Schaf de premies voor de Rode Duivels af - Paul De Grauwe

De premies die de Rode Duivels zullen opstrijken bij succes tijdens het wereldkampioenschap voetbal lijken buitengewoon hoog. In feite is dat niet zo. De beloofde premies zijn veel te laag. Waarom? Hier zijn sommige van de premies. Bij winst in de kwartfinale strijken de Rode Duivels 314.000 euro op, als verliezende finalist verdienen ze 508.000 euro en slagen ze erin wereldkampioen te worden, dan gaan ze naar huis met een premie van 690.000 euro. Een bom geld, denk je dan.

Het doel van zo'n premiesysteem is de Rode Duivels de juiste financiële prikkels te geven om zich extra hard in te zetten voor het vaderland. Er zijn minstens twee redenen waarom zo'n premiestelsel dit effect niet zal hebben. Ze hebben beide te maken met het feit dat die premies te laag zijn om miljonair-voetballers te motiveren.

Ten eerste is er de wetmatigheid dat als het inkomen stijgt, het nut van een extra euro daalt. De economen noemen dit de wet van het dalend marginaal nut van het inkomen. Vergeet het jargon. Een voorbeeld verduidelijkt dit. Neem een amateurvoetbalspeler in derde provinciale met een maandelijks inkomen van 2.500 euro. De club belooft hem een premie van 2.500 euro als hij de match van zondag wint. Beïnvloedt deze premie het enthousiasme waarmee die speler de bal zal laten rollen? Hoogstwaarschijnlijk wel. De premie heeft een dramatisch effect op zijn maandinkomen, dat bij winst verdubbelt.

Neem nu Kevin De Bruyne. Hij zal in zijn nieuw contract met Manchester City weldra zo'n 400.000 euro per week (20 miljoen per jaar) verdienen. Als België wereldkampioen wordt,  strijkt hij 690.000 euro extra op. Dat is het bedrag dat hij bijeen voetbalt in tien dagen. Gaat Kevin zich extra inzetten voor zulke financiële peanuts? Waarschijnlijk niet. Het marginaal nut van een extra euro voor Kevin is haast niet te onderscheiden van nul.

Om Kevin De Bruyne, en ook de andere Rode Duivels die minder maar toch heel veel geld verdienen, op dezelfde wijze te motiveren met financiële prikkels als de speler in derde provinciale, zou de voetbalbond waarschijnlijk premies moeten uitbetalen die tienmaal hoger liggen. Niet te doen.

In feite hebben de Rode Duivels die financiële prikkels van de voetbalbond niet nodig. En nu kom ik tot mijn tweede argument waarom dit premiesysteem niet deugt: als België wereldkampioen wordt, dan stijgt de marktwaarde van de Rode Duivels op dramatische wijze. Veel spelers zullen dan nieuwe en nog lucratievere contracten bij hun clubs of bij nieuwe clubs kunnen afdwingen. Hun inkomen zal met een veelvoud van de beloofde premies van de Belgische voetbalbond toenemen.

De Rode Duivels zullen het natuurlijk niet hardop toegeven, maar indien de Belgische voetbalbond zou beslissen geen premies toe te kennen, dan zouden onze Duivels nog altijd staan te trappelen om mee te doen, wetend dat bij succes hun marktwaarde met veel meer zal stijgen dan wat de voetbalbond aan premies kan uitbetalen. Ze zouden met evenveel enthousiasme tegen de bal trappen in Rusland, met of zonder premies.

Het premiestelsel dat de Belgische voetbalbond heeft uitgedokterd, is dus absurd. De premies zijn veel te laag om enige invloed uit te oefenen op de motivatie van onze miljonair-Rode Duivels. Ze zijn ook totaal overbodig omdat succes tijdens het wereldkampioenschap de marktwaarde van de Rode Duivels dramatisch zal verhogen. Dat zal ruimschoots volstaan als prikkel om goed te voetballen.

Mijn voorstel is dan ook dat de voetbalbond dit premiestelsel afschaft en met het geld dat hij hierdoor uitspaart een aantal goede doelen ondersteunt. Bijvoorbeeld een betere jeugdwerking of meer middelen in het vrouwenvoetbal. Het voordeel van dit alternatief is dat het geld zal gaan naar die mensen voor wie een extra euro nog iets betekent, in plaats van die euro te geven aan miljonairs die nauwelijks zullen merken dat hun bankrekening is gestegen na het opstrijken van de premie.

Paul De Grauwe

De auteur is professor aan de London School of Economics