Achter de vlag van de democratie – Bert Cornelis

We leven op het Europees continent vredevol samen. In september 2024 is het exact tachtig jaar geleden dat België van de nazi-bezetting werd verlost. Die lange periode van vrede heeft ons toch een beetje lui gemaakt, we gaan er te gemakkelijk van uit dat er met onze democratische en vredevolle samenleving niets kan fout gaan.

Sta me toe dit als een dwaling op te vatten. De oorlog in Oekraïne heeft ons toch pijnlijk op de waarheid gedrukt dat ‘Nie wieder Krieg’ een bittere ontnuchtering is geworden. Er lopen nog steeds figuren op de wereldbol rond die een andere mening hebben over hoe een mooie samenleving er moet uitzien. Zij kiezen voor het brute geweld, de macht en de wapens, voor de beknotting van onze vrijheden. Eigenlijk horen zij in onze beschaafde wereld niet meer thuis en we rekenen er dus dan ook best politiek mee af.

Nooit was de democratische rechtsstaat zo’n belangrijk thema bij verkiezingen. De keuze die op zondag 9 juni 2024 voor de Europese, federale en regionale parlementen zal gemaakt worden, is dus zeer cruciaal.

De kiezer kiest

Bij verkiezingen duiden de kiezers rechtstreeks hun vertegenwoordigers voor hun parlementen aan. Dit is vooreerst een kwestie van personen. De kiezer is verantwoordelijk voor wie er in het parlement komt. Zijn dit betrouwbare en integere figuren? Dienen zij het algemeen belang en niet het eigenbelang? De kiezer kiest.

Die vertegenwoordigers behoren echter tot politieke partijen, dus is de partijkeuze ook belangrijk. Kiest men voor partijen die zich achter de democratische rechtsstaat scharen of voor partijen die eerder de populistische toer opgaan? De kiezer kiest.

De Europese verkiezingen zijn deze keer nog meer verbonden met de toekomst van de democratie. Vroeger gingen Europese verkiezingen over begrotingen en over melkquota. Allemaal technische discussies die ver boven de hoofden van de Europese kiezer werden gevoerd. Dan kwam de migratie als groot Europees verkiezingsthema naar voor. Maar nu gaat het over het fundamentele voortbestaan van de Europese democratieën en hun bedreiging, zoals een oorlog aan de oostgrens, tussen Oekraïne en Rusland. Europa staat op een keerpunt: ofwel krijgen figuren, en Poetin-vrienden, als de Hongaar Viktor Orbàn of de Italiaanse Georgia Meloni in Europa steeds meer aanhang, ofwel halen de aanhangers van de democratie het. Nooit was die keuze in Europa zo duidelijk en scherp, maar ook zo pijnlijk angstaanjagend. Hopelijk wint op 9 juni in Europa de democratische rechtsstaat!

Opvallend is dat deze Europese tweedeling zich ook op het Belgische niveau doortrekt. Ook in België moet de kiezer er zich bewust van zijn dat zijn keuze dit keer gaat tussen het extremisme en de democratie. In het eerste geval is onze Belgische vrijheidsstaat bedreigd, in het tweede geval komen we versterkt uit de verkiezingsslag.

Zonder al té pessimistisch te zijn, zien we toch tekenen van verval in het democratisch bestel. Sommige politici hebben fundamenteel lak aan de democratie. Zo dromen zij van de macht om de Vlaamse onafhankelijkheid uit te kunnen roepen. En wat dan? Om vrijheden zoals de persvrijheid en de levensbeschouwelijke vrijheid te beknotten? Om de democratische spelregels zelf naar hun hand te zetten? Er zijn politici die tijdens hun nachtelijke strapatsen politieagenten hebben belachelijk gemaakt. Er zijn politici die de beslissingen van rechters in twijfel hebben getrokken. Er zijn politici die spioneerden voor regimes die onze democratie niet zo genegen zijn. Er zijn politici die ons voorhouden dat het parlement maar een praatbarak is en dat alleen een sterke leider alle problemen kan oplossen. Er zijn politici die ons land kapot willen en beloven dat men het beter zal hebben in een Vlaamse dan in een Belgische Staat. Hopelijk gaat de kiezer aan hun stembolletje voorbij.

Kleur bekennen

Wat kunnen wij doen om de democratie recht te houden? De machinaties die de democratie willen aanvallen, moeten we blootleggen. De bevolking moet ingelicht worden over pogingen om onze democratie aan te vallen. De pers en het onderwijs spelen hierbij een belangrijke rol. Juiste informatie en het kweken van burgerzin helpen. Iedereen zal dit keer meer dan ooit moeten kleur bekennen en zich achter de vlag van de democratie scharen. De Europese, vrije democratie. Er bestaat geen andere.

Bert Cornelis

De auteur is hoofdredacteur van Het Volksbelang en schreef diverse boeken.