All tagged positieve vrijheid
Niemand zal ontkennen dat inperking op de vrijheid gerechtvaardigd kan zijn. Dit maakt nu eenmaal deel uit van een beleid. Dit betekent echter niet dat men deze restricties mag voordoen als een geëvolueerde vorm van vrijheid of een vrijheid 2.0. Dat zijn ze niet! Ze blijven te allen tijde een beknotting van de vrijheid en dienen ook zo te worden benoemd. Doet men dit niet, dan wekt men argwaan en is de stap naar een nieuw vrijheidskonvooi licht gezet.
Het lijkt zo gewoon om te leven in een samenleving waar individuen vrij zijn om te doen wat ze willen. In mei 1968 werd de samenleving bevrijd van de muffe deken van paternalistische betutteling. Uitzoomend en reflecterend op het menselijk samenleven door de eeuwen en millennia heen is een ding duidelijk: samenlevingen waarin de vrijheid van het individu om zelf zijn of haar leven te leiden zoals hem of haar dat goed dunkt, om zich te kleden hoe hij of zij wil, om om te gaan met wie z/hij maar wil zijn er niet eerder geweest.
Negatieve vrijheid is de afwezigheid van externe dwang of inmenging zodat de mens kan doen en laten wat hij wil. Positieve vrijheid is de aanwezigheid van een concreet vermogen om te doen wat je wenst en behoort te doen. Om dat vermogen te concretiseren is er dus inmenging van de overheid nodig in de vorm van onderwijs, sociale voorzieningen, publieke diensten, enz. In haar boek De verovering van de vrijheid houdt de Poolse filosofe Alicja Gescinska een vurig pleidooi voor de positieve vrijheid. Recensie door Dirk Verhofstadt.
“Er bestaan tal van misverstanden over het liberalisme. Voor sommigen is het een ander woord voor conservatisme, bourgeois, kapitalisme, egoïsme, onverschilligheid voor wie het moeilijk heeft, enz… De geschiedenis leert nochtans dat het liberalisme een progressieve en optimistische beweging is die opkomt voor de vrijheid en de zelfbeschikking van alle mensen, voor gelijke kansen, sociale rechtvaardigheid en mensenrechten,” schrijft prof. em. Guy Schrans in Tussen burgerpak en blauwe kiel. Recensie door Dirk Verhofstadt.
In Vrijheid voor gevorderden waagt Paul Teule zich aan een gedetailleerde afbakening en definiëring van het vrijheidsbegrip. Daarvoor vertrekt hij van de Lets-Britse filosoof Isaiah Berlin die in 1958 zijn bekende oratie Two Concepts of Liberty uitsprak en waarin hij een onderscheid maakte tussen ‘negatieve’ en ‘positieve’ vrijheid. Het eerste betekent ‘dat niets of niemand je in de weg zit’. Het tweede betekent ‘alles wat aanwezig moet zijn om te kunnen doen wat je wilt’. Recensie door Dirk Verhofstadt.
