All tagged vrije markt
Het succes van liberalisme is zowel zijn grootste kracht als zijn grootste zwakte. Het heeft ons uit de armoede getild en een wereld van overvloed gecreëerd, maar juist omdat het zo succesvol is geweest, wordt het nu bedreigd door zelfgenoegzaamheid en de illusie dat we het ons kunnen veroorloven om zijn principes te verwerpen. De toekomst van de wereld hangt af van ons vermogen om deze principes te verdedigen en te vernieuwen.
Publieke goederen en collectieve voorzieningen zoals infrastructuur, een betrouwbaar rechtssysteem, orde en veiligheid, een goede gezondheidszorg, een performant onderwijs, en fundamenteel onderzoek zijn voorzieningen die de vrije markt niet levert, maar die nochtans essentieel zijn voor de goede werking ervan. Bedrijfsleiders met briljante nieuwe ideeën geraken nergens als die publieke voorzieningen er niet zijn, of slecht werken.
‘De Nationale Bank berekende dat de Belgische loonkosten in 2022 met 4,5% zouden stijgen, ongezien sinds de invoering van de loonnorm in 1996. We dreigen daarmee onze moeizaam herstelde competitiviteit opnieuw weg te geven. De waarheid is dat we in de voorbije decennia onvoldoende ons sociaaleconomisch beleid hebben hervormd. Al te vaak bleef het bij pappen en nathouden waarbij politiek, vakbonden en werkgevers bleven steken in corporatistische logica’s. Bang om ook de eigen taboes te overstijgen.’ – Philippe Nys
Het idee dat de overheid de oorzaak is van de vele maatschappelijke en economische problemen heeft nog tot lange tijd in deze eeuw doorgewerkt. Het was de achterliggende gedachte van de besparingslogica na de financiële crisis van 2008-2009. ‘Snoeien om te groeien’ was een mooi klinkende slogan, waarbij er dan gesnoeid moest worden in de overheidsuitgaven, zelfs temidden van een economische crisis. Tal van economen zijn deze mantra al jaren te lijf aan het gaan. En dat lijkt nu te werken.
De ideologische kennis waar Dirk Verhofstadt in zijn diverse boeken zo op hamert, is bij liberalen nog altijd niet aanbeland. Verhofstadt komt iedere keer weer op de proppen met de ecomodernistische optimisten die laten zien hoe geweldig het in de wereld gaat. Maar die verhalen zijn niet het volledige verhaal: het ecosysteem van planeet aarde staat op instorten en daar hebben die naïeve ecomodernistische überoptimisten geen oog voor.
Misschien dat hier mijn belangrijkste bezwaar tegen de visie van Houellebecq naar voren treedt. Hij lijkt de man nog steeds als een primitieve jager-verzamelaar te beschouwen die, of hij dat nu wil of niet, niet anders kan dan achter zijn pik aanlopen. Als hij zich realiseert dat hij eigenlijk waanzinnig veel hield van de geliefde die hem verliet, heeft hij haar allang bedrogen, sterker nog, is hij op heterdaad door haar betrapt. Alleen maar omdat hij zijn handen niet thuis kon houden en zo nodig een paar keer buiten de pot moest pissen. Het is allemaal skindeep bij Houellebecq. Recensie door Enno Nuy
De consensus groeit dat de uitstoot van CO2 wereldwijd zal moeten belast worden willen we de opwarming van de aarde stoppen. Er zijn uiteraard nog vele andere maatregelen nodig maar een essentieel deel van elke klimaatpolitiek moet erin bestaan de rekening te presenteren aan diegenen die verantwoordelijk zijn voor de uitstoot van CO2 en hierdoor grote kosten opleggen aan de hele wereldgemeenschap. Zonder zo een belasting kunnen ze CO2 gratis blijven uitstoten. Zolang de uitstoot gratis blijft levert het vrije marktsysteem geen oplossing.
Moeten de taken tussen de overheid en privé-initiatieven niet anders verdeeld worden? Er gaan meer en meer stemmen op dat de overheid beter een aantal zaken zou overlaten aan de markt en het maatschappelijk middenveld. Dan kan de overheid zich concentreren op de taken die ze behoudt om die dan beter uit te voeren. Het boek Free Market Fairness heeft alvast de verdienste dat het de sociaal nuttige rol van een vrije markt voor het voetlicht brengt. Recensie door Lieven Monserez.
De vele miljoenen migranten die zich vestigen in de puéblos jovenes in Peru, de favelas in Brazilië, de ranchos in Venezuela, de barrios marginales in Mexico, de bidonvilles in Haïti en de shantytowns in vroegere Britse kolonies stappen in een informele wereld, zonder officiële wetten. Daar heersen eigen sociale regels. Maar dat betekent niet dat ze niet actief zijn, integendeel. Nergens is er zoveel activiteit en ondernemingszin als onder de armen. En de armen vullen ook gaten in de legale economie. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Hernando de Soto is sterk overtuigd van de superioriteit van het vrije marktsysteem gebaseerd op individuele eigendomsrechten. Origineel is zijn analyse van de armoede in de ontwikkelingslanden en zijn strategie om hieraan te verhelpen. De Soto wijst erop dat de welvaart genererende impact van de vrije markt niet uit de lucht komt vallen, maar slechts duurzaam kan groeien wanneer de ondernemingszin van de mensen gekanaliseerd wordt binnen een formeel systeem van regelen en instellingen. Tekst van Boudewijn Bouckaert.
De globalisering is een feit. Het heeft geen zin om hier de kop in het zand te steken. Het is beter om de kansen te benutten die de globalisering biedt. Dit vereist wel hard werk en een bestendig werken aan de sterktes en de zwaktes van de eigen economie, maar landen kunnen nog altijd hun economisch lot in eigen handen houden door die sectoren uit te pikken waarin er kan worden uitgeblonken. Hierbij is de taak voor de overheid, als facilitator en coördinator, niet onbelangrijk te noemen. Recensie door Lieven Monserez.
Karel De Gucht benadrukt de liberale basisprincipes zoals het respect voor de vrijheid van de andere en de combinatie van verantwoordelijke vrijheid met sociale bescherming. Dit is en blijft de kern van het liberalisme. Vrijheid staat centraal, maar kan nooit absoluut zijn en sinds de financiële crisis weten we ook waarom. Naast vrijheid plaatst Karel De Gucht terecht een ander element: dat van de rechtvaardigheid (fairness), iets wat binnen het liberalisme te weinig aandacht krijgt. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Respect voor Othman El Hammouchi die zijn religieuze opvoeding en levensbeelden tracht te verzoenen met de liberale samenleving waarin hij leeft. Respect ook voor het feit dat hij bereid is in debat te gaan. Hij werd afgelopen weekend geïnterviewd door De Morgen. Het dient evenwel gezegd dat uit het interview blijkt hoe moeilijk het is om oerconservatieve religieuze opvattingen te verzoenen met een samenleving waarin religie een privézaak is en niet de basis vormt van de moraal, noch van het maatschappelijk leven.
Liberales, het Liberaal Archief en uitgeverij Houtekiet organiseren op donderdag 9 november 2017 om 20 uur de voorstelling van De geschiedenis van het liberalisme het nieuwste boek van Dirk Verhofstadt. De inleidingen worden gegeven door Minister van Staat Annemie Neyts en professor emeritus Boudewijn Bouckaert. Daarna volgt een powerpresentatie over het boek en een receptie aangeboden door het Liberaal Archief. De inkom is gratis, maar inschrijven is verplicht via verhofstadt.dirk@telenet.be.
Volgens De Grauwe weten we dikwijls heel goed hoe een overheid zou moeten ingrijpen. Politieke actie komt echter maar moeilijk van de grond. De overheid en de politiek werken immers niet steeds in het algemeen belang, net zomin als de markt. Mancur Olson beschreef in 1965 in The Logic of Collective Action al de mechanismes die verhinderen dat de politiek het algemeen belang dient. Het komt erop neer dat het voor een kleine groep mensen veel kan opleveren om bepaalde wetgeving, bijvoorbeeld inzake vervuiling, tegen te houden.
