All in Boeken

De H is van Havik - Helen Macdonald

Beschavingen komen en gaan, maar roofvogels veranderen niet, schrijft Macdonald. De roofvogel lijkt ui geëvolueerd, een reliek uit het begin der tijden, onveranderd in de laatste paar duizend jaar. En Helen Macdonald beschrijft hoe ze verslaafd raakte aan het haviken en prijst zich gelukkig dat ze deze verslaving opliep. Dat is de loer; daarom verliezen we ons, wanneer we overmand zijn door pijn en verdriet, in drugs, gokken of drank, in verslavingen die de geknakte ziel bij de kraag vatten. Recensie door Enno Nuy.

Zijn we gék geworden - Ulla Berkéwicz

Fundamentalisten hebben vijanden nodig. Dat is een centrale gedachte in het essay Zijn we gék geworden van de Duitse schrijftser Ulla Berkéwicz. Het is een bijzonder harde analyse van het hedendaagse fundamentalisme dat opgang maakt binnen de drie monotheïstische godsdiensten. De wereld globaliseert, of we dat nu leuk vinden of niet, maar sinds 9/11 zijn de wegen naar de toekomst uiteen gegaan. De profeten van het ‘ware’ geloof hebben opnieuw de macht in handen en sturen de gelovigen in de frontlinie. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Onrust. Het leven van Jacob Israël de Haan - Jan Fontijn

In Onrust buigt de biograaf en literatuurcriticus Jan Fontijn zich over het leven van een man die voortdurend opschudding en controverse zou veroorzaken. Fontijn had geen betere titel kunnen kiezen. De Haan was niet alleen dichter, romanschrijver, socialist, jurist, journalist, intellectueel, polemist, Jood, homoseksueel en allround luis in de pels, hij was tevens een man die constant zweefde tussen levensdrift en doodsdrift, en die vrank en vrij de grenzen van zijn geestelijke en fysieke mogelijkheden en beperkingen aftastte. Recensie door Joseph Pearce.

De Schotse marsen - Rory Stewart

Wie, zoals ik, belangstelling heeft voor The Perfid Albion of de eilandengroep ‘in splendid isolation’, doet er goed aan De Schotse Marsen van Rory Stewart te lezen. Stewart is Lagerhuislid voor de Conservatieven, als vertegenwoordiger van een district in Cumbria, de streek die we beter kennen als The Lake District. Maar dit ronduit fascinerende boek reikt veel verder dan de nationale geschiedenis van het land dat we nu vooral kennen van de Brexit. Recensie door Enno Nuy.

Verzet! Pleidooi voor communisme - Gustaaf Peek

Dit boek(je) – eerder een pamflet – probeert de lezer warm te maken voor de ‘zegeningen’  van het communisme. Via een oppervlakkige opsomming van al de vermeende zwakheden  van het kapitalisme, worden eerst al de kwalen  van ons huidig “systeem” beschreven, om dan te komen tot de centrale vraag: “Waarom heeft democratie  het aan kapitalisme  inherente machtsverschil nog niet opgelost?” Helaas zijn de opgesomde oorzaken al even oppervlakkig  als de analyse van de beschreven kwalen. Recensie door Mark Bienstman.

Verlichte kost - Rik Peters

‘Obesitas is gevaarlijker dan terrorisme’, zo citeert wetenschapsjournalist Rik Peters de Amerikaanse hoogleraar gezondheidsrecht Lawrence Gostin. Dat is een interessant perspectief. Bij terrorisme is de vijand de ander; bij obesitas ben jezelf de vijand. Obesitas is het geval van heel veel foute voedselkeuzes. Zoveel tijd en geld en aandacht als er wordt besteed aan terrorisme, zo weinig aandacht aan hoe wij eten en de gevaren van voedsel. Recensie door Floris van den Berg.

Niets is waar en alles is mogelijk - Peter Pomerantsev

In de jaren’70 waren de ouders van Pomerantsev uit de Sovjet-Unie naar Londen uitgeweken, op de vlucht voor een communistisch regime dat geen enkele oppositie duldde. In 2006 vertrok hun zoon naar Moskou om bij het amusementskanaal TNT televisie met een positieve boodschap te maken. Negen jaar later werd hij door Ostankino benaderd met de vraag of hij voor hen wilde werken. Ostankino is het televisiecentrum, ‘de stormram van de propaganda van het Kremlin’. Pomerantsev weigerde het aanbod. Recensie door Joseph Pearce.

De haan van Asklepios - Ludo Abicht

In dit Pleidooi voor een positief atheïsme houdt Ludo Abicht een pleidooi voor een postreligieuze en seculiere samenleving, maar waarin religies hun eigenheid kunnen behouden. Het klopt dat gelovigen bereid zijn om hun eigen waarheid opzij te schuiven, maar niet de religieuze leiders. Zij zullen nooit aanvaarden dat mensen hun ethische normen baseren op de rede. In die zin is dit boek een verdienstelijke poging om rede en geloof met elkaar te verzoenen, maar biedt het geen overtuigende oplossing voor een harmonieuze multireligieuze samenleving. Recensie door Dirk Verhofstadt.

De akker en de mantel - Hafid Bouazza

Bouazza is verontwaardigd en boos over het onnodige leed en onderdrukking die door de islam plaatsvindt: ‘Dat verschrikkelijke gebrek aan empathie, die bekrompenheid. Je ziet hieraan ook heel goed dat religie mensen letterlijk terugvoert naar de achterlijkheid.’ Hij verhaalt een persoonlijke anekdote: ‘Toen ik nog in Gorinchem woonde, kende ik daar een moslim die zijn ramen met kranten had bedekt, zodat zijn vrouw niet naar buiten kon kijken en niet van buiten naar binnen.’ Recensie door Floris van den Berg.

Heraus professoren - Guy Schrans

Guy Schrans, emeritus-professor van de UGent en gewezen liberaal politicus, verdiepte zich in de levensverhalen van Joodse juristen-professoren die onder druk van de nazi’s het land ontvluchtten en toevlucht zochten in het Verenigd Koninkrijk. Het resultaat is een uitstekend boek. Heraus, professoren telt slechts 95 pagina’s, maar daarin wordt de lezer geconfronteerd met heel wat persoonlijke ellende, maar ook met hun historisch belangrijke bijdrage aan de Britse en internationale rechtsleer. Recensie door Hendrik Vanmassenhove.

Paddenkoppenland - Luc De Vos

In Paddenkoppenland schreef Luc De Vos een kroniek van de voorbije 50 jaar. Hij leverde een roman af die getuigt van een opmerkelijk observatievermogen en betoverende vertelkunst. Een halve eeuw bracht ons van de laatste stofjassen, dikke gouden ringen, Franse voornamen, rondtrekkende handelsreizigers en bakkers met hondenkarren, over de eerste badkamers en televisies, tot de huidige tijd. Reizen kan zonder fysieke inspanning maar mensen zijn hun geworteldheid met plaats en herkomst kwijtgespeeld. Recensie door Claude Nys.

Geluk. Een geschiedenis - Darrin McMahon

We leven langer, we kunnen ziektes beter bestrijden, we hebben tal van mogelijkheden tot ontspanning. In materieel opzicht hebben we in het Westen nog nooit zo goed gehad. Maar zijn we gelukkiger geworden? Darrin McMahon verwijst naar studies dat mensen in armoede een lager niveau van subjectief welzijn kennen. Het is het sterkste argument tegen diegenen die pleiten naar vroeger, naar ‘de tijd van toen’ die ze romantiseren als een wereld van groen en vrede. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Hemelbestormers - Tim Whitmarsh

In brede kringen wordt aangenomen dat het atheïsme een product is van de Verlichting die vanaf de 17de en nog meer in de 18de eeuw doorbrak in Europa. Doorgaans verwijst men naar denkers als Spinoza, Baron d’Holbach, Denis Diderot en Claude Helvétius. Het atheïsme is echter al veel ouder. De overtuiging van mensen dat er geen goden of bovennatuurlijke machten bestaan, situeert zich al in de klassieke oudheid. Het begrip atheïsme heeft trouwens een Griekse herkomst. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Duitsland heeft me nooit met rust gelaten - Thomas Mann

Dat Thomas Mann overtuigd was van het criminele en immorele karakter van het nazi-regime lees je als een rode draad doorheen zijn dagboekaantekeningen. Regelmatig verwijst hij naar de radioboodschappen die hij in het Duits via geallieerde zenders naar zijn landgenoten stuurde. Via de BBC-radio sprak Thomas Mann de Duitsers tientallen keren in zijn moedertaal toe met de openingszin ‘Deutsche Hörer’ (‘Duitse luisteraars’). Op 27 juli 1942 sprak hij over de massale moordpartijen op de Joden in het oosten. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Het dierendebacle - Stijn Bruers

Onze relatie met de dieren is een moreel echec. Het dierenleed en het doden van dieren is op grote schaal geïndustrialiseerd maar het veroorzaakt geen enkele ethische scrupule bij het gros van de mensen. Filosoof Stijn Bruers typeert deze omgang met dieren als Het dierendebacle. Bruers is fysicus, moraalfilosoof en mens-, dier- en milieuactivist. Zijn centrale stelling is dat: ‘Onze vlees consumptie is een morele mislukking, een debacle van ons mededogen.’ Recensie door Floris van den Berg.

Mijn Russische ziel - Hans Boland

Geen enkel land blijft zo ongekend en onbemind als Rusland. Ondanks de val van de Berlijnse Muur, de implosie van het communisme en de globalisering blijft het voor de meeste westerlingen een apart, afgesloten en veraf gelegen land waar niemand met vakantie wil en dat vaak negatief aan bod komt in de media. Een groot verschil met China dat dagelijks het westerse nieuws haalt omwille van haar exotische uitstraling, haar fabelachtige economische ontwikkeling en de organisatie in 2008 van de Olympische Spelen. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Europeana - Patrik Ourednik

Op minder dan 150 kleine bladzijden slaagt Oerednik erin de essentie van de 20ste eeuw weer te geven. Een eeuw van wereldoorlogen, van Holocaust en nazisme, van communisme en kapitalisme. Waarbij hij tegelijk inzoomt op schijnbaar banale gebeurtenissen als de betekenis van kauwgum, het nut van geperforeerd toiletpapier, het belang van wegwerpluiers, de reden waarom Stalin zich keerde tegen het Esperanto, en uitlegt waarom het Duitse leger speciaal gasmaskers ontwikkelde voor honden. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Weerbare democratie - Bastiaan Rijpkema

‘Democratie kan zichzelf grote schade toebrengen en kan, in sommige gevallen, zelfs haar eigen ondergang inluiden,’ schrijft Rijpkema. Dat was bijvoorbeeld het geval in 1991 toen het Front Islamique du Salut (FIS) in Algerije op het punt stond een tweederde meerderheid te halen bij de parlementaire verkiezingen, en daarmee van plan was het land in een islamitische staat te veranderen. Toen greep het leger in. Maar mag een democratie wel antidemocratische partijen verbieden? Recensie door Dirk Verhofstadt.

Op denkles - Sebastien Valkenburg

De ergste anticlimax tijdens een intellectuele discussie is een dooddoener. Zoals de uitspraak: ‘Iedereen heeft zijn eigen waarheid’. Een dergelijke uitspraak stopt de discussie nog voor ze echt begonnen is. Over deze en andere dooddoeners schreef de Nederlandse filosoof Sebastien Valkenberg Op denkles. Aan de hand van tal van filosofen toont hij aan dat dooddoeners een vorm van onmacht, domheid, onwetendheid, dogmatisme, irrationaliteit, opportunisme, onkritisch of politiek correct denken zijn. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Kaputt - Curzio Malaparte

Malaparte beschrijft een bezoek aan het joodse getto in Warschau. Als hij zich per ongeluk stoot tegen een jood verontschuldigt hij zich. ‘Prosze Pana’, ‘mijn excuses’, waarop de joden hem verbaasd aankijken omwille van zoveel mededogen. En hij verhaalt over een scène waarbij twee meisjes vechten voor een stukje rauwe aardappel! De Duitsers zien het anders, ze verfoeien de Joodse levenswijze ze ‘so shmutzig’ noemen. Het boek van Malaparte stoelt grotendeels op zijn verbeelding, maar de realiteit was doorgaans erger.