Beste premier, een restaurant is geen parenclub

Ik ben een grote fan van deze regering omwille van haar sociaal-economisch programma. Maar daarom ben ik nog geen onvoorwaardelijke voorstander van al haar beslissingen. Ik heb het, net als heel wat andere Belgen, bijzonder moeilijk met de nieuwe maatregelen die premier De Croo en zijn ministers gisteren hebben afgekondigd. Niet omdat ik een voorstander ben van de ongebreidelde verspreiding van het coronavirus, maar wel omdat ik twijfels heb over de basis waarop deze regeringsbeslissingen gestoeld zijn. Is dit evidence based governance of governance based evidence?

In de eerste plaats is er de verplichte sluiting van de horeca en de bijhorende discussie over waar de besmettingen plaatsvinden. Dat laatste is immers niet helemaal duidelijk. Sommige krantenartikels spreken van een groter aantal besmettingen onder horecapersoneel, maar officiële cijfers van het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu spreken het grotere aandeel van besmettingen op hotel, café of restaurant dan weer tegen (rivm.nl/nieuws/aantal-en-aandeel-van-positieve-tests-stijgt). Wegens gebrek aan gedetailleerde Belgische cijfers, daar begint het al, moet ik me baseren op officiële Nederlandse statistieken. Maar liefst 56 % van de opgelopen corona-infecties gebeurt volgens de Nederlandse overheid gewoon thuis. Op de tweede plaats staat het werk, gevolgd door familie, woonzorgcentra, en daarna pas de horeca met ongeveer 5 %. Peanuts in vergelijking met de maatregelen die de regering hieraan koppelt.

Ik ben niet van mening dat de Nederlandse cijfers heilig zijn, integendeel. Ik ben ervan overtuigd dat we ook deze sterk moeten nuanceren, want misschien zijn die thuisbesmettingen wel het gevolg van een pintje na het werk en brengen mensen zo het virus binnen. Maar laat ons ook voorzichtig zijn met het overschatten van het aantal besmettingen in hotels en restaurants bijvoorbeeld. Het is vooral die nuance die ik van een liberale premier verwacht: een restaurant is geen discotheek waar mensen tegen elkaar plakken, een café met tafels is geen danscafé en het gemiddelde hotel is geen parenclub waar mensen in hoopjes op elkaar liggen.

Wie radicale en vooral veralgemenende beslissingen neemt, vraagt om radicale reacties. Vanavond rolden er al enkele protestacties van horeca-uitbaters over mijn computerscherm. “Laat ons opnieuw een feestje bouwen dit weekend”, klonk het bij een restauranthouder. Wat mij betreft volkomen onverantwoord, walgelijk zelfs, maar werkt de regering dit niet zelf in de hand? Waarom maakt ze geen onderscheid tussen verschillende soorten horcazaken? Omdat dit moeilijker controleerbaar is? Omdat meer controle meer geld kost aan de belastingbetaler? Wie liberaal wil regeren moet rekening houden met diversiteit, zowel tussen individuen als ondernemingen.

Door bepaalde horecazaken open te houden zoals in Brussel, had men trouwens aanzienlijk op steunmaatregelen kunnen besparen en vermoedelijk ook op veel meer goodwill kunnen rekenen bij de getroffen sector. Dan had men gezegd dat de regering wel iets moest doen, proportioneel had gehandeld en haar uiterste best had gedaan om de sector te sparen. Niets doen was onmogelijk, maar iedereen over dezelfde kam scheren is gewoon makkelijk en oogst ontzettend veel onbegrip.

Even terug naar de cijfers: De tweede belangrijkste bron van alle besmettingen is het werk. Hoewel men nu telewerken weer verplicht voor wie het mogelijk is, had men dit al enkele weken geleden moeten doen, wanneer de cijfers terug de slechte kant opgingen. Er is met andere woorden kostbare tijd verloren gegaan aan het kopieerapparaat. Aangezien 12,5 % van alle besmettingen daar gebeurt, had men hiermee veel korter op de bal kunnen spelen en was een sluiting van alle slaap-, drank-en eetgelegenheden misschien overbodig geweest.

Uiteraard staat dit niet vast, want de cijfers zijn onduidelijk en onzeker. Net dat is wat ik in dit verhaal mis: empirisch bewijs als basis voor een doelgericht beleid. Geen communistische maatregelen waarbij iedereen gelijk moet delen in de klappen.  

Tot slot is er nog de nachtklok, volgens heel wat experts ongrondwettelijk. De Grondwet garandeert elke Belg namelijk het recht om zich vrij op het grondgebied te verplaatsen. Nog maar enkele maanden geleden kwamen enkele Antwerpse liberalen nog in opstand tegen de avondklok van gouverneur Berckx en nu kondigt een liberale premier ze af voor het hele land. Van De Panne tot Eupen. Ik vraag me af of een samenscholingsverbod niet proportioneler zou geweest zijn. Dat beperkt in veel mindere mate onze vrijheid, en bovendien legt het ook samenscholingen overdag aan banden. In dat opzicht schiet zo’n nachtklok trouwens enorm tekort. Dat onze vrijheid onder druk staat, staat buiten kijf. Hopelijk is ze voor onze liberale excellenties snel weer van tel.  

David Van Turnhout

Voorzitter Liberales