Kleine dagen - Bernard Dewulf

Weergaloos beschreef Bernard Dewulf hoe zijn dochtertje één voor één de letters van een zin leest, blij van verwondering dat die samen een woord vormen. Elke ouder herkent dat beeld, de zesjarige vingers puntend op het blad, van letter naar letter, van woord naar woord. En een vriend stelt hem voor het te filmen. ‘Want zij zullen het vergeten en wij zullen het verbloemen.’ Dat deed Dewulf ook, maar dan op zijn eigen manier. Hij heeft de film van hun jonge leventjes met woorden subliem vastgelegd. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Een kleine geschiedenis van de wereld aan de hand van schapen - Sally Coulthard

Op enig moment werkte een kwart van de Engelse bevolking in de textielindustrie en toen de mechanisatie voortschreed ontstond al snel een tekort aan arbeidskrachten. Eind achttiende begin negentiende eeuw kwam de kinderarbeid tot ontwikkeling. Coulthard schetst een schokkende en schaamteloze geschiedenis. Die kinderarbeid zou niet alleen in Engeland maar ook in Amerika tot ver in de negentiende eeuw staande praktijk blijven. Met textielstad Bradford als tragisch dieptepunt. Recensie door Enno Nuy.

De woke-filosofie maakt samenleven onmogelijk - Bart Somers

Woke-denken is de renaissance van het radicale gemeenschapsdenken, maar dan op de linkerzijde. In die zin schuren de ideeën aan tegen het identitaire denken van extreemrechts. Om mensen toe te laten ‘zichzelf te zijn’, moeten we de muren rondom hen slopen. De woke-beweging wil die weer opbouwen. Dat komt omdat ze de samenleving reduceert tot machtsstructuren die discriminatie veroorzaken. Ze ziet geen vrije, samenwerkende mensen, maar alleen concurrerende groepen. Een samenleving van daders en slachtoffers.

Het Vlaams Belang kan de geschiedenis niet ontkennen – Harold van der Kraan

De recente IPSOS-peiling van december 2021 voorspelt een score van 24,5% voor het Vlaams Belang. De partij voelt zich gesterkt in haar anti-establishmentdiscours. Ze voegt daar almaar nadrukkelijker een anti-intellectualistische laag aan toe. Ook de universiteiten en aanverwante partners worden nu ook als onbetrouwbaar geframed. Mocht de Vlaams-radicale partij nu regeringsverantwoordelijkheid dragen, laat het zich raden wat de volgende stap zou zijn: het uitschakelen van onderzoekscentra zoals het Hannah Arendt Instituut.

Het multiversum – Ans Hekkenberg

Knap hoe Ans Hekkenberg erin slaagt deze razend lastige materie toch toegankelijk te maken voor een leek zoals ik. Het helpt als je al wel wat ingelezen bent in de materie, maar de minimale vereiste voor het lezen van deze inleidende verkenning is belangstelling en nieuwsgierigheid. Zou zij dieper in deze materie duiken dan zou ook ik vermoedelijk snel af moeten haken. Nu laat ze me achter met het gevoel dat ik er toch iets van begrepen heb. Recensie door Enno Nuy.

Duitsland. Een natie en haar geschiedenis - Helmut Walser Smith

Een voortreffelijke studie, dit Duitsland van Walser Smith dat weliswaar in een bestek van slechts vijfhonderd pagina’s ruim vijfhonderd jaar geschiedenis behandelt en dus per definitie niet volledig en uitputtend zijn kan. Maar hij is er wel in geslaagd inzichtelijk te maken hoe uiteindelijk het Dritte Reich kon ontstaan uit de chaos van de Weimarrepubliek, die schuchtere pogingen van de natiestaat die pas in 1919 haar Grondwet kreeg, nadat er in de voorgaande eeuwen slechts sprake was van een statenbond. Recensie door Enno Nuy.

Ask Me Anything – Floris van den Berg

Consistentie in redenering is een handelsmerk van Floris van den Berg, waar velen van ons nog iets van kunnen leren. Immers, als hij verkrachting niet kan noemen als voorbeeld, wat dan wel? Mag hij wel andere gevoelige onderwerpen opbrengen of ook liever niet? Deze lijn van denken kan, zoals gezegd, ongemakkelijk kunnen worden gevonden. Extreem zelfs. Radicaal. Onsympathiek. Maar ik kan hem door het gehele boek echter niet op een denkfout betrappen. Recensie door Sven Borghart.

Nieuwsgierigheid. Bespiegelingen over goed ouder worden - Enno Nuy

Wat ik belangrijk vind is heel simpel: mijn gesprekken en omgang met mijn echtgenote, mijn kinderen en kleinkinderen, broers en zus, mijn groter familieverband, die enkele vriend en vriendin en voor de rest mijn mateloze belangstelling voor en nieuwsgierigheid naar het ontstaan en de toekomst van deze wereld en dit universum en een onstilbaar verlangen naar het ervaren van (de schoonheid van) de natuur en de zeggingskracht van kunstenaars..

Grensstreken – Milo van Bokkum

Van Bokkum toont ons hoe eilanden, bergen en rivieren grenzen bepaalden, hoe exclaves ontstonden, waar liniaalgrenzen werden getrokken, waar land werd gedeeld en hij wijdt ook een hoofdstuk aan de grensabnormaliteiten op Nederlandse bodem en in de overzeese gebiedsdelen. Grenzen bestaan omdat mensen de wereld hebben opgedeeld in natiestaten. Grenzen hebben dus alles van doen met politiek, nationalisme en volksidentiteiten en zijn soms aanleiding tot vijandigheden over en weer. Recensie door Enno Nuy.

Vaccinweigeraars: dom, egoïstisch en aanmatigend arrogant? – Eva Vanhoorne

Discussies over de vaccinatiepolitiek monden bijna steevast uit in een stroom aan morele veroordelingen. “Vaccinweigeraars zijn dom, egoïstisch en aanmatigend arrogant”, klinkt het dan. Maar is dat niet blind zijn voor de onderstroom die onder die discussies heen kolkt? Want dat is een onderstroom die een veel fundamentelere breuklijn raakt. En het is er één waar we niet blind voor kunnen blijven, nu die door de hele coronapandemie genadeloos wordt blootgelegd.

Betere manieren om aan klimaatbeleid te doen – Paul De Grauwe

Er bestaan betere manieren om aan klimaatbeleid te doen. Het belasten van CO2-uitstoot is zo’n betere manier. We doen dit al in het kader van het EU-emissierecht. Dat is een systeem waarin industriële bedrijven een bepaalde hoeveelheid emissierechten ter beschikking krijgen. Willen ze meer uitstoten dan wat ze aan emissierechten hebben, dan moeten ze extra rechten kopen in de markt. De prijs per ton CO2-uitstoot fluctueert nu rond de 60 euro. Maar het systeem wordt slechts gebruikt in de zware industrie. Het wordt tijd dit te veralgemenen.

Dirk Verhofstadt in gesprek met Johan Braeckman. Deel I

Dirk Verhofstadt in gesprek met Johan Braeckman is gekenmerkt door de verdieping in een bevattelijke dialoogvorm van pertinente onderwerpen, zoals de evolutietheorie, irrationaliteit, de plaats van religie, humanisme en atheïsme in de maatschappij. Hun kennis werkt verruimend zeker als de actoren van de dialoog de knepen van het vak onder de knie hebben om een glashelder vertoog in een alledaagse taal op te bouwen. Recensie door Hendrik Vanmassenhove.

Het oog van de naald - Wieslaw Mysliwski

Het centrale thema in het werk van Mysliwski is juist dat geheugen, het herinneren. In De horizon schreef hij: “Want vastheid van het geheugen is de maat van de wanhoop en wanhoop is immers niets anders dan de trotse en geduldige verbintenis van de mens met zichzelf”. In deze roman schrijft hij: “Het verleden maakt zich altijd ondergeschikt aan het huidig beleefde moment.” Nooit kunnen we zeker zijn dat de werkelijkheid was zoals we ons die herinneren. Recensie door Enno Nuy.

Met elkaar, voor elkaar – Patrick Loobuyck

Dit is een heel belangrijk boek. Terwijl met de coronacrisis velen de weg inslaan van de confrontatie en polarisatie, zoekt de moraalfilosoof bedachtzaam, kritisch en rationeel naar concrete oplossingen. Hij reikt handvaten aan om op een genuanceerde manier de tegenstellingen te overbruggen. Het zou dan ook breed gelezen moeten worden en deel uitmaken van het publieke debat. Voor Loobuyck is de centrale vraag hoe we harmonieus met elkaar kunnen samenleven, en hoe we vrijheid, veiligheid en solidariteit zo goed mogelijk kunnen combineren. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Regen – Cynthia Barnett

Regen is de resultante van vier krachten: zon, zee, wind en terrein. Waar lucht stijgt is regen het overvloedigst. En Barnett noteert voor alle duidelijkheid: “In de afgelopen paar decennia hebben proxy-indicatoren gereconstrueerd uit jaarringen van bomen, piepkleine pollenkorrels uit eeuwenoude moerassen en kernen die uit gletsjers, bodemlagen van meren en de oceaanbodem zijn geboord, diepgaande verbanden onthuld tussen menselijke vooruitgang, dorheid en regen.” – Recensie door Enno Nuy

De grenzeloze rivier – Mathijs Deen

Want de aarde heeft een oneindig tragere hartslag dan de kostgangers die haar bewonen. Schrijft Mathijs Deen als hij ons duidelijk wil maken dat de kostgangers zich meestal niet bewust zijn van het huis dat ze bewonen. Wij zijn zo gewend aan onze omgeving dat we die bijna als vanzelfsprekend beschouwen, de status quo. Maar wie zijn zintuigen gebruikt, ziet dat er van vanzelfsprekendheid geen sprake is, dat ook onze natuurlijke omgeving constant in beweging is, al was het maar onder invloed van onze eigen soort. Recensie door Enno Nuy.

‘I am Greta’ – Greta Thunberg

“We zitten in een trein waarvan we weten dat deze de afgrond in zal rijden. We weten echter niet hoelang het traject nog is. Wetenschappers waarschuwen voor de afgrond. Greta Thunberg zit in de trein en spreekt mensen boos toe om hen te manen de trein tot stoppen te brengen. De trein gaat echter steeds sneller rijden. Er wordt geprotesteerd. Er worden mooie afspraken gemaakt. Er wordt gereageerd tegen de protesten. Maar de trein rijdt door. Naar de afgrond. How dare you!” - Floris van den Berg