Meer teksten — Liberales

Liberales is een onafhankelijke denktank binnen de Liberale Beweging, een collectief van kritisch liberaal geïnspireerde individuen die zich tot doel stellen in dialoog te gaan en kennis, inzicht en informatie te verwerven en te verspreiden in een streven naar een meer liberale samenleving.

Teksten

All in Boeken

Weerbare democratie - Bastiaan Rijpkema

Dec 26

Dec 26 Weerbare democratie - Bastiaan Rijpkema

‘Democratie kan zichzelf grote schade toebrengen en kan, in sommige gevallen, zelfs haar eigen ondergang inluiden,’ schrijft Rijpkema. Dat was bijvoorbeeld het geval in 1991 toen het Front Islamique du Salut (FIS) in Algerije op het punt stond een tweederde meerderheid te halen bij de parlementaire verkiezingen, en daarmee van plan was het land in een islamitische staat te veranderen. Toen greep het leger in. Maar mag een democratie wel antidemocratische partijen verbieden? Recensie door Dirk Verhofstadt.

Op denkles - Sebastien Valkenburg

Dec 25

Dec 25 Op denkles - Sebastien Valkenburg

De ergste anticlimax tijdens een intellectuele discussie is een dooddoener. Zoals de uitspraak: ‘Iedereen heeft zijn eigen waarheid’. Een dergelijke uitspraak stopt de discussie nog voor ze echt begonnen is. Over deze en andere dooddoeners schreef de Nederlandse filosoof Sebastien Valkenberg Op denkles. Aan de hand van tal van filosofen toont hij aan dat dooddoeners een vorm van onmacht, domheid, onwetendheid, dogmatisme, irrationaliteit, opportunisme, onkritisch of politiek correct denken zijn. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Kaputt - Curzio Malaparte

Dec 24

Dec 24 Kaputt - Curzio Malaparte

Malaparte beschrijft een bezoek aan het joodse getto in Warschau. Als hij zich per ongeluk stoot tegen een jood verontschuldigt hij zich. ‘Prosze Pana’, ‘mijn excuses’, waarop de joden hem verbaasd aankijken omwille van zoveel mededogen. En hij verhaalt over een scène waarbij twee meisjes vechten voor een stukje rauwe aardappel! De Duitsers zien het anders, ze verfoeien de Joodse levenswijze ze ‘so shmutzig’ noemen. Het boek van Malaparte stoelt grotendeels op zijn verbeelding, maar de realiteit was doorgaans erger.

Het verdorven genootschap - Philipp Blom

Dec 23

Dec 23 Het verdorven genootschap - Philipp Blom

De 18de eeuw was waarschijnlijk de meest revolutionaire. Koning en kerk hadden de macht nog steeds in handen maar de eerste haarden van verzet tegen het absolutisme werden zichtbaar en zouden een bijzondere invloed hebben op de maatschappelijke gebeurtenissen enkele decennia later zoals de Franse Revolutie en de Amerikaanse Onafhankelijkheidstrijd. De kerken, hierin gesteund door de vorsten, behielden nog steeds hun greep op de moraal en het gedrag van de mensen maar toen kwam van het atheïsme. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Politiek en moraal - Michael Sandel

Dec 22

Dec 22 Politiek en moraal - Michael Sandel

Sandel keert zich vanuit zijn communitaristische visie tegen de liberale opvatting van de neutraliteit van de overheid. Zijn alternatief blijft echter vaag of kan leiden tot een inperking van de vrijheid van het individu. Toch mogen liberalen niet doof blijven voor de toenemende roep naar een meer ethische houding tegenover economie en politiek. En het bevorderen van goed burgerschap, dat Sandel in zijn boek bepleit, lijkt me juist een noodzaak om de vrijheid van de burger te vergroten. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Het empathisch teveel - Ignaas Devisch

Dec 21

Dec 21 Het empathisch teveel - Ignaas Devisch

Dit eerder beknopt boek snijdt een erg brandend actueel thema aan. In deze eindejaarsperiode (met onder meer de Music for Life mobilisatie van ‘warme’, menselijke solidariteit) wordt er weer veel gepraat en geschreven over onze blijkbaar harde, koele, egoïstische samenleving. Als ‘tegengif’ wordt dan naar voren geschoven dat we met zijn allen meer empathie moeten betonen, dat we ons dus meer moeten (leren) inleven in de leefwereld van onze minder fortuinlijke medemens. Recensie door Mark Bienstman.

Levenslust en doodsdrift - Sid Lukkassen

Dec 20

Dec 20 Levenslust en doodsdrift - Sid Lukkassen

Uitgangspunt van het boek is dat we tegenwoordig niet leven in een Nietzschiaanse “omkering van alle waarden”, maar een nivellering van alle waarden. We leven, schrijft Lukkassen, in een nihilistisch tijdperk omdat simplistisch postmodernisme, waarden- en cultuurrelativisme zeer diep in het denken en het beleid zijn doorgedrongen. De verbreiding van die leer is niet zonder gevaren, want door dat nihilisme zijn we ontvankelijk geworden voor religieus fanatisme. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Mohammed. Perspectieven op de Profeet - Christian Lange

Dec 19

Dec 19 Mohammed. Perspectieven op de Profeet - Christian Lange

Mohammed heeft echt bestaan, dat is zowat het enige dat vaststaat. Deze peulenschil aan kennis heeft niet belet dat er dikke biografieën over de profeet geschreven zijn en dat de stroom van hagiografische teksten door de eeuwen heen is blijven aanzwellen, tot vandaag de dag. Kort door de bocht: elke auteur, elke islamitische afsplitsing, elk tijdperk, elke regio heeft zijn eigen Mohammed bij elkaar verzonnen, vaak toegesneden op het gebruik in eigen belang. Recensie door Leo De Haes.

De tocht van de olifant - José Saramago

Dec 18

Dec 18 De tocht van de olifant - José Saramago

Op een dag gaat Saramago eten in het restaurant Der Elefant waar hij een stel houten beeldjes op een rij ziet staan. Beginnend met de Toren van Belém, een van de mooiste gebouwen in Lissabon, gevolgd door andere Europese gebouwen die een reisroute uitbelen. Men vertelt hem dat het over de tocht van een Indiase olifant gaat die in 1551 door de toenmalige koning van Portugal geschonken werd aan Maximiliaan van Oostenrijk. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Van zonlicht naar inzicht - Geert Magiels

Dec 17

Dec 17 Van zonlicht naar inzicht - Geert Magiels

Over het leven, het werk en de ontdekkingen van Jan Ingenhousz schreef de bioloog Geert Magiels eerst een proefschrift en later een boek onder de titel Van zonlicht naar inzicht. Hoe Jan Ingenhousz het geheim van het bladgroen ontdekte. Ingenhousz was een polyglot die les volgde in Leiden, Parijs en Edinburgh, de Schotse hoofdstad die in de 18de eeuw het centrum van de Schotse Verlichting was. Zijn eerste aandacht ging naar de bestrijding van de pokken een levensbedreigende virusziekte die de mensheid eeuwenlang heeft geteisterd

Mogelijkheden scheppen - Martha Nussbaum

Dec 16

Dec 16 Mogelijkheden scheppen - Martha Nussbaum

De rijkdom van een land wordt doorgaans berekend op basis van het bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking. Dit is een gangbare maatstaf maar totaal onvolkomen. Het BBP is immers maar een gemiddelde en zegt niets over de levensstandaard van de armere inwoners van een land. Dit is het uitgangspunt van de Amerikaanse filosofe Martha Nussbaum die in haar boek Mogelijkheden scheppen duidelijk maakt dat er andere zaken zijn om te weten of mensen vrij en gelukkig zijn. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Tegen de onverschilligheid - Joep Dohmen

Dec 15

Dec 15 Tegen de onverschilligheid - Joep Dohmen

Onverschilligheid was waarschijnlijk een van de ergste kwalen van de voorbije eeuw. In periodes en landen waarin het nationalisme, communisme, fascisme en religieus fanatisme toesloegen en mensen herleidde tot een ding, vormde onverschilligheid een cruciale sleutel tot barbarij. Talloze mensen werden vernederd, onderdrukt en vermoord op een ogenblik dat anderen daarvan op de hoogte waren maar die omwille van angst, zelfbehoud en onverschilligheid opzij keken en lieten begaan. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Wat op het spel staat - Philipp Blom

Dec 14

Dec 14 Wat op het spel staat - Philipp Blom

Blom schrijft doorgaans aangenaam verhalend, concreet en suggestief, met veel zin voor anekdotiek én voor de grote groep, altijd boeiend, soms meeslepend, met weidse vergezichten vaak, rustig ook, niet moraliserend, onideologisch, maar in Wat op het spel staat ontbindt hij al zijn duivels. Hier is geen bedaagde factcheckende historicus aan het woord, maar een ziener, een roeper in de woestijn, iemand die geëmotioneerd is door zijn eigen boodschap en die er pathetisch inbeukt. Recensie door Leo De Haes.

Engineers of Jihad - Diego Gambetta & Steffen Hertog

Dec 13

Dec 13 Engineers of Jihad - Diego Gambetta & Steffen Hertog

De auteurs stellen aan de hand van data over de opleidingsachtergronden van islamistische radicalen vast dat de kans dat ingenieurs teruggevonden worden in de gegevens over bekende radicalen liefst 17 keer zo groot is dan wat men verwachtte indien ingenieurs net zo snel zouden radicaliseren als het gemiddelde van de mannelijke populatie. Ingenieurs zijn dus zwaar oververtegenwoordigd, zowel onder politiek islamistische bewegingen als onder jihadistische groeperingen. Recensie door Gert Jan Geling.

Mijn kleine Jihad - Karin Heremans

Dec 12

Dec 12 Mijn kleine Jihad - Karin Heremans

Karin Heremans is inmiddels een autoriteit geworden rond preventie en aanpak van radicalisering bij jongeren. Ze is nog steeds directeur van het GO! Koninklijk Atheneum van Antwerpen, maar leidt ook het Radicalisation Awareness Network (RAN). In Mijn Kleine Jihad zet ze krachtig een aantal filosofische stellingen op poten als sine qua non (zoals Popper’s paradox van tolerantie en Haberman’s opvattingen over identiteit) maar gaat dan over naar de pragmatische aanpak. Recensie door Aviva Dierckx.

De ongelovige Thomas heeft een punt - Johan Braeckman en Maarten Boudry

Dec 11

Dec 11 De ongelovige Thomas heeft een punt - Johan Braeckman en Maarten Boudry

De meeste mensen beschouwen zichzelf als rationele en kritische personen. ‘Eerst zien en dan geloven’ is een veel gebruikt spreekwoord waarmee iemand wil aangeven dat hij over het nodige gezond verstand beschikt om een onderscheid te maken tussen fictie en realiteit. Toch zijn er elke dag miljoenen mensen die de horoscoop lezen om te zien hoe hun liefdesleven zal verlopen, die bidden voor het herstel van een ziek familielid, die homeopathische producten nemen om gezond te blijven, en allerlei onzin voor waar aannemen. Recensie door Dirk Verhofstadt.

God and Humanity in Auschwitz - Donald Dietrich

Dec 10

Dec 10 God and Humanity in Auschwitz - Donald Dietrich

De Holocaust gebeurde in het hart van de christelijke beschaving. Hoe was dat mogelijk? Professor Donald Dietrich die actief is in het Holocaust Memorial Museum in Washington, probeert hierop een antwoord te geven. In zijn boek God and Humanity in Auschwitz met de ondertitel Jewish-Christian Relations and Sanctioned Murder staat hij stil bij de vraag hoe het mogelijk was dat gewone Duitse en andere Europese christelijke gelovigen zo eenvoudig konden transformeren in ordinaire moordenaars. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Het monotheïstisch dilemma - Paul Cliteur

Dec 9

Dec 9 Het monotheïstisch dilemma - Paul Cliteur

Het monotheïstisch dilemma zal veel stof doen opwaaien, zeker binnen religieuze kringen en diegenen die ervan overtuigd zijn dat religie een belangrijke factor speelt in de sociale cohesie. Cliteur toont overtuigend aan dat elke monotheïstische religie alleen zorgt voor cohesie binnen de eigen geloofsgroep maar ook voor weerstand bij anderen, en dat het daarom geen basis kan zijn voor een vreedzame samenleving. Wie meent dat zijn stellingen veel te scherp zijn moet dringend de ‘heilige’ teksten onderzoeken. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Ode aan de vrijheid - Daan de Neef

Dec 8

Dec 8 Ode aan de vrijheid - Daan de Neef

Ode aan de vrijheid is een bundeling van korte essays over de belangrijkste liberale filosofen uit de voorbije eeuwen geschreven door hedendaagse liberalen als Frits Bolkestein, Jozias van Aartsen, Paul Cliteur, Frank de Grave, Ayaan Hirsi Ali en Daan de Neef zelf. In zijn boek beperkt Daan de Neef zich niet alleen tot de liberale klassiekers als John Locke, John Stuart Mill en Isaiah Berlin maar brengt hij ook het werk van meer recente filosofen als John Rawls en Francis Fukuyama onder de aandacht. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Eeuwen van duisternis - Catherine Nixey

Dec 7

Dec 7 Eeuwen van duisternis - Catherine Nixey

Dankzij het christendom en meer speciaal door het ijverige kopieerwerk van monniken werd de klassieke traditie (Homerus, Plato, Aristoteles, Horatius, Ovidius, Cicero, Caesar, Seneca…) aan ons overgeleverd en konden de ‘duistere middeleeuwen’ uitmonden in de geestelijke en artistieke rijkdom van de renaissance en het inspirerend humanisme van onder anderen Erasmus en Thomas More. Althans, zo werd het er in de middelbare school haast hardhandig ingepompt. Recensie door Leo De Haes.