Centrale testen de zoveelste fetisj
In de nasleep van het vernietigende rapport over het Vlaamse onderwijs uitgevoerd door de KU Leuven, is de politieke recuperatie niet van de poes. NVA eist nog openlijker dan voorheen de ministerpost voor onderwijs op en pleit voor het einde van de pretpedagogie. Open VLD reageert instant met een voorstel tot een onderwijsbeleid gestoeld op wetenschappelijke inzichten en verdedigt daarbij de invoering van centrale examens. Dit in navolging van de VOKA topman Maertens.
Ook Dirk Van Damme en Wouter Duyck pleiten voor de invoering van centrale testen aangezien deze in Engeland en Frankrijk bestaan. Dat beide onderwijssystemen nu niet bepaald uitblinken in kwaliteit en evenmin als het aankomt op sociale mobiliteit laat men daarbij wijselijk achterwege. Dit in vergelijking met Scandinavische landen waar de sociale mobiliteit bij de hoogste ter wereld is. Bovendien negeert men de vraag van de onderzoekers naar meer onderzoek om de juiste oorzaken te kunnen aanpakken.
Het is niet de eerste keer dat men wel erg simplistische oplossingen suggereert voor complexe problemen waarin men niet eens thuis is. Pleitbezorgers voor de leerplichtverlaging werden met de grond gelijk gemaakt, door recent onderzoek aan de UGent onder leiding van professor Michel Vandenbroeck en diens onderzoeksgroep. Professor Vandenbroeck is een internationale autoriteit op dit vlak maar wordt in eigen land te vaak genegeerd. Zijn onderzoeksresultaten die enkel bevestigen wat internationaal al jaar en dag bekend is, zijn te ingewikkeld om in sloganeske verkiezingspropaganda samen te vatten. De term ‘behangpapierkinderen’ kan echter gerust wedijveren met de neologismen van Bart De Wever en legt staalhard een ijskoude realiteit bloot waar de politiek in het algemeen maar liberalen in het bijzonder, niet langer blind voor kunnen blijven.
Gaan we terug naar de centrale examens dan is er inderdaad de terechte zorg dat deze een verenging en een ‘teach to the test’ genereren. Het klopt echter ook dat als deze examens goed zijn opgesteld, ze precies meten wat kinderen moeten kunnen. Ze zijn eenduidig en kunnen een positief effect hebben op het verwerven van de basiskennis die nodig is om verder te studeren in meer complexere vakgebieden. Centrale examens zijn echter geen wondermiddel. Wil men echt de garantie op betere leerresultaten voor alle kinderen, dan moet men investeren in een lerarenkorps dat in staat is de uitdagingen van de huidige samenleving het hoofd te bieden door hen didactisch, pedagogische en vakkennismatig te versterken.
Ieder onderwijssysteem dat slaagt in het behalen van maatschappelijke doelen als integratie, armoedereductie en een hoge sociale mobiliteit, legt de lat om leerkracht te mogen worden zo hoog mogelijk. Centrale examens worden dan volledig ondergeschikt en bewijzen enkel het feit dat het de kwaliteit van de leerkracht de ontwikkeling van het kind maakt of fnuikt, door diens vakkennis en ja ook door diens vaardigheden om pedagogisch en didactisch correct te handelen afhankelijk van de situatie.
In plaats van centrale examens organiseert de overheid beter steekproeven om zo de kwaliteit van het onderwijs te monitoren. Kinderen worden daardoor tenminste niet constant lastig gevallen door een eindeloze reeks belachelijke testjes over elk miezerig deelgebied van het leren optellen, lezen of natuurkundig inzicht dat hen dagelijks wordt voorgeschoteld. Integendeel, tijd wordt maximaal ingezet om leerstof onder de knie te krijgen door middel van de enige methodiek die echt werkt; oefening. Dat het testen van onze kinderen zowel in het katholieke net als in het GO! ondertussen de spuigaten uitloopt, kan elke ouder wel bevestigen. Er wordt ondertussen letterlijk meer getest dan geleerd op sommige scholen.
Maar stel dat we toch gaan voor de fetisj van centrale testen dan moet elk weldenkend pleitbezorger van wetenschappelijk inzicht in het onderwijs toch zelf wel kunnen beredeneren dat testen geen moer uithaalt, zonder een flankerend, ad hoc, remediërend beleid in de klas, op maat van elk kind? Ik heb namelijk zelf ontdekt dat als mijn kind de leerstof begrijpt en in oefent, het als bij godswonder ook slaagt voor toetsen. Wanneer mijn kind echter geen idee heeft over wat de leerstof gaat of welk doel het behelst, dan is de kans dat de testresultaten dramatisch zijn, uitzonderlijk groot.
Daartoe hebben we meer middelen in de klas nodig. Niet bij begeleidingsdiensten, niet bij directies, niet bij koepels en omkadering maar bij de leerkracht in de klas. We weten dat de kwaliteit van interacties met kleuters drastisch stijgt als er meerdere, sensitieve volwassenen in de klas aanwezig zijn. We weten dat onmiddellijk remediëren het hoogste rendement genereert qua leerwinst bij de kinderen in de lagere school maar ook in het secundair. Ik ben benieuwd of iemand van de politieke elite de komende dagen het lef zal hebben om voor deze twee maatregelen echt een lans te breken. Verder is het belangrijk wetenschappelijk onderzoek ook te herkennen en laten we wel zijn, de mening van de mannen bij VOKA laten we daarbij best even achterwege. Maak beter wat meer plaats voor onze internationale autoriteiten aan de UGent, de KUL en andere universiteiten, nu die er nog zijn.
Sara De Mulder is antropologe, bestuurslid bij Groep Lucienne en Kernlid Liberales, ze werkte mee aan het recentste boek onder redactie van Dirk Verhofstadt ‘Beroemde Feministes’.
Over sociale mobiliteit in UK
https://www.gov.uk/government/news/social-mobility-in-great-britain-fifth-state-of-the-nation-report
slaagkansen van graduaten in Frankrijk
ongelijkheid begint al in de kleuterklas
http://www.standaard.be/cnt/dmf20190214_04176759
http://www.standaard.be/cnt/dmf20190214_04176978
