De nationalistische beerput is opengetrokken - Ivan Vandermeersch
De serie De kinderen van de collaboratie en de Pano reportage Schild en Vrienden hebben iets heel belangrijk blootgelegd. Er bestaat nog steeds een goed georganiseerde extreemrechtse vleugel in ons land. Daarbij komt het recent onderzoek van de VRT dat een grote groep Vlamingen, voornamelijk tussen 18 en 23 jaar, een autoritaire leider verkiezen boven een democratisch verkozen politicus. We kunnen de schouders ophalen en hierover zwijgen of we kunnen dit fenomeen ernstig nemen en het nader onderzoeken.
De kinderen van Belgen die na de Tweede Wereldoorlog verdacht of beschuldigd werden van collaboratie met Nazi-Duitsland getuigden voor de camera. Zij vormen geen homogene groep. Ze kijken elk op hun eigen manier naar het verleden en heden, met hun eigen overtuigingen en herinneringen. Zij groeiden, vaak zonder het zelf te willen, op aan de verkeerde kant van de geschiedenis. Maar toch opvallend: slechts een paar geïnterviewden keurden dat verleden af.
Daarna kwam de rechts-radicale beweging Schild en Vrienden in beeld. Zij pleiten voor een homogene Vlaamse identiteit en traditionele familiewaarden. Identitaire bewegingen rukken op in heel Europa. Met het oog op de implosie van Europa zetten rechtse populisten zich in zowat alle landen af tegen de liberale democratie en een open samenleving, onder meer met de steun van hun vrienden Steve Bannon en Vladimir Poetin. Zij verpakken dit in een roze getint idee van absolute nationale soevereiniteit. Dit stinkt naar heimwee van de vooroorlogse periode.
Maar er is meer. De leden van Schild en Vrienden hangen het fascisme en nazisme aan. Gebruikmakend van de virtuele onderwereld van het internet prediken zij niet alleen nationalisme, maar ook haat, totalitair denken, verheerlijking van geweld, gewapende milities, racisme en antisemitisme. Zoals Sharia4Belgium spuwen nationalisten gif uit zoals homohaat, haat tegen vrouwen, haat tegen andersgelovigen en oproep voor een sterke staat. Ze bepleiten een gesloten Vlaamse identiteit. Onze democratie en onze mensenrechten moeten eraan. Dit is een regelrechte aanval op onze vrijheden. Het gaat over ons. De andere, de andersdenkende, en zeker de vreemdeling, vormen een bedreiging. Voor de veiligheid moeten we gewoonweg onze vrijheid opzeggen. Het zijn in feite netjes geklede terroristen.
De kinderen van de collaboratie worden geschat op 300.000. De meerderheid onder hen koestert nog steeds de vroegere familie-ideologie. In een ‘ons kent ons sfeer’ blijven ze netwerken. Bij Schild en Vrienden steeg na de uitzending het aantal Facebookfans van 12.000 naar 24.000. Dit alles toont aan dat extreemrechtse nationalisten in ons land ondergronds en georganiseerd te werk gaan. Verscheidene getuigenissen in de media bekrachtigen dit. Dat alles gaat gepaard met de kunst van het infiltreren in overheid en regeringspartijen. Het deksel van de beerput is afgerukt. Wat als dergelijke figuren mee aan de macht komen?
In deze context wordt ons strafrecht herzien. De experten van de commissie tot hervorming van het strafrecht, Damien Vandermeersch, advocaat-generaal bij het Hof van Cassatie, en Joëlle Rozie, hoogleraar aan de Universiteit Antwerpen stelden, na drie jaar hard werken, dat het straffenarsenaal moet worden gediversifieerd, met de gevangenisstraf als ultieme straf. Met lichtere straffen zoals een geldboete, een werkstraf, enz. In tegenstelling hiermee kwam de tekst terug van de ministerraad met hoofdzakelijk de mogelijkheid van alle delicten te voorzien met een gevangenisstraf. Theoretisch kan dit ook voor het zich onrechtmatig toe-eigenen van een adellijke titel. Wetenschap toont aan dat er subtielere alternatieven zijn. Op 10 september boden de experten hun ontslag aan.
Dit alles doet huiveren als men terugdenkt aan de uitzonderingsrechtbanken gelinkt aan de Tweede Wereldoorlog. Die tijdens de Duitse bezetting waren walgelijk. Alsook die van de repressie bij de bevrijding. Beiden hebben diepe wonden gelaten waarvoor wij vandaag nog de prijs betalen. Men schoot er maar op los.
Quo vadis ons strafrecht? Tot waar is het sluipend nationalistisch gif in onze regering, ons parlement, onze regeringspartijen gekropen? Kan onze democratie zichzelf nog beschermen tegen deze extreemrechtse uitwassen, zeker als hun ranzig taalgebruik wordt overgenomen door zogenaamde ‘gematigde’ Vlaams nationalisten, zoals Theo Francken?
Ivan Vandermeersch
