Wat gebeurt er in de Nederlandse slachthuizen? – Bart Collard en Floris van den Berg

"Soms, vaak na het zien van beelden uit slachthuizen, vraag ik me af of er nog argumenten zijn vóór vlees eten.” – Lotfi El Hamidi  

In september 2018 ontvingen wij, door middel van een verzoek in het kader van de Wet Openbaarheid van Bestuur, de niet-gepubliceerde rapporten van de NVWA (Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit) die RTL Nieuws eerder ontving. In een interview met Lotfi el Hamidi, reageerde Maria du Toit, voorzitter van dierenrechtenactiegroep Save Movement The Netherlands: "Het probleem is dat de vraag naar vlees zo groot is dat er ontzettend veel dieren gehouden moeten worden (...) Vrachtwagens vol vee kantelen op de snelwegen, dieren verbranden levend. Dat zijn gruwelijke manieren om te sterven.”

De door ons opgevraagde rapporten tonen manieren die minstens net zo gruwelijk zijn. De rapporten tonen tenminste 59 overtredingen op gebied van dierenwelzijn bij 19 Nederlandse slachthuizen in de periode 2014 tot 2017. In de meeste gevallen werd beboet naar aanleiding van een Rapport van Bevindingen (RvB) van de inspecteur (een dierenarts) van de NVWA, met sanctiebedragen van 1.500 tot 5.000 euro per overtreding.

Waar de vleeseter anno 2018 tenminste verwacht dat slachten “humaan” gebeurt, blijkt dat slachters niet altijd in het bezit zijn van de vereiste vakbekwaamheidsbewijzen. Dat brengt ernstige welzijnsschendingen met zich mee. Het komt meermaals voor dat dieren in zo'n volle hokken staan dat zij niet kunnen bewegen of niet eens kunnen gaan liggen. Soms kunnen zij niet naar de waterbakken lopen of zijn er niet eens waterbakken aanwezig.

In strijd met de wet worden kalfjes en geitjes onder gebruik van stroomstootwapens opgedreven, ondanks waarschuwingen van de inspecteurs van de NVWA. Voor het geval werd getwijfeld of niet-menselijke dieren pijn hebben wanneer zij onder stroom worden gezet, gaf één inspecteur een toelichting: "Dit bleek mij uit het veelvuldig vocaliseren van de dieren en de sprongen die de meeste maakten na aanraking met de elektrische prikkelaar."

De rapporten tonen vaststellingen waarbij dieren levend werden gevild. Dan begonnen de snijdhandelingen al, terwijl het dier nog in leven was. Een inspecteur die een dergelijke waarneming deed, sprak de slachter daarop aan. Een half uur later constateerde hij wederom dat de slachter in een nog bewegend kalf aan het snijden was: "Ondanks de bewegingen van het kalf heeft hij het kalf van zijn kophuid ontdaan, en [de slachter] wilde verder gaan met het afknippen van de voorklauwen, wat ik kon voorkomen."

Bij varkens horen volgens de Nederlandse wetgeving de halsslagaders doorstoken te worden. Wanneer ze uitgebloed zijn worden ze volgens hygiënevoorschriften in een broeibak geworpen, met water van 60 graden celsius. De rapporten tonen relatief veel gevallen waaruit blijkt dat varkens levend, ongestoken, in de broeibak zijn beland en dus levend zijn verdronken in heet water.

Het kwam zelfs voor dat de inspecteur van de NVWA dit direct waar nam: "Ik rende naar het steeklokaal en zag onderaan de helling het varken in de broeibak spartelen. Ik hoorde het varken gillen. Ik zei tegen de stalmedewerker dat hij snel iets moest doen. Ik zag dat hij zijn telefoon pakte en begon te bellen, maar hij vertelde me dat er niemand opnam."

Of een ander voorbeeld: "Mijn aandacht werd getrokken door een varken dat al de broeibak in ging met zijn kop. Deze begon erg te spartelen en te bewegen met het hele lijf waarbij het een poging deed om het voorste deel van de romp op te richten. Het spetteren werd veel heviger waarbij grote hoeveelheden water over de rand van de broeibak kwam toen het varken door de ijzeren buizenconstructie helemaal onder water werd geduwd (...) Door een medewerker van het slachthuis werd ik achteruit getrokken en op circa 3 meter afstand was ik pas veilig voor het rond spetterende hete water."

Bedenkingen

Na onder andere heimelijk opgenomen beelden in een slachthuis in België (NRC, 2017a&b), misstanden bij pluimveehouderijen in Nederland (NRC, 2018) en de tientallen stalbranden in ons land in 2018, tonen de niet-gepubliceerde rapporten van de NVWA nu schrikwekkende bevindingen. Het is onmiddellijk duidelijk waarom de NVWA de inhoud ervan niet openbaar heeft gemaakt; vervang de varkens, runderen, geiten en schapen in deze rapporten voor mensen en je kunt de bestverkopende horrorfilm van de eeuw maken.

Volledige transparantie binnen de sector is een vereiste; de vleeseter, de veganist en de niet-menselijke dieren hebben recht op het vertellen van de waarheid. Slechts zo kan het debat open gevoerd worden. El Hamidi vroeg zich hardop af of er nog wel argumenten zijn om vlees te eten. Wij zijn er allang over uit: er moet onmiddellijk een einde komen aan de bio- en zuivelindustrie. En de beste manier om dat te bewerkstelligen is het boycotten van producten uit die industrie.

Bart Collard en Floris van den Berg

Literatuur

ED (2018). Stalbranden eisten dit jaar al ruim 100.000 dierenlevens. Gepubliceerd op 23 oktober 2018, geraadpleegd via https://www.ed.nl/deurne-e-o/stalbranden-eisten-dit-jaar-al-ruim-100-000-dierenlevens~aaf0f44f/

El Hamidi, L. (2018). Zijn er argumenten vóór vlees eten? NRC. Gepubliceerd op 5 november 2018, geraadpleegd via https://www.nrc.nl/nieuws/2018/11/05/zijn-er-argumenten-voor-vlees-eten-a2753913

NRC (2017a). De klokkenluider van Tielt moest zelf ook varkens doodschieten. Gepubliceerd op 22 juni 2017. Geraadpleegd via https://www.nrc.nl/nieuws/2017/06/22/ik-moest-kreupele-varkens-doodschieten-11224654-a1564159

 NRC (2017b). Niemand wil dit soort wantoestanden. Gepubliceerd op 4 april 2017. Geraadpleegd via https://www.nrc.nl/nieuws/2017/04/04/lekker-varkensvlees-7852542-a1553100

 NRC (2018). 'Beelden Animal Rights laten ernstige mishandeling eenden zien'. Gepubliceerd op 5 juli 2018, geraadpleegd via https://www.nrc.nl/nieuws/2018/07/05/beelden-animal-rights-laten-ernstige-mishandeling-eenden-zien-a1609025

RTL Nieuws (2018). Dieren levend gekookt en gevild in Nederlandse slachthuizen. Gepubliceerd op 19 juni 2018. Geraadpleegd via https://www.rtlnieuws.nl/nederland/dieren-levend-gekookt-en-gevild-in-nederlandse-slachthuizen