Kamala Harris met de vrijheid als inzet – Ivan Vandermeersch

Bij de lancering van haar campagne enkele dagen geleden benadrukte Kamala Harris het belang van vrijheid: “Vrijheid betekent de mogelijkheid om je leven te leiden zonder belemmeringen, met respect voor de rechten van anderen. We moeten strijden voor economische en sociale vrijheid, zodat iedereen gelijke kansen heeft.” Deze boodschap vormt de kern van haar race naar het Witte Huis.

Vrijheid als sleutel tot succes

De verkiezingsstrijd is nu volledig open en Harris heeft een goede kans om te winnen. De peilingen liegen er niet om. Ze moet wel nog veel onbesliste kiezers in swing states zoals Florida en Pennsylvania overtuigen, evenals suburbane kiezers die vaak een mix van gematigde Republikeinen en Democraten zijn. Het zijn die onafhankelijke burgers, jongere kiezers en minderheidsgroepen die cruciaal zijn om de strijd te winnen. Die groepen kunnen worden geactiveerd door thema's als vrijheid en gelijkheid te benadrukken. Aan de andere kant zullen stabiele partijdige kiezers, zowel extreemrechtse als extreemlinkse, en rurale kiezers in Republikeinse bolwerken waarschijnlijk moeilijk van kamp veranderen.

Vrijheid kan een verbindende factor zijn die verschillende demografische groepen aanspreekt. Harris kan vrijheid benadrukken in de context van reproductieve rechten, burgerrechten en economische vrijheid. Dit omvat beleid dat gelijkheid van kansen biedt en barrières voor economische vooruitgang vermindert, evenals het ondersteunen van kleine bedrijven en ondernemers. Vrijheid resoneert breed in de Amerikaanse cultuur en kan kiezers mobiliseren die anders misschien apathisch blijven. Ik verwijs hierbij ook naar het boek De Toekomst is Terug van Fons Van Dijck (zie https://www.liberales.be/teksten/2023/12/13/de-toekomst-is-terug-fons-van-dyck?rq=Ivan%20Vandermeersch).

Voorbeeld uit België: Petra De Sutter

Een vergelijkbaar voorbeeld van het inzetten op persoonlijke vrijheid om populistische krachten terug te dringen, zagen we in België. Tijdens de laatste verkiezingen wist Petra De Sutter, als bekende transgender, het Vlaams Belang mee af te stoppen te laten zetten door openlijk op te komen voor haar persoonlijke rechten en vrijheden, iets wat een breed scala aan kiezers aansprak en de populistische retoriek van extreemrechts ter zake terugdrong.

“Ik ben voor Vlaams Belang de verpersoonlijking van de nieuwe vijand, namelijk de diversiteit, seksuele oriëntatie en genderidentiteit, waar wij tientallen jaren rechten voor hebben opgebouwd. (…) Wat Tom Van Grieken mij vanavond heeft gezegd is: eigenlijk heb jij geen bestaansrecht,” aldus Petra De Sutter in het televisieprogramma Het Conclaaf dat druk bekeken werd. Na zijn overwinningsnederlaag zei Tom Van Grieken dat hij zijn excuses had aangeboden aan De Sutter, maar voegde er het opmerkelijke zinnetje “ik ben te eerlijk geweest” aan toe. Dat toont aan dat extreemrechts de rechten en vrijheden van transgenders eigenlijk niet aanvaarden.

Inzichten van Alexia Bertrand

Tijdens een conferentie in de Cercle Gaulois in Brussel op 20 februari 2024, waar ik aanwezig was, besprak staatssecretaris Alexia Bertrand de opkomst van het populisme. Haar inzichten op dat vlak zijn eveneens waardevol, maar (onterecht) minder bekend. Langdurige economische stagnatie en ongelijkheid hebben geleid tot frustratie bij de midden- en werkende klassen.

Ook Harris zal economische hervormingen moeten voorstellen en doorvoeren om ongelijkheid te verminderen en de voordelen van de globalisering eerlijker te verdelen. Het herstellen van het vertrouwen in de democratie door corruptie aan te pakken en transparantie te bevorderen is een ander belangrijk punt. Innovatieve participatiemodellen kunnen burgers directer betrekken bij besluitvorming. Verder moet Harris een discours voeren dat de identiteitspolitiek overstijgt en de nadruk legt op gemeenschappelijke doelen en solidariteit.

Populistische kiezers niet zomaar wegzetten

Veel burgers kiezen voor populisten uit diepgewortelde frustraties en teleurstellingen. Veel populistische kiezers voelen zich genegeerd door de traditionele politieke elites en zijn gefrustreerd over de langdurige economische stagnatie, toenemende ongelijkheid en de oneerlijk verdeelde voordelen van globalisering. Ze hebben vaak het gevoel dat de huidige democratische instellingen niet voldoen aan hun behoeften en verwachtingen, mede door corruptieschandalen en inefficiëntie. Het aanpakken van deze zorgen door concrete oplossingen te bieden voor economische ongelijkheid, transparantie en inclusiviteit in de democratische processen, is essentieel om deze kiezers weer vertrouwen te geven in het democratische politieke systeem.

Harris staat nu voor een grootschalige luistertour door het hele land, met speciale aandacht voor de kiezers in de swing states. Gebruik van geavanceerde data-analysetools kan helpen om verzamelde informatie te analyseren en campagnestrategieën bij te schaven. Het bouwen van een uitgebreid netwerk van vrijwilligers die lokaal feedback verzamelen en kiezers informeren over Harris’ standpunten is belangrijk. Interactie op sociale mediaplatforms kan de gesprekken en inzichten uit de luistertour verder verspreiden en een breder publiek bereiken.

De weg voorwaarts

Kamala Harris' campagne draait om het thema vrijheid, dat de rode draad vormt door alle belangrijke onderwerpen heen. Door vrijheid centraal te stellen, kan ze een breed scala aan kiezers aanspreken en verenigen. De inzichten van Fons Van Dyck en Alexia Bertrand bieden waardevolle inzichten die ook inspelen op de huidige uitdagingen en de toekomst van de Amerikaanse democratie. Het is te hopen dat Kamala Harris de populistische wind die Donald Trump met alle kracht liet waaien, kan doen omslaan naar een hernieuwd geloof in vrijheid, wederzijds respect en samenwerking.

Ivan Vandermeersch

Ere Algemeen Secretaris Generaal BAM