All tagged Vrijheid

Twee opvattingen van vrijheid - Isaiah Berlin

In zijn bekende essay Two concepts of liberty (1958) gaat Isaiah Berlin in op de moeilijke verhouding tussen liberalisme en communitarisme. Bij klassieke liberalen staan het abstracte individu en zijn rechten centraal. Onvervreemdbare rechten beschermen het individu tegen zijn omgeving : tegen de staat, tegen de meerderheid en tegen de massa. De vraag stelt zich of deze individuele rechten niet in verdringing komen wanneer men waarde hecht aan noties als gemeenschap, culturele traditie en natiestaat. Recensie door Dirk Verhofstadt

Vrijheid is vooruitgang - Amartya Sen

De Indische Nobelprijswinnaar voor Economie Amartya Sen is een hartstochtelijk voorstander van de vrijheid als oplossing voor tal van maatschappelijke problemen. Hij gelooft oprecht dat een zo groot mogelijke persoonlijke vrijheid kan bijdragen tot een betere samenleving. De vrijheid van handelen en ondernemen, die door etatisten worden beschouwd als de oorzaken van menselijke ellende, zijn voor hem juist de voorwaarden om niet te vervallen in een nieuwe vorm van onvrijheid en slavernij. Recensie door Dirk Verhofstadt.

De toekomst van vrijheid - Fareed Zakaria

De toekomst van vrijheid van Fareed Zakaria is een sleutelwerk dat heel wat belangstelling en controverses zal oproepen. Zakaria heeft het over de democratie als ideaalbeeld van onze moderne tijd. De auteur toont aan dat de democratie echter ook belangrijke schaduwkanten kent. Volgens hem is democratie geworteld in de economie en cultuur en als dat niet het geval is dan leidt het evengoed tot chaos en terreur. In bepaalde omstandigheden doet en democratie meer kwaad dan goed. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Vrijheid voor gevorderden - Paul Teule

In Vrijheid voor gevorderden waagt Paul Teule zich aan een gedetailleerde afbakening en definiëring van het vrijheidsbegrip. Daarvoor vertrekt hij van de Lets-Britse filosoof Isaiah Berlin die in 1958 zijn bekende oratie Two Concepts of Liberty uitsprak en waarin hij een onderscheid maakte tussen ‘negatieve’ en ‘positieve’ vrijheid. Het eerste betekent ‘dat niets of niemand je in de weg zit’. Het tweede betekent ‘alles wat aanwezig moet zijn om te kunnen doen wat je wilt’. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Vrijheid, Gelijkheid, Burgerschap - Fernando Savater

Savater opent met Kant over de Verlichting: ‘Sapere aude!’ of ‘Durf je eigen verstand te gebruiken!’ waarmee hij resoluut stelling neemt voor het het recht op zelfbeschikking van elke mens, zonder evenwel de plicht tegenover de medemens te vergeten. Zo houdt hij een gepassioneerd pleidooi voor een democratisch burgerschap waarin ‘iedereen dezelfde aanspraak kan maken op veiligheid en welzijn, maar ook dat iedereen dezelfde verplichtingen heeft daaraan bij te dragen’. Recensie door Dirk Verhofstadt.

Over vrijheid - John Stuart Mill

In 1859, het jaar waarin On the Origin of Species van Charles Darwin, verscheen, publiceerde Mill zijn boek On Liberty. Deze twee boeken zijn van fundamenteel belang voor het humanistische wereldbeeld. De roem van Darwins boek is echter vele malen groter dan Mills boek, terwijl de grondslag van de liberale democratieën uiteengezet wordt in het manifest van Mill. Het is ook vreemd dat veel mensen wel Karl Marx kennen, grondlegger van het communisme, maar niet Mill die de grondslag van het politiek liberalisme heeft gelegd. Recensie door Floris van den Berg.

Nieuwe vrijheid - Gwendolyn Rutten

Nieuwe Vrijheid is opnieuw een even vurig als aanstekelijk pleidooi voor een optimistisch vrijheidsideaal. Het boek leest als een trein en bevat een wervelwind aan frisse ideeën voor een betere toekomst. Bovenal is het een krachtige oproep tot zelfbeschikking en emancipatie, over grenzen en generaties heen. Met deze oproep wil Rutten ons allen wakker schudden. Wij moeten de vrijheid heroveren en opeisen, zowel in naam van onszelf als voor iedereen die nog onderdrukt wordt. Recensie door Frederic Heylen.

Nieuwe vrijheid - Gwendolyn Rutten

Met Nieuwe vrijheid positioneert Rutten zich zeer duidelijk ten opzichte van de andere ideologieën in een boek boordevol ideeën. Zo komt onder meer haar visie op de vakbond van de toekomst en een pleidooi voor een moderne rationele islam aan bod. Rutten durft stelling te nemen en problemen helder te benoemen. Wanneer ze het belang van vrijheid voor emancipatie beschrijft, doet ze dit door consequent op te komen voor degene wiens vrijheid het meest in het gedrang komt. Recensie door Johannes Derboven.

Onze samenlevingsvorm is inderdaad superieur - Maarten Boudry

We leven niet in de best mogelijke van alle denkbare werelden, zoals de filosoof Leibniz meende, maar hier in West-Europa leven we wel in de beste van alle totnogtoe beschikbare werelden. En precies in die openheid en onafheid – paradoxaal genoeg – schuilt de kracht van ons samenlevingsmodel: ze omvat procedures voor zelfcorrectie en verbetering, omdat ze de menselijke feilbaarheid erkent. Onze wereld draagt de mogelijkheid in zich om betere werelden te vinden.

Vrijheid voorop. Een kennismaking met het liberalisme - Patrick Stouthuysen

Het liberalisme vertrekt van de individuele keuzevrijheid. Dit heeft de liberale partij echter niet altijd de sterke electorale winst opgeleverd die het verdiende, aldus Stouthuysen, Veel mensen zijn wel overtuigd geraakt van liberale waarden, zonder dat ze voor liberale partijen stemden. Daarbij is het niet makkelijk voor liberale partijen om een strakke partijstructuur op te bouwen, juist omdat individuele vrijheid zo’n hoog goed is. Maar er zijn ook uitgesproken voordelen aan het individuele denken. Tekst van Tinneke Beeckman.