All tagged Duitsland
Ik heb de Duitsers altijd bewonderd om hun Vergangenheitsbewältigung, maar het lijkt erop dat ze daar nog lang niet klaar mee zijn. Nu beschuldigen zij de anderen van politieke instrumentalisering van de genocideconventie, maar daarbij zijn de Duitsers volkomen blind voor de politieke instrumentalisering van de Holocaust door de Israëliërs. Wij leven in een verwarrende wereld.
Een voortreffelijke studie, dit Duitsland van Walser Smith dat weliswaar in een bestek van slechts vijfhonderd pagina’s ruim vijfhonderd jaar geschiedenis behandelt en dus per definitie niet volledig en uitputtend zijn kan. Maar hij is er wel in geslaagd inzichtelijk te maken hoe uiteindelijk het Dritte Reich kon ontstaan uit de chaos van de Weimarrepubliek, die schuchtere pogingen van de natiestaat die pas in 1919 haar Grondwet kreeg, nadat er in de voorgaande eeuwen slechts sprake was van een statenbond. Recensie door Enno Nuy.
Harald Jähner schreef een buitengewoon interessant boek over een periode die tot nog toe nauwelijks was beschreven. Goed geschreven ook, deze openhartige en onthullende blik op een volk dat in een immens inferno verslagen werd, nadat het door de zelf verkozen leiders in een zieke en perverse wereld van grootheidswaan en eigendunk, van machtshonger en superioriteitswaan, van een ongekende geweldsorgie en niet eerder zo publiekelijk en massaal beleden antisemitisme was geleid. Recensie door Enno Nuy
De maatschappelijke geschiedenis van het eerste naoorlogse decennium in Duitsland is in België wat minder gekend. Dit boek vormt alvast een mooie introductie, ook als het gaat over hoe een maatschappij een (moeilijk) verleden in praktijk verwerkt. Bemerk dat ook in Vlaanderen het historische verhaal van die oorlogsgeneratie en vooral van die oorlogskinderen, de laatste jaren terug in de belangstelling staat, zowel bij historici als bij het brede publiek. Recensie door Peter Laroy.
Het rechtspopulisme in Duitsland, en wellicht ook in de rest van Europa, is niet zomaar onder één noemer te vatten. Dit is meteen ook tegelijk de sterkte én zwakte van dit fenomeen. Ze spreken misschien veel mensen aan, maar ze gaan ten onder door onderlinge verdeeldheid. Typisch voor Duitsland wordt dit verhaal dan nog verder gecompliceerd door twee andere historische gebeurtenissen die minder spelen in andere Europese landen: enerzijds de al dan niet gelukte verwerking van het oorlogsverleden. Recensie door Mark Bienstman.
Over de opvattingen en verwachtingen van de Duitse bevolking voor en tijdens de oorlog schreef de Duitse historicus Nicholas Stargardt het indrukwekkende boek De Duitse oorlog met als ondertitel De Tweede Wereldoorlog door de ogen van burgers en soldaten. Nieuw is dat de auteur de militaire ontwikkelingen duidt aan de hand van brieven, dagboeken, kranten en ooggetuigenverslagen, zowel van soldaten als gewone burgers, van christenen als Joden, van overtuigde nazi’s als tegenstanders van het regime. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Dat Thomas Mann overtuigd was van het criminele en immorele karakter van het nazi-regime lees je als een rode draad doorheen zijn dagboekaantekeningen. Regelmatig verwijst hij naar de radioboodschappen die hij in het Duits via geallieerde zenders naar zijn landgenoten stuurde. Via de BBC-radio sprak Thomas Mann de Duitsers tientallen keren in zijn moedertaal toe met de openingszin ‘Deutsche Hörer’ (‘Duitse luisteraars’). Op 27 juli 1942 sprak hij over de massale moordpartijen op de Joden in het oosten. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Malaparte beschrijft een bezoek aan het joodse getto in Warschau. Als hij zich per ongeluk stoot tegen een jood verontschuldigt hij zich. ‘Prosze Pana’, ‘mijn excuses’, waarop de joden hem verbaasd aankijken omwille van zoveel mededogen. En hij verhaalt over een scène waarbij twee meisjes vechten voor een stukje rauwe aardappel! De Duitsers zien het anders, ze verfoeien de Joodse levenswijze ze ‘so shmutzig’ noemen. Het boek van Malaparte stoelt grotendeels op zijn verbeelding, maar de realiteit was doorgaans erger.
“De Jodenvervolging werd in heel Europa geaccepteerd, ja zelfs gebillijkt door de bevolking, met inbegrip van de intellectuele elite en nog het meest door de christelijke kerken,” aldus Friedländer. Een sleutelzin staat op bladzijde 196 wanneer de auteur stelt dat de moordzucht tegen de joden zo manifest in de lucht hing dat niemand er overheen kon kijken. Hiermee ondermijnt hij de stelling van historici als Michael Hesemann en Michael Burleigh die de kerk en de paus proberen vrij te pleiten van schuld. Recensie door Dirk Verhofstadt.
Hoe stonden de Duitsers tegenover de Jodenvervolging? Kershaw baseert zich hiervoor niet alleen op de nazi-rapporten over de stemming onder de burgers, en publicaties van de Duitse linkse oppositie in het buitenland, maar ook op dagboeken en brieven van en naar het front. Wat voor de Duitsers cruciaal was, was hun materiële toestand. Zolang die goed bleef of verbeterde, genoot het regime alle steun, inclusief de maatregelen tegenover de Joden. Als het minder ging, waren de Joden de verantwoordelijken. Recensie door Dirk Verhofstadt.
