All tagged John Stuart Mill
Savater opent met de centrale boodschap van Kant over de Verlichting: ‘Durf je eigen verstand te gebruiken!’ waarmee hij resoluut stelling neemt voor het het recht op zelfbeschikking van elke mens, zonder evenwel de plicht tegenover de medemens te vergeten. Zo houdt hij een gepassioneerd pleidooi voor een democratisch burgerschap waarin ‘iedereen dezelfde aanspraak kan maken op veiligheid en welzijn, maar ook dat iedereen dezelfde verplichtingen heeft daaraan bij te dragen’. Recensie door Dirk Verhofstadt
Om een echt rechtvaardig belastingsysteem te verkrijgen, moeten de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, bijvoorbeeld door een progressieve belasting op basis van de netto vermogensschijf. Daarnaast moeten onnodige overheidsuitgaven geschrapt worden. De opbrengst van dit alles moet dan gaan naar drie zaken: een vermindering van de lasten op arbeid, een versterking van ons systeem van sociale zekerheid, en publieke investeringen in milieu en energietransitie.
‘Het nationalisme beweert dat het liberalisme de machtigen vertegenwoordigt. In feite is het liberalisme het schild dat de machtelozen beschermt. Het vormt de bescherming voor diegenen die geen andere verdediging hebben. Wanneer dat niet lukt, blijft niks over. We hebben dit in het verleden gezien. En we zien het nu weer,’ zo besluit Ian Dunt zijn indrukwekkende boek How To Be A Liberal dat door elke liberaal zou moeten gelezen worden. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Groen liberalisme benadrukt de noodzaak van een nieuwe benadering in onze interactie met de natuur. Het sentiëntisme herinnert ons aan onze verantwoordelijkheden voor zowel directe als langetermijneffecten van onze handelingen. Bij het ontwikkelen van projecten zoals windmolenparken is het essentieel om zorgvuldig de voordelen af te wegen tegen de potentiële schade. Onze beslissingen moeten worden geleid door principes van vrijheid en rechtvaardigheid, rekening houdend met de rechten van alle betrokkenen.
“De recalcitrantie van mijn filosoferen is erin gelegen dat de meeste mensen het niet met mij eens zullen zijn of het er misschien deels mee eens, maar geen lor geven om de consequenties die een bepaalde conclusie voor hun levensstijl heeft, zoals veganisme of het stoppen met vliegen,” schrijft filosoof Floris van den Berg. Dat is al even slikken, want hoezeer ik de auteur bewonder om zijn rechtlijnigheid en consequent denken, toch ben ik geen veganist en soms neem ik het vliegtuig. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Astrid Elbers, kernlid van Liberales, heeft een belangrijk artikel geschreven over de discussie die is ontstaan naar aanleiding van het optreden van de rector van de Universiteit Antwerpen, Herman Van Goethem. Voorwerp van gesprek waren biologieboeken waarin geen geslachtsdelen te zien zouden zijn omdat orthodoxe geloofsgemeenschappen daartegen bezwaren maken. Twee medewerkers van de universiteit hadden dit probleem besproken tijdens een privégesprek. Maar het gesprek bleek te zijn opgenomen.
De vrijheid is ondergeschikt aan de plicht om minderbedeelde bij te staan en te helpen. Hiermee is de grens tussen vrijheid en plichten glashelder. De vrijheid is absoluut, maar is geen excuus om mensen in nood te negeren. Dan heerst een ander principe dat sterker is dan de vrijheid. Ik verwijs hiervoor naar John Stuart Mill die het in On Liberty als volgt omschreef. “Niet alleen door zijn handelingen, maar ook door zijn nalatigheid kan iemand een ander leed doen, en in elk van beide gevallen draagt hij met recht de verantwoordelijkheid.”
Het liberalisme staat wereldwijd onder druk. Redenen genoeg om terug te keren naar de grondslagen ervan. Dat is wat Alan Ryan doet in The Making of Modern Liberalism. Daarin gaat hij op zoek naar de basisideeën van het liberalisme vanaf de Verlichting tot onze hedendaagse tijd. In feite betreft het een bundeling van essays die de auteur de voorbije decennia schreef en waarin hij grondig de teksten analyseert van vooraanstaande liberale denkers zoals Locke, Hume, Tocqueville, Mill, Dewey, Popper, Berlin, Hayek en Rawls. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Mensen die hun individuele vrijheid opeisen om niet gevaccineerd rond te lopen, creëren schade aan anderen. Maar je moet wel geloof hechten aan wat de wetenschappers vertellen over die schade. Die zeggen dat de pool van niet-gevaccineerden de circulatie van het virus bestendigt en zo nieuwe varianten kan produceren die de risico’s van de gevaccineerden verhogen. Bovendien komen die niet-gevaccineerden in ziekenhuizen terecht en verdringen de medische verzorging van gevaccineerde patiënten met andere aandoeningen.
Het liberalisme heeft de neiging om duidelijk ‘zichtbare’ schade te bestraffen (bijvoorbeeld wanneer ik iemand met geweld zijn portemonnee afhandig maak), maar andere, indirecte vormen onder het tapijt te schuiven (bijvoorbeeld schade door jarenlange fabrieksarbeid onder ongezonde omstandigheden). Dat was altijd al een prangende (maar doorgaans genegeerde) kwestie voor liberalen, maar ze kwam met de coronacrisis des te duidelijker aan het licht. Thijs Lijster (foto: Harry Cock).
Belangrijk is het mensbeeld waarvan vertrokken wordt. Zie je de mens als een sociaal wezen waarvan het ethisch aanvoelen eerder gevormd wordt door intuïties en morele sentimenten, of als een rationeel wezen dat bij het bepalen van ‘goed’ en ‘kwaad’ voornamelijk gebruikmaakt van de ratio? Mijn huidige ideeën komen overeen met de eerste visie. Hierbij volg ik dus Hume, die stelt dat ethiek een zaak is van de passies en niet van de ratio. De visie van Floris van den Berg hierop is onduidelijk, - Johannes Derboven
We weten allemaal dat een producent niets produceert dat niet verkocht wordt, dat geeft ons als consument een ongeziene macht en controle over alles wat er in de wereld gebeurt.
Bij dat alles mag men evenwel niet uit het oog verliezen dat morele feiten en principes de basis vormen van de moraliteit en dat moet vermeden worden dat repressief-autoritaire regels terug ingang vinden.
Finaal zou men kunnen zeggen dat de eenheid hersteld wordt, voor zover die al afwezig was, door de diversiteit te erkennen en tegelijk het dwingend karakter van de mensenrechten te benadrukken.
Voor Liberales zal dit academiejaar in het teken staan van de vrouw. Wereldwijd worden vrouwen nog steeds onderdrukt. De strijd voor vrouwenrechten, zoals destijds gevoerd door John Stuart Mill, moet voortgezet worden. Op onze volgende activiteit op 15 november – in samenwerking met het Liberaal Archief – zal Alexander De Croo zijn boek De eeuw van de vrouw voorstellen. En in het voorjaar van 2019 herdenken we het feit dat John Stuart Mill, geïnspireerd door zijn levenspartner Harriet Taylor, zijn ophefmakende boek The Subjection of Women schreef.
Liberales organiseert op woensdag 26 september 2018 de tweede John Stuart Mill lezing. Deze tweede lezing wordt gehouden door Assita Kanko, kernlid van Liberales en oprichtster van Polin, een incubator die vrouwen over taal en partijgrenzen heen verbindt en vooruit helpt in de politiek. Assita Kanko zal ingaan op de rechten van de vrouw, een thema dat Miil sterk bezighield en waarover hij in 1869 het boek 'The Subjection of Women' schreef. Professor Dirk Verhofstadt (UGent) zal de inleiding geven.
De toekenning van stemrecht voor vrouwen 70 jaar geleden betekende niet dat ze vanaf dan gelijk behandeld werden. Ik geef een paar voorbeelden. Tot 1958 zei de wet dat vrouwen hun man moesten gehoorzamen. Pas in 1965 deelden moeder en vader de ouderlijke macht, al besliste de vader nog altijd in geval van meningsverschil. Pas in 1976 kregen ze het recht om een eigen bankrekening te openen. Pas in 1989 werd verkrachting binnen het huwelijk strafbaar gesteld. Pas in 1993 kon een vrouw de Belgische troon bestijgen.
Politiek, economie maar ook filosofie worden doorgaans beoefend, becommentarieerd en gestuwd door mannen. De standpunten van vrouwen worden over deze thema’s nog steeds niet als vol beschouwd. Elk politiek boek begint bij Pericles en eindigt met Francis Fukuyama. Elk economisch boek begint bij Adam Smith en eindigt bij Joseph Stiglitz. En elk filosofisch boek begint bij Socrates en Plato en eindigt met Noam Chomsky of Slavoj Zizek. En toch waren en er heel wat vrouwen die hun stempel drukten en drukken op ons politiek, economisch en filosofisch denken. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Ode aan de vrijheid is een bundeling van korte essays over de belangrijkste liberale filosofen uit de voorbije eeuwen geschreven door hedendaagse liberalen als Frits Bolkestein, Jozias van Aartsen, Paul Cliteur, Frank de Grave, Ayaan Hirsi Ali en Daan de Neef zelf. In zijn boek beperkt Daan de Neef zich niet alleen tot de liberale klassiekers als John Locke, John Stuart Mill en Isaiah Berlin maar brengt hij ook het werk van meer recente filosofen als John Rawls en Francis Fukuyama onder de aandacht. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Micklethwait en Wooldridge pleiten voor het doorbreken van de ‘aanname dat de staat voor alles verantwoordelijk moet zijn, de hang naar uniformiteit, de voorliefde voor centralisatie’. De vraag is niet of de staat groot of klein moet zijn, maar gewoon hoe ze zo goed mogelijk kan werken. De auteurs stellen dat liberalen niet tegen een overheid zijn, maar wel voor een slanke en efficiënte overheid. ‘De crisis van de staat is meer dan een organisatorische crisis, een crisis van ideeën’, zo betogen ze. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Liberales organiseert op woensdag 11 oktober om 20 uur de eerste John Stuart Mill lezing die zal gehouden worden door Nick Clegg, de voormalige Britse vice-premier en leider van de LibDems. Centraal staat het werk van Mill over de vrijheid van meningsuiting, het utilitarisme, en de gelijkwaardigheid van man en vrouw. De inleiding zal gegeven worden door een kernlid. Deze lezing vindt plaats in het Liberaal Archief, Kramaersplein 23 te Gent. De inkom is gratis. Inschrijven moet op info@liberales.be.
