All in Boeken

Recalcitrant – Floris van den Berg

“De recalcitrantie van mijn filosoferen is erin gelegen dat de meeste mensen het niet met mij eens zullen zijn of het er misschien deels mee eens, maar geen lor geven om de consequenties die een bepaalde conclusie voor hun levensstijl heeft, zoals veganisme of het stoppen met vliegen,” schrijft filosoof Floris van den Berg. Dat is al even slikken, want hoezeer ik de auteur bewonder om zijn rechtlijnigheid en consequent denken, toch ben ik geen veganist en soms neem ik het vliegtuig. Recensie door Dirk Verhofstadt.

De humanisten – Sarah Bakewell

Wat is humanisme eigenlijk? In ieder geval is het altijd een persoonlijke zaak. Maar laten we, zoals E.M. Forster ons voorhield, vooral op zoek gaan naar wat ons verbindt. Nadenken over menselijk leven zonder bovennatuurlijke verklaringen benadrukt wellicht een van de essenties van het humanisme. Een andere humanistische kerngedachte is dat we de zin van ons leven zoeken in onze relaties en de banden die we hebben met elkaar. Recensie door Enno Nuy.

De open samenleving en haar vijanden - Karl Popper

De open samenleving en haar vijanden van de Oostenrijks-Britse filosoof Karl Raimund Popper wordt algemeen beschouwd als een sleutelwerk in de wereldgeschiedenis. Volgens de Britse krant The Times is het ‘een van de belangrijkste boeken van de eeuw’ en Bertrand Russell noemde het ‘een werk van het allergrootste belang, dat gelezen moet worden vanwege de meesterlijke kritiek op de vijanden van de democratie van vroeger en nu’. In meer dan 800 bladzijden opent Popper een regelrechte aanval op de ideeën van Plato, Hegel en Marx

Pleidooi voor de rechten van de vrouw - Mary Wollstonecraft

Eeuwenlang werd de vrouw behandeld als een stuk eigendom van de man, eerst van de vader, nadien van de echtgenoot en later zelfs van de zonen. Pas tijdens de Verlichting kwamen er stemmen op om mannen en vrouwen een gelijkwaardige status toe te kennen. Denkers als Condorcet, Thomas Paine en Cesare Beccaria zetten de eerste stappen om vrouwen gelijke rechten toe te kennen. Maar de eerste echte feministe was Mary Wollstonecraft met haar Pleidooi voor de rechten van de vrouw. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Een klein detail – Adania Shibli

Shibli schrijft in spaarzame zinnen, ze schrijft meer niet dan wel en toch is het alsof je de ik-persoon heel dicht op de huid kunt volgen, aan kunt voelen. Uiterst sober proza maar van een enorme zeggingskracht. Dit is een boek dat pijn doet omdat het je van de eerste tot de laatste bladzijde confronteert met het menselijk onvermogen. Shibli klaagt aan zonder aan te klagen. Zij schreef een verhaal dat tot nederigheid dwingt. Een indrukwekkend boek. Recensie door Enno Nuy.

Maarten van Rossem – Laurens Bluekens

Dat Van Rossem humanist is – ook al labelt hij zichzelf niet zo – moge duidelijk zijn: hij is voor democratie, voor vrijheid, tegen de monarchie, voor wetenschap, voor de verzorgingsstaat en hij is atheïst. Zijn humanisme blijkt uit een opmerking als: ‘Als ik met één voornemen mijn volwassen leven begonnen ben, dan is het toch wel om mijn kinderen nooit, onder geen enkele omstandigheid, te slaan.’ Religies vindt hij ‘een soort complottheorie’ en het idee van een hemel ‘krankjorum en volstrekt infantiel’. Recensie door Floris van den Berg.

Oorlog - Louis-Ferdinand Céline

Onlangs, in 2021, zijn in Frankrijk niet eerder gepubliceerde teksten van Céline opgedoken. Céline heeft altijd volgehouden dat er nog teksten van hem zouden moeten zijn maar dat die gestolen waren. Men twijfelt sterk aan de juistheid van die bewering. Hoe het ook zij, het eerste deel van die documenten is nu gepubliceerd onder de titel Oorlog. Recensie door Enno Nuy.

Sonderbehandlung – Filip Müller

Sonderbehandlung, eufemisme voor vernietiging. Filip Müller, jood van geboorte, kwam in 1942 terecht in de ovens van Auschwitz en werkte daar tweeëneenhalf jaar. Omdat hij Geheimnisträger was had hij gedood moeten worden maar hij overleefde niet alleen deze hel maar ook de dodenmarsen aan het einde van de oorlog. Al in de allereerste alinea’s van dit onvoorstelbare boek belanden we in de meest verschrikkelijke geweldsorgieën van de nazi’s. Recensie door Enno Nuy.

Dit volk heeft zijn god op aarde – Diverse auteurs

In de achterliggende eeuwen kregen de Russen één keer de gelegenheid democratie te proeven. Maar Gorbatsjov werd prompt ingewisseld voor de vermakelijke malloot Jeltsin die niets beters wist te verzinnen dan de weg te bereiden voor Poetin die met de grootst mogelijke haast door de Russen op het schild werd gehesen. Poetin herschreef eigenhandig de Russische geschiedenis en viel prompt zijn buurlanden binnen. Recensie door Enno Nuy.

Tijd – Colin Stuart

De pijl van de tijd gaat altijd van het nu naar morgen, nooit achteruit. Van een gebied met een lage entropie naar een gebied met een hoge entropie, zoals de Tweede Wet van de Thermodynamica ons leert. Orde wordt altijd minder en daardoor wijst de pijl van de tijd naar de toekomst. Ook het heelal zal een maximale wanorde bereiken, er is dan geen energie meer, geen sterren, geen planeten, geen leven meer. Recensie door Enno Nuy.

Het mysterie van de tijd – Carlo Rovelli

Voor wie niet is ingewijd in de natuurkunde, en dat geldt zeer beslist voor mij, is dit geen eenvoudige kost maar als je geconcentreerd leest, laat Rovelli je een fascinerende wereld zien, ook de wereld waarin wij leven maar zo anders dan we gewend zijn. En dan wordt het ondanks de hoge mate van abstractie en de gecompliceerdheid van deze materie toch een schitterende leeservaring! Recensie door Enno Nuy.

De insectencrisis – Oliver Milman

De christendemocraten in Europa willen de toch al uitgeklede klimaatwetenschap van Timmermans laten sneuvelen. In Nederland doen de boeren hun uiterste best een klimaatakkoord te verijdelen. Het gevoel van urgentie bestaat gewoon niet. En dat is uitermate treurig omdat Milman laat zien dat we met relatief simpele ingrepen meer rekening kunnen houden met de natuur waardoor de insectenstand zich zou kunnen herstellen. Recensie door Enno Nuy.

Over vrijheid -Maggie Nelson

Tijdens het lezen kan ik niet anders dan vaststellen dat hoewel Nelson slechts acht jonger is dan mezelf, de wereld in die tijd werkelijk veranderd is en dat ik daar alleen maar blij om kan zijn, misschien ook omdat er nergens flauw gedaan wordt. Het lijkt alsof ik zat te wachten op iemand als Nelson om me te verzoenen met een aantal maatschappelijke evoluties. Gebracht door iemand zoals Nelson, zet ik mijn conservatieve alter ego met plezier even aan de kant.

Ecoveganisme - Sebastiaan Bolt

Sebastiaan Bolt deinst niet weg van kritische zelfreflectie en dit draagt bij aan de eerlijkheid dat zijn verhaal kracht geeft. Hij is open over zijn uitdagingen om morele keuzes te maken, zijn geschiedenis als patiënt binnen de geestelijke gezondheidszorg en hoe dit zijn leven en zijn visies heeft beïnvloed. Zijn unieke leefstijl, die ook mede door zijn geschiedenis zo is vormgegeven, biedt ons allen een mooi en belangrijk perspectief op ons eigen leven. Recensie door Lisa Jansen.

De Ongelijkheidsmachine - Paul Goossens

Dit boek, zegt Goossens in de inleiding, is een aanval op Steven Pinker en zijn Belgische apologeten Maarten Boudry, Mark De Vos en Peter De Keyzer. Voor Pinker en de zijnen is niet de ongelijkheid het probleem, maar de armoede. En die wordt steeds kleiner. Goossens lijkt zich schijnbaar meer te bekommeren om ongelijkheid dan om de armoede. Hij zou nog liever hebben dat we gezamenlijk verpauperen dan dat een van ons met kop en schouders boven de ander uitsteekt. - Recensie door Jan-Willem Geerinck

Mefisto – Klaus Mann

Uiteraard is Mefisto een roman, gewoon fictie, verzonnen. Over een Duitse toneelspeler die in de jaren dertig zijn ziel verkoopt aan de nazi’s. Maar wie ook maar een beetje kennis heeft over de opmars van het nazisme en de impact ervan op het leven van de gewone Duitsers in die periode, weet dat het om een harde realiteit gaat die vandaag opnieuw, en steeds luider aan de deur klopt. Recensie door Dirk Verhofstadt.

A Village in the Third Reich – Julia Boyd

Voor wie geïnteresseerd is in de gevolgen van historische gebeurtenissen op de levens van gewone mensen, is A Village in the Third Reich een onmisbaar boek. Oberstdorf fungeert hierin als een microkosmos binnen het Derde Rijk waarin lang niet alles verliep zoals je op basis van de buitenkant zou verwachten. Julia Boyd toont aan dat ook in dit dorp in nazi-Duitsland de grenzen tussen goed en fout vervaagden en dat het onhoudbaar is om de Duitsers alleen als dadervolk te beschouwen. Recensie door Kevin Prenger.

Requiem Theresienstadt - Josef Bor

Dankzij Josef Bor zal de dirigent Rafael Schächter in de herinnering blijven als een geniale verzetsman. Iemand die het Requiem van Verdi gebruikte om zijn moordenaars te confronteren met hun krankzinnig gedrag. SS’ers met koppelriemen waarop de tekst ‘Gott mit Uns’ stond, maar die intussen de grendels van hun geweten opzij hadden geschoven, ten dienste van hun waanbeeld. En zeggen dat er vandaag opnieuw mensen zijn die in naam van God of volk de meest gruwelijke misdaden begaan. Recensie door Dirk Verhofstadt.

De uitvinder van de natuur – Andrea Wulf

Humboldt was de meest ervaren bergbeklimmer van zijn tijd. Maakte schetsen van Incamonumenten en legde woordenlijsten van vreemde talen aan. Was geoloog en onderzocht aardmagnetisme. Was de ontdekker van de magnetische evenaar. Hij was kruier voor de bouw van een Parijse vrijheidstempel in 1790. Hij was de eerste die een verband legde tussen kolonialisme en de verwoesting van de natuurlijke omgeving. Recensie door Enno Nuy.