Thoreau – en daar ligt ook de enorme kracht van dit essay, ook al kunnen we er niet blij van worden – legde hier de kiem voor het Amerikaanse superioriteitsdenken, de arrogantie van de macht, dat geen groter pleitbezorger vond dan de malloot die de Amerikanen juist in deze jaren op het schild hesen! Wat zijn we opgeschoten sinds 1862? Dit essay moet gelezen blijven worden. Recensie door Enno Nuy
Kinderen kunnen ontroerend direct zijn. Zo liet een paar jaar geleden een zesjarig jongetje in groep 3 zijn klasgenootjes, waaronder mijn kleindochter, weten dat ze allemaal naar de hel gaan, omdat ze varkensvlees eten. Toen hij zeven was weigerde hij in een taallesje het woord ‘kerk’ te schrijven. Hij mocht toen van de meester ‘moskee’ schrijven, hetgeen hij zonder aarzelen deed. Het multiculturele klaslokaal kent vele uitdagingen en kinderen leren respectvol om te gaan met de diversiteit binnen de samenleving is daar één van.
Maar wat voor de enen geldt, moet ook voor de anderen gelden: hebben moslims (of in dit geval moslima’s) het recht hun levensbeschouwelijke overtuiging via hun kledij kenbaar te maken, dan hebben joden, christenen enz. en ja, zelfs atheïsten het recht om hetzelfde te doen. De grondgedachte achter het reglement van het Gemeenschapsonderwijs is net dat we in de problemen terechtkomen als iedereen in de klas, leerkrachten en leerlingen, te allen tijde zijn politieke of levensbeschouwelijke overtuiging begint te afficheren.
Wat in alle teksten van Conrad doorklinkt is een diep doorleefd gevoel van respect voor de zee en respect voor het schip. Daarbij maakt hij wel een onderscheid tussen een zeilschip en een stoomschip: “De aanblik van een gehavend schip laat geen zeemanshart onberoerd, maar de aanblik van een zeilschip zonder haar imposante masten is gelijk aan die van een verslagen, maar ontembare krijger. Maar een modern stoomschip, zegt Conrad, laat zich door iets heel anders leiden dan door het weer en door te luisteren naar de zee. Een moderne vloot schepen benut niet zozeer de zee maar exploiteert een verkeersader. Recensie door Enno Nuy
Dat de liberale democratie in crisis is, komt niet door het individualisme, maar door het wereldwijd oprukkende nationalisme en collectivisme waarin men de vrijheid van de mens weer ondergeschikt maakt aan het volk, de natie en het collectief. Maar ik ben optimistisch. De strijd voor meer zelfbeschikking zal zich blijven doorzetten. De miljoenen mensen die in Hong Kong op straat komen voor vrijheid en democratie zijn er het levende voorbeeld van.
Het heeft allemaal te maken met het idee dat er voor gezorgd moet worden dat minderheden zich niet gekwetst en achtergesteld voelen.
President Obama liet zich meermaals kritisch uit over deze ontwikkelingen in de VS. ‘Ik ben het er niet mee eens dat je als student gepamperd en beschermd moet worden tegen andermans standpunten.’ ‘Goed burgerschap en activisme betekenen ook dat je luistert naar de andere kant en ervoor zorgt dat je in dialoog blijft. Alleen zo kan er iets veranderen.’ Recensie door Martin Harlaar
De accumulatie van ruimte-afval leidt ertoe dat toekomstige generaties ernstige hinder zullen ondervinden omdat het moeilijker wordt om satellieten te vrijwaren van botsingen. Maar waarom zou je je om toekomstige generaties bekommeren? Die vraag kun je beantwoorden door het concreter te maken en te spreken over jouw kinderen of kleinkinderen die hinder zullen hebben van jouw gedrag. Als dat nog niet voldoende is omdat je geen kinderen hebt of omdat het langetermijnbelang van jouw kinderen of kleinkinderen je niets kan schelen, dan kun je jezelf de vraag stellen hoe jij het vindt om te moeten leven met de last van de rommel van vroegere generaties.
Het populisme waar Johnson mee in verband gebracht wordt beroept zich namelijk op de emotionele identiteit van de mens, en veel minder op de rationele, wat zeer duidelijk werd in de oorspronkelijke Brexit-campagne van Johnson.
Ook in zijn huidige debat staan emoties centraal, in het bijzonder de Britse identiteit en Britse trots. In dit kader is oppositieleider Corbyn uitschelden voor een lafaard bijgevolg ook functioneel, daar dit past binnen het kader van die trots en dat van de Britse moed. De tendens die hier naar bovenkomt is bijgevolg ook die om een emotioneel discours te verkondigen en te volgen, in plaats van het rationele discours.
Van alle werken vertelt Stape ons tot in den treure hoe moeizaam ze tot stand kwamen en hoe lang Conrad bleef schaven zonder er echt een eind aan te kunnen breien. Maar over Heart of Darkness worden we verder niets gewaar. Waarom formuleerde Conrad vaak in zulke vage bewoordingen, wat vond hij zelf van, hoe beoordeelde hij het kolonialisme en imperialisme? Wat maakt Heart of Darkness zo bijzonder en kreeg het boek bij de eerste publicatie al de cultstatus die het nu toch lijkt te hebben? We komen er niets over te weten. Maar Joseph Conrad blijft intrigeren. Recensie door Enno Nuy
Vince Liégeois is kernlid bij Liberales, studeerde Taal- en Letterkunde Duits-Italiaans aan de UGent en doctoreert momenteel in taalkunde aan de universiteiten van Bourgogne en Düsseldorf. In die hoedanigheid probeert hij ook de werking van de samenleving als communicatief systeem en met betrekking tot taal te duiden. Voorheen was hij ook drie jaar hoofdredacteur van het Neohumanisme, het tijdschrift van LVSV Gent.
In dit opiniestuk gaat hij dieper in op de problematiek van stereotypen in het ‘Woordenboek Vlaamse Gebarentaal-Nederlands’ en de reactie hierop van Michaël Freilich, Vlaams volksvertegenwoordiger voor N-VA.
Als we de ruimte exploiteren moeten we dat doordacht doen, en vooraf nadenken over de gevolgen en de effecten, ook buiten onze aardbol. Daarom moet Europa moet een voortrekkersrol spelen om ruimtepuin en -afval tegen te gaan, om het ruimteverkeer te regelen (zoals IATA voor de luchtvaart), om rechten en plichten te creëren voor private ruimtevaartbedrijven en om mijnbouw buiten onze planeet, bijvoorbeeld op de maan, te reguleren. Afzonderlijke natiestaten lossen dergelijke grote, internationale problemen immers nooit alleen op.
Deze ecomodernistische visie botst met een aantal groene ideeën. Toch is het belangrijk voor ogen te houden dat ecomodernisten en groenen in feite dezelfde doelen nastreven: ten eerste, het nastreven van universeel menselijk welzijn, en ten tweede, de bescherming van de fauna en flora op deze planeet. Het is enkel over manier waarop we deze doelen kunnen bereiken dat er meningsverschillen bestaan.
En dan komt de lezer terecht bij waar het bij een grondwet werkelijk om gaat. Hoe komt het dat wij met zijn allen in de grondwet gaan geloven? Voermans ziet een verklaring in de verhalende kracht van deze teksten. De mens is immers een niet-rationeel wezen met veel aandacht voor emotie. Een grondwet zorgt voor een verhaal en leidt tot verbeelding en beleving. Het gaat om meer dan enkel maar de tekst. De combinatie met symboliek, beelden en rituelen zorgt voor een complexe en nauwelijks te ontrafelen interactie met als uiteindelijk resultaat dat de burger de grondwetbeginselen ‘internaliseert’.
In Zwarte huid, witte maskers (1952) beschrijft hij wat het psychologisch betekent voor een zwarte persoon om te leven in de witte westerse wereld. Hij analyseert de manieren waarop zwarten duidelijk wordt gemaakt dat ze gelden als minderwaardig en hoe zij dit proberen te compenseren door zich ‘wit’ te gedragen. Zwarte mensen worden gedwongen ‘witte maskers’ op te zetten. Fanon streefde ernaar de vervreemding van zwarten op te heffen, maar hij sprak ook over ‘blanken die niet minder van zichzelf vervreemd zijn geraakt’.
Ethisch gezien is zelfdoding voor mij nièt problematisch omdat het onomkeerbaar is. Het is problematisch omdat het het gevolg is van een onomkeerbaar problematisch leven. En het is voor mij ook niet problematisch omdat het oprecht is. Want in de gruwel van de daad zit de oprechtheid ervan besloten. Voor mij legitimeert die oprechtheid dan ook de daad.
Zo is het idee dat de aarde geen eindeloze draagkracht heeft een belangrijk uitgangspunt. Ecomodernisten lijken dat soms iets gemakkelijk weg te wuiven. De grenzen van die draagkracht kunnen worden opgerekt door technologische innovatie, maar het is logisch dat dit niet tot in het oneindige kan. De discussies tussen ecomodernisten en groenen zijn vaak verhit, zeker op sociale media. Maar een constructieve discussie tussen beide stromingen is broodnodig om vooruitgang te boeken in het klimaat-en milieudebat.
Not so surprisingly, after the first Brexit shock many EU citizens and politicians realised that Brexit might actually be turned into something positive. A European Union without the UK might be more of a Union – which it needs to be if our countries want to cease to be political dwarfs and start to talk with the US, Russia or China on eye level. Short, Brexit opens new perspectives, not only for the UK.
Hoe uiteenlopend de beide visies ook zijn (islamitische scholen bevorderen op termijn de integratie versus islamitische scholen bevorderen de segregatie), wat ze met elkaar delen is de vaststelling dat de Vlaamse samenleving er op dit ogenblik onvoldoende in slaagt moslims naadloos in haar maatschappelijk weefsel op te nemen
Darwin onderhield doorheen zijn carrière diverse contacten, in dit boek echter staat de briefwisseling met vrouwelijke geleerden centraal, die net als hun mannelijke tegenhangers wetenschappelijke doorbraken bewerkstelligden door eigen onderzoek, door middel van discussie en eigen ervaring. Dit beeld van vrouwelijke onderzoekers die aan wetenschap deden en het bovendien waagden een conversatie op te starten met de meest gerenommeerde wetenschappers van hun tijd, staat wellicht haaks op dat van de Victoriaanse vrouw. De in het zwart geklede, bleke gezichten die aan ons werden overgeleverd door middel van foto’s en schilderijen, stroken niet met het beeld van vrouwen die zich uitleven in het opgraven van skeletten, het onderzoek naar het leven van spinnen, insecten of planten. Recensie door Sara De Mulder
