We komen in Auschwitz al snel een stubowa tegen, het woord is cursief gedrukt maar er zijn geen voetnoten en we tasten dus in het duister. Dan een blokowa, niet cursief maar ook niet toegelicht. Ik neem aan dat dit de blokoudste of een kapo zal zijn. Nauwelijks geklede vrouwen staan in gelid aan zee, in de vrieskou. Er komen vrachtwagens vol kale en nauwelijks geklede vrouwen voorbij. Velen van hen zijn al dood, bevroren of verzwakt en ten onder gegaan. Recensie door Enno Nuy.
Christophe Peeters verwelkomt de bereidheid van CD&V om het euthanasiedebat te vervoegen, maar bekritiseert scherp hun suggestie dat vrijzinnigen en liberalen morele grenzen missen. Hij benadrukt de noodzaak van respect voor individuele keuzes rond levenseinde en verzet zich tegen de morele dwang door confessionele partijen. Hij verdedigt het recht op zowel palliatieve zorg als euthanasie, en roept op tot een maatschappij waarin ethische diversiteit wordt gerespecteerd.
De nazi’s waren amper zichtbaar in Auschwitz. Alle uitvoerende bezigheden werden uitbesteed aan slavendrijvers, Blockältesten ofwel daartoe aangewezen gevangenen. Een heel kastenstelsel als het ware en het spreekt voor zich dat de beloning voor zulk werktuig uit privileges bestond. De slavendrijvers wilden wel doen wat de nazi’s van hen verlangden voor die kleine kans op overleven. Recensie door Enno Nuy.
Dit boek is onmiskenbaar wereldliteratuur. Te vergelijken met Leven en lot van Vasili Grossman of Verhalen uit Kolyma of De handschoen van Varlam Sjalamov of de Gulag van Solsjenitzin. Indrukwekkend en onvergetelijk! Wie een boek wil lezen waarvan je niet kunt geloven en toch weet dat het echt gebeurd is, mag dit Babi Jar niet links laten liggen. Recensie door Enno Nuy.
Katrin Himmler beschrijft een familie waarvan niet alleen die ene zoon tot de machtigsten en wreedsten van het Dritte Reich behoorde, maar ook de beide andere broers en zelfs de ouders als nationaalsocialisten konden worden gekenschetst. Een levenshouding die velen van hen ook na de oorlog aan bleven hangen. En wat telkens weer opvalt en zo schokkend is, dat is het achteloze antisemitisme dat door vrijwel iedereen als doodnormaal en onbetwist werd ervaren. Recensie door Enno Nuy.
Het boek begint met de knak die hoorbaar is als de nek van Hans Frank breekt, ter dood gebracht door de galg. Daarna vergezelt en becommentarieert de zoon zijn vader vanaf zijn jeugd en verhaalt van diens leven en werken tot aan de dag die 16 oktober 1946 heette. De zoon laat al in de eerste regels weten hoe hij tegenover zijn vader staat als hij schrijft “goddank terechtgesteld” en “jij, in water oplosbaar nazi-monster”. Recensie door Enno Nuy.
Uwe Neumahr schreef een uitermate verrassend en razend interessant boek over het eerste Neurenberger Proces, direct na de oorlog georganiseerd door de geallieerden. Daartoe werd een tribunaal opgericht en de Amerikanen, Engelsen, Fransen en de Russen leverden ieder daarvoor gekwalificeerde rechters. Dit tribunaal werd enerzijds geroemd maar er bestond ook veel kritiek op. Veel gerenommeerde schrijvers lieten er hun licht over schijnen. Recensie door Enno Nuy.
Ik heb in het verleden dikwijls gewezen op de absurditeit van een regel die ons belet te doen wat levensnoodzakelijk is: massaal investeren in de energietransitie en in een groene economie die ervoor zorgt dat de aarde leefbaar blijft. Zullen onze kleinkinderen gelukkig zijn als we de zestigprocent hebben gehaald terwijl we, om dit te bereiken, onvoldoende publieke investeringen hebben gedaan en de aarde onleefbaar hebben gemaakt?
Alicja Gescinska, die nog maar 42 jaar is, heeft al een indrukwekkend oeuvre bijeen geschreven. In 2021 verscheen haar interviewboek Denkers van vandaag, voor de wereld van morgen waarin ze een filosofisch diepgaand gesprek voerde met hedendaagse intellectuelen die bereid waren om zonder dogma’s met haar in dialoog te gaan. Het resultaat is een bijzonder verfrissend relaas waarin de protagonisten inzoomen op hun positie in de wereld en de grote vraagstukken van deze tijd. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Het tumultueuze jaar 2023 met als hoogtepunt de electorale zege van Geert Wilders (PVV) in Nederland, zetten ons als liberalen aan tot reflectie en actie. De verdere opmars van zowel extreem-links als extreem-rechts wijst op een onderliggende onrust, die niet genegeerd mag worden. Het is tijd voor een hernieuwde liberale visie die de uitdagingen van deze tijd aangaat zonder onze kernwaarden te verloochenen. Met deze tekst wil ik verkennen hoe we ons met zijn allen beter kunnen wapenen tegen de extremen.
Het massale protest van de Duitse bevolking kan een wake-upcall zijn voor onze politieke leiders, middenveldorganisaties en burgers. De gelatenheid en berusting die hier en daar voelbaar zijn, moeten we inruilen door onze historisch gewortelde democratische waarden op een veel assertievere manier te verdedigen en realiseren.
In Logboek Slauerhoff zijn dagboekaantekeningen en reisverslagen van de rusteloze schrijver en dichter Jan Jacob Slauerhoff (1898-1936) samengebracht. Fraai uitgegeven ook. En vanaf de eerste pagina word ik opnieuw gegrepen door deze intrigerende man die een, zo schijnt het toch, moeizaam leven leidde en zich nergens thuis voelde, niet op het land, niet in zijn vaderland, niet op zee of in den vreemde. Recensie door Enno Nuy.
De politiek van Xi heeft trekken van extreemrechts populisme en fascisme – de uitersten in het politieke spectrum raken elkaar. Hij is antifeministisch, in de Chinese politiek zijn geen vrouwen te bekennen, hij is anti-intellectualistisch, tegen bourgeoiscultuur, tegen ‘decadente’ moderne kunst (zoals Ai Weiwei), tegen homoseksualiteit. In schoolboeken gaat het om de verheerlijking van China en zet men zich af tegen westerse invloeden. Xi hemelt ook de moorddadige gruweldictator Mao weer op. Recensie door Floris van den Berg.
Bas von Benda-Beckmann schreef een gedenkwaardige en indrukwekkende studie. Uitstekend geschreven, ook al zou ik zelf nooit voor deze titel hebben gekozen. Inderdaad, deze familie is geen doorsnee Duitse familie zoals de schrijver erkent maar tegelijkertijd laat deze familiekroniek haarscherp zien voor welke morele keuzes ieder individu geplaatst kan worden wanneer de loop van de geschiedenis ieder van ons onder extreme druk zet om te reageren. Recensie door Enno Nuy.
Ik heb de Duitsers altijd bewonderd om hun Vergangenheitsbewältigung, maar het lijkt erop dat ze daar nog lang niet klaar mee zijn. Nu beschuldigen zij de anderen van politieke instrumentalisering van de genocideconventie, maar daarbij zijn de Duitsers volkomen blind voor de politieke instrumentalisering van de Holocaust door de Israëliërs. Wij leven in een verwarrende wereld.
Mijn kind, slim kind is een zeer waardevol werk dat iedereen uit het onderwijsveld zou moeten lezen. Het is broodnodig in een tijd waarin hardnekkig zoveel pedagogische onzin circuleert. Duyck legt de vinger op de wonde van de achteruitgang van ons onderwijs en aarzelt daarbij niet tegen heilige huisjes te schoppen. Het geheel geeft bruikbare tips, is zeer degelijk wetenschappelijk onderbouwd en bovendien vlot en humoristisch geschreven. Recensie door Astrid Elbers.
Krasznahorkai behoort tot de grote Europese schrijvers van dit moment. Hij beschrijft samenlevingen, subculturen, groepen mensen, families en individuen op een onnavolgbare manier. Het lijkt soms grotesk maar hij overdrijft nergens, zo leven mensen met elkaar, dit doen mensen elkaar aan, en altijd is er op de achtergrond de elite die de macht heeft, gremia die beleid ontwikkelen waar de gewone mens door gemangeld wordt. Recensie door Enno Nuy.
Openheid is cruciaal voor het liberalisme. Het bevordert bruggenbouw in politiek en democratie, vooral in een compromisgericht land als België. Een effectieve liberale aanpak vraagt om een open dialoog en een breed begrip van uiteenlopende meningen, waaronder de woke-cultuur. Belangrijk is het actief luisteren naar en waarderen van alle standpunten, waarbij men moet waken voor simplificatie en polarisatie, kenmerkend voor nationalisme, populisme en cancelcultuur.
2024 wordt een jaar waarin de liberale democratie zwaar onder druk zal komen te staan. Dat maakt de sense of urgency voor de democratische partijen om weerwerk te bieden alleen maar groter. Het belangrijkste is dat ze écht moeten samenwerken om de problemen aan te pakken. Alleen goed bestuur, een geloofwaardig en efficiënt beleid kan kiezers ervan weerhouden om voor extremisten te stemmen. Tegelijk moeten democratische partijen zich principieel blijven uitspreken tegen elke samenwerking met extreemrechts.
De duivel in elk van ons is een bijzonder rijk boek waarin Christophe Busch stilstaat bij de uiteenlopende elementen die zorgen voor normalisering en radicalisering van geweld. Het verleden herhaalt zich weliswaar niet, aldus de auteur, maar leren uit het verleden is mogelijk door te kijken naar patronen die vroeger voorkwamen en nu terug zijn. Recensie door Dirk Verhofstadt.
