All in Boeken

'De welvaart van landen', recensie door Dirk Verhofstadt

Dirk Verhofstadt bespreekt het boek De welvaart van landen van Adam Smith. Zijn ideeën blijven brandend actueel. Met de opkomst van extreemlinkse, extreemrechtse en nationalistische partijen, is er weer een hang naar protectionisme. Het nastreven van ‘America First’, de Brexit en het principe ‘eigen volk eerst’, gaat ten koste van de wereldwijde welvaart. Liberalen kunnen inspiratie opdoen in dit boek om komaf maken met de talloze regels, subsidies en taksen die het vrij initiatief en de vrije markt belemmeren.

Waarom ik Humanist ben - Erwin A. Erwin

Ik ben echter faliekant tegen overheidssubsidie voor religieuze geestelijke verzorging. Ik ben van mening dat religie in de privésfeer behoort en dat de overheid niet voor jouw religie hoeft te zorgen noch hoeft te betalen. Wel vind ik het zeer lovenswaardig dat er, naast faciliteiten voor lichamelijke zorg en ruimte, mogelijkheden zijn voor geestelijke zorg. Het klinkt paradoxaal (maar is dus geen tegenstrijdigheid) wanneer ik bepleit dat geestelijke verzorging er alleen op humanistische grondslag zou moeten zijn. Ook gelovige mensen kunnen prima gebruik maken van humanistische geestelijk verzorgers. Zoals ook mensen die geloven in alternatieve geneeswijzen, in de praktijk toch het beste geholpen worden door reguliere medische zorg en de overheid kwakzalvers dan ook niet subsidieert. Recensie door Floris Van Den Berg

Groen liberalisme - Floris Van Den Berg

Cruciaal in dit manifest is het uitbreiden van de morele cirkel naar alle levende en voelende diersoorten, nu en in de toekomst. Wie daar niets tegenin kan brengen, zal de meeste van de hier geschetste gevolgtrekkingen moeten aanvaarden. Anders gezegd, het morele appel dat van den Berg hier etaleert is nauwelijks weerlegbaar en wie daaruit de consequentie trekt zal zichzelf moeten confronteren met de noodzaak van (morele) zelfbeheersing. Recensie door Enno Nuy

Benedenwereld, Reizen in de diepe tijd - Robert Macfarlane

Diep in een mijn in Boulby, Yorkshire, wordt onderzoek gedaan naar donkere materie. Macfarlane: hoe zoek je in het donker naar duisternis? Om materie die geen schaduw werpt te kunnen waarnemen, moet je niet op zoek gaan naar haar aanwezigheid maar naar haar effecten. En verderop in dit hoofdstuk merkt Macfarlane op: Het antropoceen stelt ons de vraag die de immunoloog Jonas Salk zo memorabel verwoordde: ‘Zijn we goede voorouders?’ Het verbaast geenszins wanneer deze vraag in dit boek centraal blijkt te staan, deze vraag die vóór het antropoceen nooit aan de orde was! Recensie door Enno Nuy

De verrassende verjaardagen en andere nogal logische fotostrips - Ype Driessen & Ionica Smeets

De nieuwe media bieden tal van nieuwe mogelijkheden om kennis over te dragen. Waar boeken honderden jaren lang de boventoon voerden in kennisoverdracht, zijn boeken nu maar één kleine speler op de kennismarkt. Met de fotostrip De verrassende verjaardagen komen fotostripauteur Ype Driessen en hoogleraar wetenschapscommunicatie aan de Universiteit Leiden, Ionica Smeets met een innovatief medium om tal van logische, statistische, wiskundige en natuurkundige puzzels en vraagstukken aan een breed publiek te communiceren. Recensie door Floris Van Den Berg

Diderot and the Art of Thinking Freely - Andrew S. Curran

Diderot was met zijn werkkracht en zijn ideeën een van de grondleggers van het denken in de moderne tijd. En dat is zowat het uitgangspunt van de begin 2019 verschenen interessante, overzichtelijke en vlot leesbare biografie van de hand van Andrew S. Curran (Wesleyan University, Connectitut, VS). Het boek heeft niet de ambitie veel vernieuwende inzichten op te leveren. Curran heeft zijn werk wel grondig gedaan en de bestaande literatuur en kennis over Diderot in een vlot leesbare synthese gegoten met aandacht voor het biografische en het thematische. Het resultaat is een levensbeschrijving van een fascinerend man met een rijk gevuld leven. Recensie door Peter Laroy

Het vervallen huis van de islam - Ruud Koopmans

Tot de jihadistische aanslagen die vanaf 2001 overal ter wereld werden gepleegd was er in West-Europa nauwelijks debat over moslims en islam. Koopmans deed met collega’s onderzoek naar de uitspraken die politici en andere opiniemakers in de jaren negentig in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en Zwitserland over immigratie en integratie deden. Van de meer dan 18.000 uitspraken bleek slechts 1,6% van de gevallen moslims en islam tot onderwerp te hebben. Recensie door Martin Harlaar

Serotonine - Michel Houellebecq

Misschien dat hier mijn belangrijkste bezwaar tegen de visie van Houellebecq naar voren treedt. Hij lijkt de man nog steeds als een primitieve jager-verzamelaar te beschouwen die, of hij dat nu wil of niet, niet anders kan dan achter zijn pik aanlopen. Als hij zich realiseert dat hij eigenlijk waanzinnig veel hield van de geliefde die hem verliet, heeft hij haar allang bedrogen, sterker nog, is hij op heterdaad door haar betrapt. Alleen maar omdat hij zijn handen niet thuis kon houden en zo nodig een paar keer buiten de pot moest pissen. Het is allemaal skindeep bij Houellebecq. Recensie door Enno Nuy

Grand Hotel Europa - Ilja Leonard Pfeijffer

Grand Hotel Europa is een hotel van vergane glorie ergens in Italië waar de schrijver zijn intrek neemt na een verbroken liefdesgeschiedenis, althans, zo doet hij ons in eerste instantie geloven. Van die geschiedenis, noch van de zoektocht naar een van de laatste schilderijen van Caravaggio zal ik hier iets prijsgeven. Het centrale thema van deze roman is niet die liefdesgeschiedenis, noch die zoektocht. Nee, het centrale thema is het moderne massatoerisme en de gevolgen daarvan voor onze samenleving, meer specifiek voor het Avondland dat, laat dat duidelijk zijn, de boot gemist heeft en uit niets dan verleden bestaat zonder een toekomst te hebben. Recensie door Enno Nuy

Zeven vormen van Atheïsme - John Gray

Gray moet niet veel hebben van atheïsten als hij concludeert: “Het huidig atheïsme is een voortzetting van het monotheïsme met andere middelen. Vandaar de eindeloze opeenvolging van surrogaatgoden, zoals de mensheid, de wetenschap, de technologie en de al te menselijke visioenen van het trans-humanisme. Maar er is geen reden voor paniek of radeloosheid. Geloof en ongeloof zijn mentale houdingen tegenover een onbegrijpelijke werkelijkheid. Een goddeloze wereld is net zo mysterieus als een wereld doordrenkt van goddelijkheid, en het verschil daartussen is misschien kleiner dan u denkt”. Recensie door Enno Nuy

Wilde verhalen - Lucy Cooke

In Wilde verhalen laat Cooke zien hoe in de loop der tijden naar dieren is gekeken. Veel fenomenen waren vroeger nog niet te verklaren, eenvoudig omdat de mens nog niet het juiste gereedschap had ontwikkeld om dieper door te kunnen dringen en wat het ene dier van het andere onderscheidde. Gevolg daarvan was wel dat veel mythische interpretaties een heel lang leven konden leiden. En er zijn talloze wetenschappelijke experimenten op dieren uitgevoerd die op ethische gronden nooit aanvaard hadden mogen worden. Zozeer was de mens overtuigd van haar eigen superioriteit … Recensie door Enno Nuy

HOMO ROBOTICUS - An Jacobs, Lynn Tytgat, Michel Maus, Romain Meeusen en Bram Vanderborght (red.)

Artificiële intelligentie gebruikt een gelijkaardig optimalisatieproces. Daarbij zijn het echter niet de genen die geoptimaliseerd moeten worden, maar wel een door mensen gedefinieerde beloningsfunctie. Maak je bijvoorbeeld een systeem dat koffietassen maakt, dan wil je dit waarschijnlijk zo goedkoop mogelijk doen. Een koffietasrobot zal er dankzij de beloningsfunctie dus alles aan doen om zo goedkoop mogelijk koffietassen produceren. Net als onze genen heeft deze optimalisatie geen geweten en geen ander doel. De robot zal dus niet nadenken over de secundaire impact van zijn gedrag, zolang hij maar goedkoop koffietassen kan produceren. Recensie door Pieter Buteneers

De Vrijheidsillusie - Simon Knepper en Frank van den Bosch  

“zijn wij wel zo vrij als we denken?” Als wij de huidige situatie met een lange of minder lange historische recul bekijken, zou een voorbarige conclusie kunnen zijn dat we nog nooit zoveel vrijheden hebben gehad. Dus, alles OK? In elk van deze achttien bijdragen wordt er toch wel een en soms meerdere vraagteken(s)   geplaatst bij deze evidentie. Recensie door Mark Bienstman

Tegen de terreur - Beatrice De Graef

Historica Beatrice de Graaf schreef met Tegen de terreur. Hoe Europa veilig werd na Napoleon daarover een even leerzaam als onthullend boek. Hoewel de auteur ook terrorisme-expert is en in die functie veel in de media geïnterviewd wordt, slaat ‘terreur’ in haar boek niet op islamitische of extreemrechtse aanslagen maar op het spook van de rode terreur die door Europa waarde na de Franse Revolutie én op het imperialisme van Napoleon of het ‘systeem van veroveringen’. Recensie door Leo De Haes

Arctica - Bernice Notenboom

Bernice Notenboom schreef een schitterend maar helaas even zo verontrustend boek over de streek op aarde waar zij haar hart aan heeft verpand: de Noordpool, de enige plek op de wereld waar je tegelijkertijd in meerdere tijdzones kunt verblijven! Inmiddels zijn er meer mensen de ruimte in geschoten dan er ooit op de Noordpool zijn geweest. Belangstelling lijkt pas echt te ontstaan nu het poolijs smelt. Notenboom toont overtuigend aan hoezeer de ontwikkelingen op de Noordpool, zeg maar het gebied boven de 66ste breedtegraad, ons naar een niet meer te vermijden Armageddon voeren. Recensie door Enno Nuy

Het geheime leven van vissen - Jonathan Balcombe

“ik denk dat onze vooroordelen ten aanzien van vissen vooral te verklaren zijn doordat we geen uitingen bij hen zien die we associëren met gevoelens. Door een gebrek aan stimuli die gewoonlijk onze sympathie opwekken, zijn we ongevoelig voor het lot van de vis. Bewustzijn – het vermogen om te voelen, pijn te lijden, vreugde te ervaren – is het fundament van de ethiek. Dat is wat je kwalificeert als lid van de morele gemeenschap”. Recensie door Enno Nuy

Niemand wil ze hebben - Linda Polman

De gevolgen van deze dubieuze afspraken zijn intriest: in dertig à veertig landen ter wereld bevinden zich tientallen kampen in jungles, woestijnen en moerassen. In sommige kampen, bijvoorbeeld in die van Libië,  worden vluchtelingen gemarteld, verkracht en zelfs vermoord. Opvang in deze landen betekent altijd opvang in onmenselijke detentiecentra. Polman noemt ze ‘verdwijngaten’ en ‘opbergplekken’, plaatsen waar mensen ophouden mens te zijn. Volgens Polman is een gemiddeld verblijf in zo’n opvangkamp inmiddels al tot zeventien jaar opgelopen. Het moge duidelijk zijn, de auteur gelooft niet in de alom toegejuichte opvang in de regio, tenminste niet zolang daar massaal mensenrechten worden geschonden.

Recensie door Leo De Haas

Whiteshift - Eric Kaufmann

Beige is het nieuwe wit. Het thema migratie is te belangrijk om het door extreem rechts te laten kapen…

Westerse samenlevingen worden steeds meer niet-wit en dat leidt tot veranderingen in het politieke landschap. Nu al is meer dan de helft van de Amerikaanse baby's niet-wit en tegen het einde van de eeuw zullen niet-witte minderheden de meerderheid in het Verenigd Koninkrijk en andere landen gaan vormen. De vroege stadia van deze transformatie hebben geleid tot een opstoot van populistische partijen, het vertrouwde links/rechts politieke spectrum in flarden achter zich latend.

Recensie door Jan-Willem Geerinck

De wereld van Sofie - Jostein Gaarder

Stel je een wereld voor waarin de Bijbel, de Koran en de Torah – en al die andere literaire rommel, als het boek van Mormon, Dianetics, the Modern Science of Mental Healt - vervangen zijn door De Wereld van Sofie. Stel je voor dat in hotelkamers De wereld van Sofie lag, dat er zondagsschool was waar mensen De wereld van Sofie bestudeerden, dat mensen zich geïnspireerd door dat boek ‘sofisten’ noemden. Dat Gaarder wordt gezien als wereldleraar. Recensie door Floris van den Berg.

2084. Het einde van de wereld - Boualem Sansal

“Ga rustig slapen, beste mensen, alles is volkomen onwaar en de rest is onder controle.” Zo eindigt de waarschuwing aan het begin van het boek 2084. De schrijver bedoelt evenwel het omgekeerde: dit boek is een waarschuwing, een waarschuwing wat er gebeurt als de islam macht krijgt over een samenleving. Dit boek geeft een afschrikwekkende beschrijving van een totalitair islamitische samenleving waaraan alles wat aan het verleden herinnert is uitgewist. Recensie door Floris van den Berg.