All in Boeken

Wormmaan - Mariken Heitman

Heel fraai is de passage waarin Heitman mijmert over de fantasie die verloren gaat als we alles weten, alle vragen hebben beantwoord, alle onontdekte eilanden hebben bezocht. “Ouder worden maakt blind” zegt Heitman dan. En onthutsend is het verhaal over de Australische ezel die verwilderde, als storend wordt ervaren om tenslotte op een afschuwelijke manier uitgeroeid te worden. Zo worden we veel gewaar over planten en dieren in deze roman waardoor een extra laag wordt aangeboord. – Recensie door Enno Nuy

Het had waar kunnen zijn – Tim Verheyden

Het boek vormt één grote waarschuwing dat desinformatie via de sociale media de democratie kan ondergraven. De voorbeelden die Verheyden daarover geeft, zijn onthutsend. Het Europees Parlement en de Europese lidstaten proberen fake news en haatberichten wel onder controle te krijgen, maar het is een aartsmoeilijke oefening omdat men niet mag raken aan de vrijheid van meningsuiting. Autoritaire landen als Rusland en China trekken zich daar echter niets van aan. Zij zeggen wat mensen moeten denken. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Pleidooi voor de rechten van de vrouw - Mary Wollstonecraft

Eeuwenlang werd de vrouw behandeld als een stuk eigendom van de man, eerst van de vader, nadien van de echtgenoot en later zelfs van de zonen. Pas tijdens de Verlichting kwamen er stemmen op om mannen en vrouwen een gelijkwaardige status toe te kennen. Denkers als Condorcet, Thomas Paine en Cesare Beccaria zetten de eerste stappen om vrouwen gelijke rechten toe te kennen. Maar de eerste echte feministe was Mary Wollstonecraft met haar Pleidooi voor de rechten van de vrouw. Recensie door Dirk Verhofstadt.

The Making of Modern Liberalism - Alan Ryan

Het liberalisme staat wereldwijd onder druk. Redenen genoeg om terug te keren naar de grondslagen ervan. Dat is wat Alan Ryan doet in The Making of Modern Liberalism. Daarin gaat hij op zoek naar de basisideeën van het liberalisme vanaf de Verlichting tot onze hedendaagse tijd. In feite betreft het een bundeling van essays die de auteur de voorbije decennia schreef en waarin hij grondig de teksten analyseert van vooraanstaande liberale denkers zoals Locke, Hume, Tocqueville, Mill, Dewey, Popper, Berlin, Hayek en Rawls. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Roofkunst - Ruurd Halbertsma

Musea kunnen bijdragen aan inzicht in de temporele en geografische relativiteit van normatieve opvattingen – wat niet wil zeggen dat er geen universele moraal mogelijk is. Het zou mooi zijn als studenten, en vooral studenten archeologie, het boek van Halbertsma zouden lezen en zouden gebruiken om over te discussiëren. Roofkunst verdient het om serieus genomen te worden als bijdrage aan een constructieve reflectie over ons cultureel erfgoed. Recensie door Floris van den Berg.

Bluets. Bespiegelingen in blauw – Maggie Nelson

Maggie Nelson formuleert haar gedachten, haar overpeinzingen in wat zij ‘proposities’ noemt. Zij schrijft over liefde, over wat mensen bindt, wat haar bindt, over rouw en pijn, over seksualiteit en vooral ook over kleur, nog specifieker over de kleur blauw. Kleur is niet te meten, is volledig afhankelijk van de blik van de waarnemer. Houdt iets kleur als het niet wordt waargenomen? Recensie door Enno Nuy.

Totalitarisme - Hannah Arendt

Totalitarisme is een selectie van de vandaag voor ons meest relevante teksten uit The Origins of Totalitarism. Slechts enkele jaren na WO II beschrijft Hannah Arendt er de opkomst van nazi-Duitsland en de stalinistisch Sovjet-Unie, en analyseert zij de oorsprong en eigen onstuitbare dynamiek van totalitaire systemen. Recensie door Karel Van Dinter. In twee podcasts praat Karel Van Dinter met Christophe Busch (HA Institute) over Totalitarisme van Hannah Arendt.

Ben ik wel Woke genoeg? - Martin Harlaar

Harlaar gaat uitvoerig in op de wortels van het woke-denken in de Amerikaanse beweging van zwarte auteurs als Malcolm X, Bayard Rustin, Franz Fanon, Anthony Martin, Booker T. Washington, Marcus Garvey en William Dubois als de meest bekenden. Elk van de voorlopers van woke wordt in Deel 1 van het boek getypeerd aan de hand van een korte paragraaf, voorzien van verrassende illustraties. Harlaar laat goed zien hoe zich reeds in Amerika de radicale kanten van de beweging manifesteerden. Recensie door Paul Cliteur.

Wokabulary – Floris van den Berg

Ik ben nog opgegroeid in een verzuilde samenleving en we meenden erop vooruitgegaan te zijn toen die zuilen werden ontmanteld. Maar zie wat we ervoor in de plaats krijgen. Voor mij is dit woke gedachtegoed uiteindelijk zeer verontrustend omdat het anti-wetenschappelijk of wetenschap-vijandig is. En wat natuurlijk buitengewoon stoort is de onverdraagzaamheid jegens andersdenkenden. Woke mensen gedragen zich daadwerkelijk als gedachtenpolitie en dat is ronduit zorgwekkend. Recensie door Enno Nuy.

Europa. Een blik achter de schermen - Rudy Aernoudt

De Oekraïne crisis heeft in drie weken mogelijk gemaakt wat in de decennia daarvoor onmogelijk bleek. Een Europa dat met één stem spreekt, dat snel handelt, dat eensgezind sancties afkondigt, een Europa dat zijn defensie serieus begint te nemen en daarmee terugkeert naar waarom het allemaal begon in de jaren vijftig van de vorige eeuw, met name het vermijden van oorlogen tussen de Europese landen. Dit doel was politiek, het middel was economisch. Recensie door Frank Naert.

Jouw afwezigheid is duisternis - Jón Kalman Stefánsson

De IJslandse schrijver Jón Kalman Stefánsson grossiert in zijn grootse romans in aforismen. Ook in zijn jongste boek vergast hij ons op prachtige taalvondsten. Natte sneeuw, dat spuug van de duivel. Minachting, de zuster van overmoed. De mens heeft de duivel uitgevonden om zijn zonden te dragen. De dood is de zuster van het wachten. Geduld is niet alleen een deugd, het is de zuster van de rede. En het leven is altijd op de vlucht voor de dood, maar die vlucht is desondanks altijd haar kant op. Recensie door Enno Nuy.

Schrijversleven – Annie Dillard

In zeven essays beschrijft Annie Dillard hoe moeizaam haar boeken tot stand komen. Of meer in het algemeen hoe moeizaam een creatief proces kan verlopen. De schrijver die een writer’s block vreest, de schilder die maar niet geïnspireerd wil raken. Ze vertelt over andere kunstenaars die worstelen met hun talent, die overmand worden door twijfel maar desalniettemin vasthouden aan wat hen drijft, een alternatief lijkt niet aanwezig of dan toch zeker onbespreekbaar. Recensie door Enno Nuy.

Waarom We Geen Hondenmelk Drinken - Willem Vermaat

Je hoeft je niet schuldig te voelen als je vlees eet of melk drinkt als je aan dit boek begint. De auteur heeft dit boek natuurlijk niet geschreven om de lezer te beledigen. Vrijwel iedereen is opgegroeid met vlees, vis, en huisdieren om zich heen. Met vragen als: “Wat zou je denken als je hond - of die van een familielid - behandeld zou worden als een varken in een grote varkensstal?” of “Wat betekenen de termen ‘welzijn’ en ‘een goed leven’ voor dieren in de bio-industrie?” kun je jezelf soms echter wel in ongemakkelijke situaties vinden. Recensie door Sven Borghart.

Oorlog en oorlog - László Krasznahorkai

Ik heb de schrijver Krasznahorkai leren kennen als een cynicus die weinig hoop voor onze menselijke soort koestert, maar desondanks lees ik zijn boeken enorm graag, ik kan er niet omheen. Weerspreken kan ik hem niet en bovendien: de schrijver deprimeert me niet omdat hij een fantastisch verhalenverteller is en over een onuitputtelijke fantasie beschikt. Dit Oorlog en oorlog heb ik in één ruk uitgelezen. Recensie door Enno Nuy.

Ewijk, Tom van – Zonder blad voor de mond – Tom van Ewijk

Godsdienst is fantastisch is een prachtig essay over religies die als bindmiddel zouden moeten functioneren maar al te vaak ontaarden in splijtzwammen. De kwalificatie ‘fantastisch’ moeten we hier niet overdrachtelijk maar letterlijk nemen. Maar voor we bij die conclusie zijn aangeland schrijft van Ewijk: “Maar als de Deense filosoof Sören Kierkegaard in zijn Johannes Climacus zegt dat geloven begint met twijfelen, is het mijn ervaring dat twijfelen met geloven begint”. Recensie door Enno Nuy.

De olifant in het universum - Govert Schilling

De uitdijing van het heelal blijft een intrigerende aangelegenheid. We weten dat alle kosmische afstanden in 1,4 miljoen jaar met 0,01 procent toenemen, wat overeenkomt met een Hubbleconstante van ongeveer 70 km per seconde per megaparsec. Juist daarin ziet men het bewijs voor het bestaan van donkere energie. De snelle uitdijing is echter veel sneller dan verwacht werd op basis van het kosmologisch concordantie model. Tot de dag van vandaag is hiervoor geen sluitende verklaring gevonden. Recensie door Enno Nuy.

De ontdekking van de natuur – Hans Mulder

Een aanrader voor iedereen die iets wil begrijpen van de zoektocht van de mens naar de geheimen en de samenhang van de natuur, culminerend in het spectaculaire en baanbrekend werk van Darwin en Wallace: de evolutieleer. Als iets de mensheid op weg geholpen heeft iets meer te begrijpen van haar eigen oorsprong, dan is het wel het eindeloze zoeken en interpreteren van Charles Darwin, dwars tegen zijn geloofsovertuiging in. Het werk van Darwin kan nooit overschat worden. – Recensie door Enno Nuy

Westerse schuld - Blommestein, Cliteur, Collard, Pierik

Laat ik benadrukken dat ik niets moet hebben van het zo populaire wokeisme. Ik beschouw het als een onzindelijke en contraproductieve denktrant die weinig van doen heeft met een echt kritische geest. Het is dogmatiek van de kwalijkste soort waarbij de vrijheid van meningsuiting onmiddellijk het onderspit delft. Tegelijkertijd zou ik het als een vorm van beschaving zien wanneer we het standbeeld van J.P. Coen uit de openbare ruimte zouden verwijderen maar dat heb ik elders al uitgebreid toegelicht. Recensie door Enno Nuy.

Kleine dagen - Bernard Dewulf

Weergaloos beschreef Bernard Dewulf hoe zijn dochtertje één voor één de letters van een zin leest, blij van verwondering dat die samen een woord vormen. Elke ouder herkent dat beeld, de zesjarige vingers puntend op het blad, van letter naar letter, van woord naar woord. En een vriend stelt hem voor het te filmen. ‘Want zij zullen het vergeten en wij zullen het verbloemen.’ Dat deed Dewulf ook, maar dan op zijn eigen manier. Hij heeft de film van hun jonge leventjes met woorden subliem vastgelegd. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Een kleine geschiedenis van de wereld aan de hand van schapen - Sally Coulthard

Op enig moment werkte een kwart van de Engelse bevolking in de textielindustrie en toen de mechanisatie voortschreed ontstond al snel een tekort aan arbeidskrachten. Eind achttiende begin negentiende eeuw kwam de kinderarbeid tot ontwikkeling. Coulthard schetst een schokkende en schaamteloze geschiedenis. Die kinderarbeid zou niet alleen in Engeland maar ook in Amerika tot ver in de negentiende eeuw staande praktijk blijven. Met textielstad Bradford als tragisch dieptepunt. Recensie door Enno Nuy.