“Groene groei voor een duurzame blauwe economie” door Visara Selimi

“Groene groei voor een duurzame blauwe economie” – Visara Selimi

Op haar partijcongres in mei zal de Liberale Partij veel aandacht besteden aan ideeën en initiatieven die onze welvaart doen groeien mét respect voor klimaat en natuur. Economie en ecologie staan elkaar immers niet in de weg, zoals het in bepaalde hoeken klinkt. Een gezond economisch beleid kan integendeel ook de hoognodige zuurstof geven aan een performant klimaatbeleid. Want om echt groen te zijn, moeten we ook blauw denken. Maar als we van de groene groei echt een liberaal succesverhaal willen maken, dan moeten we kritisch en omzichtig omgaan met deze vernieuwende ideeën. Onze planeet noch onze welvaart zijn immers gebaat bij oneliners en straffe statements.  

De circulaire economie, meer dan een natte droom?

In 2040 hebben we een economie die 100% circulair is, als het van Open VLD afhangt. Een economisch model waar afval tot het verleden behoort en niet langer onze toekomst bedreigt, is een nobel doel. Het bevorderen van circulaire bedrijfsmodellen sluit dan ook aan bij veel liberale kernwaarden en prioriteiten. Zo kan circulariteit economische voordelen opleveren, zoals kostenverlaging voor bedrijven door efficiëntieverhoging, en jobcreatie in de sector van recyclage en herfabricage. Bovendien dwingt een dergelijk economisch model bedrijven om te innoveren in hun zoektocht naar afvalreducerende bedrijfsprocessen en technologieën.

Voor ze dit circulair bedrijfsmodel oplegt en in de regelgeving afdwingt, doet de liberale partij er goed aan om het kader te scheppen waarbinnen elk bedrijf voorbereid is op een dergelijke economische omslag.

Moeilijke transitie voor KMO’s

Vooral voor kleine en middelgrote ondernemingen (KMO’s) wordt het immers moeilijk om te voldoen aan een 100% circulair businessmodel. Hier zijn verschillende redenen voor:

1. Gebrek aan middelen: KMO-bedrijven hebben vaak beperkte middelen, zowel wat betreft financiën als personeel. De invoering van circulaire praktijken kan aanzienlijke investeringen vereisen in nieuwe apparatuur, technologieën en processen, die voor de onderneming moeilijk op te brengen zijn.

2. Beperkte kennis en expertise: Veel KMO's beschikken niet over de kennis of expertise die nodig is om circulaire praktijken toe te passen, zoals het ontwerpen van producten voor hergebruik of het implementeren van gesloten supply chains. Dit kan aanzienlijke training en opleiding vereisen, die niet altijd beschikbaar is.

3. Complexiteit van de supply chain: Kleine en middelgrote ondernemingen kunnen ook problemen ondervinden bij het invoeren van circulaire praktijken binnen hun supply chain, die complex is en waarbij meerdere partners betrokken zijn. Zo kan het voor KMO’s moeilijk zijn om hun leveranciers te verplichten duurzame materialen gebruiken of erop toe te zien dat producten aan het einde van hun levensduur worden ingezameld en gerecycleerd.

Bedrijven ondersteunen en circulariteit stimuleren

Het is belangrijk KMO’s voldoende te ondersteunen zodat ze de grotere bedrijven kunnen volgen in de transitie naar een groene groei, zonder daar zelf het slachtoffer van te worden. Om de KMO’s te ondersteunen bij de invoering van circulaire praktijken kunnen overheden en andere belanghebbenden zorgen voor financiering, onderwijs en ondersteuningsprogramma's, maar ook voor stimulansen en marktsignalen om de vraag naar circulaire producten en diensten aan te moedigen. Daarnaast moet de overheid zich richten op het creëren van een wetgevend kader dat bedrijven stimuleert en aanmoedigt om circulaire bedrijfsmodellen toe te passen, in plaats van strikte regels of voorschriften op te leggen.

Zo kunnen platforms worden gecreëerd die meer gericht zijn op KMO’s waar overheid, bedrijven en betrokken stakeholders kennis, expertise en middelen delen of evenementen en workshops organiseren om strategieën en visies te bespreken. Op deze manier houdt de overheid ook voet aan grond op het terrein en is ze zich beter bewust van de (juridische) obstakels die moeten weggewerkt.

Een dergelijke aanpak streeft naar een evenwicht tussen economische groei en ecologische duurzaamheid en erkent het belang van innovatie en marktgerichte oplossingen om vooruitgang te boeken in de richting van een circulaire economie, met aandacht voor de kleine en middelgrote ondernemingen. Alleen op die manier kan een blauwe visie een groen succesverhaal worden.

Visara Selimi
International Master’s in Advanced Research in Criminology, Major European Criminal Policy
Projectmanager bij FOD Binnenlandse zaken
Visara is deelnemer aan het talentenprogramma Gangmakers van de Liberale Partij. Ze schrijft deze tekst in aanloop naar het grote congres ‘voor een vrij en sterk land’