase olifant gaat die in 1551 door de toenmalige koning van Portugal geschonken werd aan Maximiliaan van Oostenrijk. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Van zonlicht naar inzicht - Geert Magiels

Over het leven, het werk en de ontdekkingen van Jan Ingenhousz schreef de bioloog Geert Magiels eerst een proefschrift en later een boek onder de titel Van zonlicht naar inzicht. Hoe Jan Ingenhousz het geheim van het bladgroen ontdekte. Ingenhousz was een polyglot die les volgde in Leiden, Parijs en Edinburgh, de Schotse hoofdstad die in de 18de eeuw het centrum van de Schotse Verlichting was. Zijn eerste aandacht ging naar de bestrijding van de pokken een levensbedreigende virusziekte die de mensheid eeuwenlang heeft geteisterd

Mogelijkheden scheppen - Martha Nussbaum

De rijkdom van een land wordt doorgaans berekend op basis van het bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking. Dit is een gangbare maatstaf maar totaal onvolkomen. Het BBP is immers maar een gemiddelde en zegt niets over de levensstandaard van de armere inwoners van een land. Dit is het uitgangspunt van de Amerikaanse filosofe Martha Nussbaum die in haar boek Mogelijkheden scheppen duidelijk maakt dat er andere zaken zijn om te weten of mensen vrij en gelukkig zijn. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Tegen de onverschilligheid - Joep Dohmen

Onverschilligheid was waarschijnlijk een van de ergste kwalen van de voorbije eeuw. In periodes en landen waarin het nationalisme, communisme, fascisme en religieus fanatisme toesloegen en mensen herleidde tot een ding, vormde onverschilligheid een cruciale sleutel tot barbarij. Talloze mensen werden vernederd, onderdrukt en vermoord op een ogenblik dat anderen daarvan op de hoogte waren maar die omwille van angst, zelfbehoud en onverschilligheid opzij keken en lieten begaan. Recensie door Dirk Verhofstadt.

De kanarie in de onderwijskoolmijn - Wouter Duyck

Een kenniseconomie vereist ambitieus onderwijs, waarin leerprestaties cruciaal zijn. Welbevinden is een voorwaarde voor, en zelfs een uitkomst van, goede prestaties. Maar onderwijs moet in de eerste plaats blijven gaan om leren en cognitieve ontwikkeling. Iémand moet de economie van de toekomst creëren, patenten aanvragen, innovatief zijn, ondernemingen starten en werkgelegenheid scheppen. Het is een illusie te denken dat we die internationale competitie kunnen aangaan met middelmatig onderwijs.

Meer leesplezier, meer kwaliteit. En andersom - Ann Brusseel

In 2006 haalde haast één leerling op twee een hoog niveau in leesvaardigheid; in 2016 was dat teruggevallen tot 36%. Wat kunnen wij als beleidsmakers doen om het tij te laten keren? Ambitie mag geen vies woord meer zijn, de bloemetjes en sterretjes hebben inderdaad geen zoden aan de dijk gezet. Niet enkel aandacht voor technisch lezen is nodig maar evenzeer voor begrijpend lezen en graag lezen. Met de nieuwe eindtermen moet een stevige basisgeletterdheid de norm worden voor élk kind.

De onderwijshervorming: een maat voor niets - Pieter Buteneers

De AI-revolutie (artificiële intelligentie-revolutie) zal net als de drie voorgaande revoluties een enorme impact hebben op de werkgelegenheid. Er zullen ook nu veel jobs verdwijnen. Naar alle waarschijnlijkheid kennen we binnenkort geen buschauffeurs, boekhouders, notarissen, magazijniers, bandarbeiders en huisartsen meer. Maar er zullen ook net als bij de voorgaande industriële revoluties nieuwe jobs ontstaan die we ook nu voor de vierde keer op rij zeer moeilijk kunnen voorspellen.

Kinderen zijn niet genderneutraal - Thibault Viaene

In Nederland is “genderneutraal” verkozen tot irritantste woord van 2017. Aanleiding is een cascade aan genderneutrale maatregelen: de Nederlandse Sporen die de aanduiding van man of vrouw op de treinabonnementen verwijdert, het overal opduiken van genderneutrale toiletten en HEMA die komaf maakt met genderspecifieke kinderkleding. Ik meen dat we de discussie gendergelijkheid met genderuniformiteit verwarren en we voor een verklaring van genderverschillen verder moeten kijken dan louter het sociaal-constructivistische.