Ik = cartograaf – Jeroen Theunissen

Niet eerder las ik werk van deze Jeroen Theunissen. Hij verlaat vrouw en twee jonge zoontjes om te gaan wandelen van het uiterst westelijke puntje van Ierland naar Istanbul, in totaal zo’n slordige 3700 kilometer. Hij gebruikt daarvoor 185 wandeldagen en loopt gemiddeld dus twintig kilometer per dag. In dit boek beschrijft hij zijn wandeltocht, zijn wederwaardigheden, overpeinzingen en associaties. Dit is het soort boek dat ik graag lees en ben benieuwd wat hij mij te vertellen heeft. - Recensie door Enno Nuy

Over buitenaards leven, de stervende god, koude en duisternis - Enno Nuy

“Persoonlijk ervaar ik geen emoties bij het al dan niet bestaan van buitenaards leven. Als het er niet is, zal ik me er niet eenzamer door voelen. Is het er wel, dan zou ik het geweldig vinden als ik dat nog tijdens mijn eigen leven mee kan krijgen. Maar het lijkt er ondertussen wel op dat ons eigen intelligente bestaan verder is dan ander leven binnen ons Melkweg- of Andromedastelsel. Was dat niet het geval, dan zijn we weer terug bij Fermi: waarom hebben ze ons dan nog niet gevonden?” - Enno Nuy

Liefde in tijden van haat 1929-1939 - Florian Illies

‘Opnieuw schreef Florian Illies een fascinerend boek, ook al waagt hij zich nergens aan wetenschappelijke distantie of een diepgravender analyse. De erotomanie en de vrijgevochtenheid van het interbellum, waarvan ik nog steeds vermoed dat die zich voornamelijk tot de culturele elite beperkte, zijn fascinerend, ook al lijkt mij een dergelijke levenshouding buitengewoon vermoeiend.’ - Recensie door Enno Nuy.

Vrijheid van meningsuiting en academische vrijheid onder druk? - Astrid Elbers en Leo Neels

‘We moeten de universiteiten laten zijn wat ze moeten zijn: bolwerken van vrijheid van meningsuiting en van academische vrijheid’, schrijven Leo Neels en Astrid Elbers. Ze treden op als woordvoerders van een petitie die opgestart werd nadat twee werknemers van de UAntwerpen voorlopig geschorst werden nadat beelden van een gesprek op sociale media circuleerden. Daarop waren uitspraken te horen over “Marokkanen” en “de Joods-orthodoxe gemeenschap”.

Mattias Desmet: conspiritueel glijmiddel voor samenzwevers

Het wordt hoog tijd om onder ogen te zien dat een fenomeen als Mattias Desmet een ruimer debat vermag. Want dit gaat al lang niet meer over louter ‘coronascepticisme’. En dit gaat al lang niet meer over louter 'desinformatie', ‘pseudowetenschap’ of 'een gebrek aan wetenschappelijke of academische integriteit'. Het probleem met Mattias Desmet is dat een professor klinische psychologie van de UGent zich ontpopt heeft tot een Messias tegen de wetenschap.

Wolven op het ruiterpad – Thijs Goldschmidt

Gelukkig weer eens een nieuw boek van Thijs Goldschmidt (1953) van wie ik jaren geleden diens Darwins hofvijver las, met groot genoegen. Waarom ik aarzelde over zijn vorige boek Onvoldoende liefdesbrieven weet ik niet meer. Ik zag af van aanschaf maar ga dat nu - nadat ik zijn jongste boek Wolven op het ruiterpad net uitlas - zeker alsnog doen. Ook hier betreft het een verzameling korte essays en artikelen over een groot aantal onderwerpen, ofschoon de biologie nooit ver weg is in de thematiek. Recensie door Enno Nuy.

Te waar om mooi te zijn - Frank Westerman

In De zalm die lacht laat Westerman, die zelf is afgestudeerd in Tropische Cultuurtechniek en onder meer in Zuid-Amerika kleinschalige waterdammen heeft gebouwd, zien hoezeer er zich in de loop van een enkele generatie een paradigmaverschuiving heeft voltrokken in het denken over landschapsingrepen door de mens. Liet de schrijver zich nog leiden door de behoeften van de mens, de kleine boer die zijn land moest irrigeren om te kunnen leven, nu overheerst het idee dat de mens onderdeel van de natuur is. Recensie door Enno Nuy.

The Aristocracy of Talent – Adrian Wooldridge

Mensen behandelen als loutere slachtoffers van de omstandigheden, infantiliseert en ontmenselijkt hen. Paradoxaal genoeg, als we mensen als morele gelijken behandelen die hun eigen keuzes mogen maken, is de uitkomst daarvan onvermijdelijk sociale ongelijkheid. Meritocratie is de ideale manier om met die paradox om te gaan. Door mensen aan te sporen hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen, ontdekken en ontwikkelen ze precies dat wat hen menselijk maakt. Recensie door Astrid Elbers.

Langs de kustlijn - Dorthe Nors

Veertien korte verhalen over de kustlijn van een land, Denemarken in dit geval. Veertien taaljuweeltjes over de strijd van mensen tegen het water, over geschiedenis en geschiedenissen, over herinneringen en cultuur. Dit zijn de boeken die ik lezen wil. Wij bezochten dit jaar voor het eerst Kopenhagen en namen ons voor komend jaar hier terug te keren. Ik heb mijn ideale reisgids al gevonden! De Deense Dorthe Nors is een Europees schrijfster die een ruim lezerspubliek verdient. Recensie door Enno Nuy.

Denken in het donker – Floris van den Berg

Denken in het donker is een spannend boek met een hele reeks filosofische beschouwingen bij de performances op het Utrechtse SPRING Performing Arts Festival. Floris van den Berg geeft een caleidoscopisch beeld van hedendaagse creatieve theatermakers die politieke, sociale en maatschappelijke thema’s op een kunstzinnige manier aan bod brengen. Zaken waarover men moet nadenken. Maar is het allemaal kunst? Recensie door Dirk Verhofstadt.

Tussen Oder en Zenne – Joseph Pearce

Zelden las ik een meer authentiek boek over wat de twee wereldoorlogen en de Holocaust met mensen gedaan heeft. Tussen Oder en Zenne van Joseph Pearce is als een rollercoaster van geluk naar verdriet en omgekeerd. Ja, we weten met cijfers en tabellen hoeveel mensen toen geleden hebben, maar wat het juist met hen gedaan heeft, komen we hier te weten. Daarom heb ik dit boek niet gewoon gelezen, maar verslonden. Vijf sterren, geen enkele minder. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Grondwettelijke hygiëne: het recht op zelfbeschikkingsrecht gaat verder dan abortus alleen – Lawrence Vanhove

Democratie, en onze rechten en vrijheden, zijn kwetsbaar. Als liberalen weten we dat die er niet vanzelf zijn gekomen. Die zijn de vrucht van jarenlange strijd, debat, overtuigingskracht en voortschrijdend inzicht. Het levenswerk van vele grote en kleine helden. Een levenswerk dat bescherming verdient. Legitiem werk voor een nieuwe generatie liberalen, en in dit geval breed genomen, alle ethisch liberalen.

De straatwaarde van de ziel – Roel Bentz van den Berg

Roel Bentz van den Berg herinner ik mij van de VPRO-radio, in de jaren zestig toen hij mij Bob Dylan en the Byrds liet horen. Later is hij gaan schrijven maar dit is voor het eerst dat ik mij een boek van zijn hand aanschafte. Essays onder de fraaie titel De straatwaarde van de ziel. Daar gaat het boek ook over, over dat vrijwel onvertaalbare woord ‘soul’. Hoewel… Recensie door Enno Nuy.

Een liberaal antwoord op migratie – Lawrence Vanhove

De liberale partij heeft in het verleden een migratieverhaal gebracht die - kort door de bocht gesteld - light versies waren van die van onze politieke tegenstanders. Streng maar rechtvaardig was het laatste decennium het credo. Maar je kan natuurlijk niet rechtvaardig zijn als er geen rechtvaardige regels zijn, laat staan een coherent en afdoend regelgevend kader. Met dit discours hebben we onze politieke tegenstanders sterker gemaakt, die dan weer in hun beloften faalden waardoor alleen extreemrechts erop kapitaliseert.

Weke woke bestuurders en de schade die zij aanrichten - Paul Cliteur

Astrid Elbers, kernlid van Liberales, heeft een belangrijk artikel geschreven over de discussie die is ontstaan naar aanleiding van het optreden van de rector van de Universiteit Antwerpen, Herman Van Goethem. Voorwerp van gesprek waren biologieboeken waarin geen geslachtsdelen te zien zouden zijn omdat orthodoxe geloofsgemeenschappen daartegen bezwaren maken. Twee medewerkers van de universiteit hadden dit probleem besproken tijdens een privégesprek. Maar het gesprek bleek te zijn opgenomen.

Cancel culture aan de UAntwerpen: bewijs van structurele onverdraagzaamheid – Astrid Elbers

‘Aan een universiteit moet alles gezegd en onderzocht kunnen worden, ook wat anderen onwenselijk of onaanvaardbaar vinden,’ was het adagium dat ik tijdens mijn eigen studententijd meekreeg. Dat maakt inderdaad een universiteit tot een universiteit. Vrij denken en onderzoeken zijn een conditio sine qua non voor vooruitgang. Helaas zijn de universiteiten verworden tot bastions van politiek correct denken. Niet alleen onderzoek en lespraktijken worden zorgvuldig gescreend, ook dreigen personeelsleden nu al gecanceld te worden voor hun onderlinge gesprekken buiten de uitoefening van hun functie.

Nice Racism: How Progressive White People Perpetuate Racial Harm – Robin DiAngelo

Robin DiAngelo wil dat witte mensen het boetekleed aantrekken – en aanhouden! ‒ en hun privileges afstaan aan niet-witte mensen. Witte mensen moeten in hun boetekleed levenslang op cursus en worden heropgevoed. De witte mens moet hervormd worden tot een Nieuwe Mens die de dogma’s van de woke ideologie zonder morren accepteert en zich daarnaar gedraagt. Recensie door Floris van den Berg.

De wereld red je niet met minder - Jan Deschoolmeester en Thomas Rotthier

Optimism is a moral duty, zo hebben Jan Deschoolmeester en Thomas Rotthier goed begrepen. Dat illustreren ze rijkelijk in hun debuut “De wereld red je niet met minder.” In een kleine 300 pagina’s brengen de auteurs een pleidooi voor een technologisch-optimistisch vooruitgangsdenken inzake ecologische thema’s in de vorm van een toegankelijk overzicht van ecomodernistisch denken naar het brede publiek. Recensie door William L.E. Mostmans.

Vrijheid en democratie – Dirk Verhofstadt

De tirannie van de meerderheid is altijd een afschrikwekkend beeld geweest voor liberale denkers. Ook John Stuart Mill zag dit in en waarschuwde ervoor dat in een democratie dwang kan uitgeoefend worden doordat meerderheden minderheden in hun vrijheden aantasten. In die zin is democratie nooit volledig verwezenlijkt, maar enkel een systeem om steeds opnieuw de rechten en vrijheden van het individu te beschermen en te bevestigen.

Von der Leyen vergist zich, Europa uitbreiden doe je niet door het te verzwakken – Vincent Stuer

De Poolse rechtsstaat is er zo slecht aan toe dat verschillende landen weigeren verdachten uit te leveren. Warschau ontkent principieel de voorrang van de Europese rechtsspraak, wat elke Europese samenwerking onmogelijk maakt. In Hongarije is elke tegenmacht aan de kant geschoven – media en middenveld, academisch of politiek – zodat het land volgens internationale organisaties niet meer onder de noemer ‘democratisch’ valt. Waar de rechtsstaat verdwijnt, vervaagt Europa.