All tagged Tweede Wereldoorlog
Nederland leverde het grootste contingent vrijwillige SS’ers in Europa. Armando en Hans Sleutelaar presenteerden acht lange interviews met Nederlanders die zich destijds vrijwillig aansloten bij de SS. Niet iedereen was blij met dit boek dat in 1967 verscheen. Het was uitgerekend Vrij Nederland dat met een kort geding publicatie van het boek trachtte te voorkomen. Recensie door Enno Nuy.
Historicus Bert Cornelis, auteur van intrigerende boeken als De zaak van de zwarten en Hitler en de Belgen, kreeg als bij toeval een uniek handgeschreven manuscript in handen van Louis Van Meel, een verzetsman uit Rotselaar die de kampen Breendonk en Buchenwald overleefde. Bizar genoeg beschreef hij daarin niet zozeer zijn verblijf in de concentratiekampen zelf, maar wel zijn helletocht tussen de laatste dagen van de oorlog en de eerste dagen na de bevrijding. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Zelden las ik een meer authentiek boek over wat de twee wereldoorlogen en de Holocaust met mensen gedaan heeft. Tussen Oder en Zenne van Joseph Pearce is als een rollercoaster van geluk naar verdriet en omgekeerd. Ja, we weten met cijfers en tabellen hoeveel mensen toen geleden hebben, maar wat het juist met hen gedaan heeft, komen we hier te weten. Daarom heb ik dit boek niet gewoon gelezen, maar verslonden. Vijf sterren, geen enkele minder. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Vincent Stuer is er in zijn boek Hoogmoed. Van Verdinaso tot verzet in geslaagd over de politicus-ondernemer Frantz Van Dorpe (1906-1990) een verhaal te vertellen dat zowel recht doet aan diens merkwaardige levensloop als aan de bewogen jaren waarin die zich afspeelde. Het is een met stijl geschreven relaas over een man verleid door het fascisme die in het verzet tegen de nazi’s verzeilde en zijn politieke loopbaan afrondde als CVP-burgemeester van Sint-Niklaas. Recensie door Olivier Boehme.
Niets dan lof voor dit prachtige boek. En ofschoon de tijd dat ik het Russisch beheerste ver achter me ligt, niets dan lof voor de vertaling van Wim Hartog. Je voelt dat hij als geen ander in staat is om dit schitterende werk in de geest van Paustovski om te zetten naar het Nederlands. Wat minder enthousiast ben ik over de bezorger Wim Hartog omdat je na al deze heerlijke literatuur vooral benieuwd bent naar de tekstfragmenten die niet tot deze selectie zijn doorgedrongen. Recensie door Enno Nuy.
Churchill, op basis van zowel zijn politieke als militaire ervaring van tijdens de Eerste Wereldoorlog, was steeds een fervente tegenstander geweest van al wie probeerde een vredesakkoord af te sluiten met Hitler. De geschiedenis zou hem vlug gelijk geven. Het met veel bombarie aangekondigde vredesakkoord tussen Hitler en de toenmalige Britse premier Chamberlain, werd enkele maanden later reeds letterlijk aan flarden geschoten met de inval in Polen,. Recensie door Mark Bienstman.
Het is 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog eindigde. En 73 jaar geleden kwam een einde aan de Tweede Wereldoorlog. Voor heel wat mensen, waaronder mezelf, is oorlog iets wat ze nooit aan de lijve hebben meegemaakt en maar goed ook. We leven momenteel in West-Europa in de langste periode ooit zonder oorlog. We moeten ons daar bewust van zijn. Het is echter niet omdat de meeste Belgen vandaag nooit oorlog gekend hebben, dat de gewelddadigheden die in onze contreien tijdens de Wereldoorlogen, plaatsvonden zomaar vergeten mogen worden.
Over de opvattingen en verwachtingen van de Duitse bevolking voor en tijdens de oorlog schreef de Duitse historicus Nicholas Stargardt het indrukwekkende boek De Duitse oorlog met als ondertitel De Tweede Wereldoorlog door de ogen van burgers en soldaten. Nieuw is dat de auteur de militaire ontwikkelingen duidt aan de hand van brieven, dagboeken, kranten en ooggetuigenverslagen, zowel van soldaten als gewone burgers, van christenen als Joden, van overtuigde nazi’s als tegenstanders van het regime. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Malaparte beschrijft een bezoek aan het joodse getto in Warschau. Als hij zich per ongeluk stoot tegen een jood verontschuldigt hij zich. ‘Prosze Pana’, ‘mijn excuses’, waarop de joden hem verbaasd aankijken omwille van zoveel mededogen. En hij verhaalt over een scène waarbij twee meisjes vechten voor een stukje rauwe aardappel! De Duitsers zien het anders, ze verfoeien de Joodse levenswijze ze ‘so shmutzig’ noemen. Het boek van Malaparte stoelt grotendeels op zijn verbeelding, maar de realiteit was doorgaans erger.
1942. Het Derde Rijk is op zijn hoogtepunt. Een Tsjechische verzetsgroep in Londen beraamt het plan voor misschien een ambitieuze militaire operatie: Operatie Anthropoid. Twee jonge rekruten, Jozef Gabcik en Jan Kubis, worden naar Praag gestuurd om de wrede nazileider Reinhard Heydrich, hoofd van de SS, de Gestapo en tevens uitvinder en uitvoerder van de Holocaust, te vermoorden. Maar daarbij brengen ze niet alleen hun eigen leven in gevaar. HhhH is gebaseerd op de gelijknamige roman van Laurent Binet.
Hoe stonden de Duitsers tegenover de Jodenvervolging? Kershaw baseert zich hiervoor niet alleen op de nazi-rapporten over de stemming onder de burgers, en publicaties van de Duitse linkse oppositie in het buitenland, maar ook op dagboeken en brieven van en naar het front. Wat voor de Duitsers cruciaal was, was hun materiële toestand. Zolang die goed bleef of verbeterde, genoot het regime alle steun, inclusief de maatregelen tegenover de Joden. Als het minder ging, waren de Joden de verantwoordelijken. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Binet geeft een goed inzicht hoe de moordmachine van de nazi’s langzaam maar zeker op gang kwam en welke belangrijke rol Heydrich daarin speelde. Naar verluidt was Hitler razend toen hij vernam dat zijn trouwe medestander vermoord was. Het toont aan dat Hitler een obsessionele drang had om alle Joden in de door hem bezette gebieden te liquideren, iets wat de medewerkers van Heydrich ook in belangrijke mate gedaan hebben. Als ‘eerbetoon’ aan Heydrich voerden de nazi’s de Endlösung nog verder op. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Mijn broer bijvoorbeeld is een uiterst persoonlijke roman waarin Uwe Timm zich voor het eerst verdiept in de nationaal-socialistische tijd. Hij gaat de pijnlijke confrontatie aan met het dagboek van zijn in de Oekraïne gesneuvelde, zestien jaar oudere broer, Karl-Heinz die zich in 1942 als vrijwilliger bij de SS-Totenkopfdivisie aanmeldde en niet uit Rusland terugkeerde. Het is niet alleen een speurtocht naar de motieven van zijn oudere broer maar ook een poging om inzicht te krijgen in zijn eigen levensgeschiedenis. Recensie door Dirk Verhofstadt.
De verwoesting van de Duitse steden tijdens de Tweede Wereldoorlog was gigantisch. Opvallend is dat er in de Duitse literatuur over die bombardementen vrijwel niets terug te vinden is. De Duitse hoogleraar W.G. Sebald ergert zich over het collectieve stilzwijgen erover. Blijkbaar rust er een soort taboe over dit onderwerp en wordt de verwoesting van Duitsland niet gezien als het einde van een collectieve aberratie maar als een voorwaarde en het begin van de succesvolle wederopbouw, het Wirtschaftswunder. Recensie door Dirk Verhofstadt.
In zijn goed gedocumenteerde boek God in de oorlog geeft de Nederlandse historicus Jan Bank een gedetailleerd antwoord op de vraag wat de kerken en de geestelijken al dan niet deden om met hun onmiskenbaar groot moreel gezag een einde te maken aan het enorme bloedbad dat zich in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog afspeelde. Dit boek is een zoveelste verpletterend bewijs van de onmacht, zelfs onwil, van de kerken in het algemeen en van de paus in het bijzonder, om hun naasten te helpen. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Over de opvattingen en verwachtingen van de Duitse bevolking voor en tijdens de oorlog schreef de Duitse historicus Nicholas Stargardt het indrukwekkende boek De Duitse oorlog met als ondertitel De Tweede Wereldoorlog door de ogen van burgers en soldaten. Nieuw is dat de auteur de militaire ontwikkelingen duidt aan de hand van brieven, dagboeken, kranten en ooggetuigenverslagen, zowel van soldaten als gewone burgers, van christenen als Joden, van overtuigde nazi’s als tegenstanders van het regime. Recensie door Dirk Verhofstadt.
